 |
Một tiết học tại lớp 1A4 (Hệ thống giáo dục Alpha School), giáo viên trộn lẫn và phân nhóm các học sinh, giao mỗi nhóm một “kế hoạch”, cử trưởng nhóm dẫn dắt và phân công nhiệm vụ cho mỗi thành viên nhóm tìm kiếm và hoàn thiện các “yêu cầu” được đưa ra. Dự án hôm nay là tìm kiếm “rác” trong khuôn viên trường, các nhóm phải định nghĩa được đâu là rác, là rác loại nào... Kết thúc buổi trải nghiệm sẽ là tổng kết của giáo viên, hướng dẫn về phân loại rác, ý thức với môi trường, gia đình và cách thức phối hợp với nhau để đạt hiệu quả tốt nhất khi làm việc. Học sinh hoàn toàn được khai mở những kỹ năng về giao tiếp, khám phá - chọn lọc thông tin trong suốt một tiết học đầy năng lượng và hào hứng. Điều này khiến việc tổng kết sau mỗi tiết học trở nên sôi nổi, gần gũi và gắn kết hơn.
Đây là một trong số những bài học hàng ngày được thực hiện tại Alpha School, một cở sở giáo dục khá đặc biệt với mô hình lấy dạy học trải nghiệm để khai mở và bồi đắp các kỹ năng - giá trị cho mỗi học sinh.
Mỗi học sinh, mỗi đứa trẻ đều có giá trị riêng, gia đình là nơi giá trị cơ bản của trẻ được hình thành, còn nhà trường chính là nơi khai mở, bồi đắp và tạo cảm hứng cho những giá trị cơ bản đó được hình thành và phát triển. Việc dạy trẻ hiểu và trân trọng giá trị bản thân (điểm mạnh, điểm yếu), từ đó định hướng giá trị cần có là việc quan trọng nhất mà trường học cần làm để đem lại hạnh phúc thực sự cho trẻ. Tại Alpha School, những giá trị sống này được lặp đi lặp lại hàng ngày thông qua chuỗi các bài học (tất cả các môn) theo từng chủ đề tuần học, tháng học, năm học… Như vậy, việc học sinh được “va đập” hàng ngày những giá trị thông qua các môn học kích thích sáng tạo, việc “ngấm” một cách tự nhiên và giúp trẻ hình thành các giá trị sống một cách sâu đậm và hiệu quả. Đó là cách dạy học sâu - nhớ lâu hiệu quả nhất mà giáo dục ngày nay đang hướng tới.
Nuôi dưỡng tính tự lực và khai mở tiềm năng
Có thể nói, một môi trường giáo dục được xây dựng chi tiết như Alpha School không quá hiếm trong thời điểm hiện tại khi giáo dục đang có sự bùng nổ về phương thức từ nhiều nền giáo dục tiên tiến khác. Nhưng để chắt lọc những điều tốt đẹp nhất, hòa trộn và xây dựng một môi trường sát với văn hóa Việt Nam thì Alpha School đang làm khá tốt.
Đến Alpha, không khó để nhận ra việc các thói quen sống hàng ngày được đưa vào giáo dục một cách rõ nét: việc chào hỏi bằng tên giữa các cán bộ giáo viên trong trường với từng học sinh, việc học sinh chào nhau, tự xếp giày dép, quần áo, dọn bàn ăn, hỗ trợ nhau, ứng xử văn minh nơi công cộng như xếp hàng, không nói to hay tuân thủ các quy định nhường nhịn cho các em nhỏ hơn, các bạn gái… được hình thành một cách tự nhiên, khiến trẻ không cảm thấy xa lạ và khác biệt.
 |
“Tự lực” là từ khóa có thể dễ dàng nhận thấy nhất ở Alpha. Từ việc các em được lựa chọn phương pháp học tập phù hợp thông qua phong cách học tập của bản thân dưới sự hướng dẫn của thầy cô, đến những việc giản đơn như chuẩn bị một chiếc ba lô đi trải nghiệm, hay những hoạt động hàng ngày đòi hỏi sự nỗ lực để tạo ra thói quen biết tự chăm lo cho bản thân (như đi xe tuyến, ở nội trú, tham gia các hoạt động rèn luyện ý chí tại trường, các trải nghiệm trên trang trại Ba Vì…). Thông qua các hoạt động này, các em được LÀM CHỦ KHÔNG GIAN HOẠT ĐỘNG, hình thành và được rèn luyện dần các thói quen như đúng giờ, biết lập kế hoạch và làm chủ thời gian; tự sắp xếp đồ đạc cá nhân, chịu trách nhiệm về các hoạt động liên quan đến cá nhân… Đây là những tiền đề vô cùng quan trọng cho việc trở thành những công dân tự chủ và tự lập trong tương lai.
 |
Học kiến thức không có nghĩa là bỏ quên kỹ năng
Phương pháp dạy học trải nghiệm được minh chứng nhiều năm tại nhiều môi trường trên thế giới với sự hiệu quả vượt trội trong việc lãnh hội, tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên và thích thú từ học sinh. Tại Alpha School, không có môn học chính hay phụ, việc các môn học bổ sung cho hệ sinh thái trải nghiệm (hoạt động học tập) và các chương trình kỹ năng đa dạng về Tiếng Anh, nghệ thuật, SEL (Giáo dục cảm xúc và tương tác xã hội) được vô cùng coi trọng. Alpha School đó là những thước đo về giáo dục nhân cách và các kỹ năng sống của học sinh trong thời đại hội nhập mới.
 |
Xây dựng một môi trường phát triển ngôn ngữ bằng Tiếng Anh, mục tiêu của Alpha School là tối đa hóa việc thực hành Tiếng Anh thực tế thông qua các hoạt động đầy cảm hứng như các cuộc thi, bài hát, các hoạt động, dự án âm nhạc, nghệ thuật, khoa học… Ở đó các con có thể trình bày, báo cáo sản phẩm bằng tiếng Anh. Hay như các hoạt động thí nghiệm - thực hành - STEM để các học sinh tự biến mình thành các nhà nghiên cứu trổ tài, thông qua đó phát triển tư duy khoa học, tư duy giải quyết vấn đề, các kĩ năng thực hành và các hoạt động tinh xảo. Quan trọng hơn, các con nhận thức được tầm quan trọng của khoa học trong cuộc sống và được thắp lên niềm đam mê khoa học.
 |
Một điều nổi bật tại Alpha là mỗi đứa trẻ đều sử dụng được ít nhất một nhạc cụ, việc đưa âm nhạc như một món ăn tinh thần hàng ngày, hàng tháng thông qua từng bài học, từng hoạt động đã khiến tâm hồn của mỗi học sinh được nuôi dưỡng với đầy màu sắc, sự tươi vui và sáng tạo. Điều này tạo cơ hội cho các học sinh được khám phá đam mê thực sự của mình, không bó hẹp trong các kiến thức đóng khung. Trẻ được thể hiện và theo đuổi đúng đam mê của bản thân mình. Minh chứng cho điều này là việc liên tiếp nhiều năm, trong số 100% các học sinh đạt tuyển thẳng, học bổng tại các trường trong và ngoài nước, thì rất nhiều học sinh Alpha nhận được học bổng tài năng về nghệ thuật tại nhiều trường danh tiếng trên thế giới. Điểm đặc biệt khiến các trường chú ý tới học sinh Alpha là sự phá cách, sáng tạo và cá tính cho mỗi học sinh, không ai được sao chép bởi bất cứ ai, mỗi người là một cá thể đặc thù, với tài năng và phong cách riêng biệt.
 |
Ngay từ cấp 1, việc ĐỌC VÀ VIẾT là điều mà mỗi đứa trẻ Alpha thực hiện hàng ngày. Đọc để bồi đắp và cảm nhận ngôn ngữ, viết để bộc lộ và sử dụng ngôn ngữ hiệu quả. Chương trình môn Tiếng Việt và Văn hóa đọc hướng đến việc giúp các em yêu thích việc đọc và biết cách thể hiện những cảm xúc của mình bằng câu từ, con chữ. Việc viết Nhật kí hàng ngày về những điều em biết ơn, những hành động tốt em đã làm, những bài học em học được trong ngày… là một hoạt động quan trọng để rèn luyện thói quen suy ngẫm (reflection) và thói quen viết về những điều tích cực cho mỗi học sinh.
Những giá trị và thói quen của mỗi đứa trẻ được hình thành không trong một sớm một chiều, nó là cả một quá trình bồi đắp, rèn giũa và xây dựng. Nếu như cách đào tạo và quan tâm của gia đình là một trong những yếu tố để hình thành những đứa trẻ thành công, thì trường học là môi trường khiến những đứa trẻ trở thành một người thành công và hạnh phúc.
