Phản hồi kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) về việc Chính phủ xem xét chủ trương dừng dự án khai thác, tuyển quặng mỏ Thạch Khê (Hà Tĩnh) do có nhiều rủi ro, Bộ Công Thương khẳng định, dự án có tính hiệu quả và đã được báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Phản hồi các ý kiến liên quan đến việc dự án không hiệu quả và cần xem xét lại về mặt môi trường, Bộ Công Thương cho rằng, dự án và thiết kế kỹ thuật do Công ty CP Tư vấn đầu tư mỏ và công nghiệp-TKV chủ trì, phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ mỏ-Luyện kim và Viện Tháo khô thoát nước mỏ (VIOGEM của Nga) lập.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã thành lập các Hội đồng thẩm định, gồm các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành về địa chất mỏ, địa chất thủy văn, địa chất công trình, khai thác mỏ, bảo vệ môi trường, biển đảo, trong đó có các chuyên gia do VUSTA, Uỷ ban Khoa học Công nghệ, môi trường của Quốc hội, đại diện UBND tỉnh Hà Tĩnh tham gia.
Ngoài ra trong quá trình thẩm định, Bộ Công Thương mời Viện Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam là Viện nghiên cứu đầu ngành về mỏ, tuyển, môi trường mỏ thẩm định dự án cùng tư vấn nước ngoài là Công ty TNHH CBM về Tư vấn, kinh doanh và quản lý (Đức) thẩm định độc lập. Theo Bộ Công Thương, do dự án phức tạp, khối lượng tài liệu nghiên cứu rất lớn nên việc thẩm định thiết kế kỹ thuật gần một năm mới hoàn thành. Hiện Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm định, phê duyệt. Như vậy, có thể nói dự án đã được lập và thẩm định rất kỹ theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Trước những vấn đề về môi trường khiến các nhà khoa học lo ngại, Bộ Công Thương khẳng định: Những vấn đề hạ thấp mực nước ngầm, sụt lún và sạt lở bờ mỏ trong quá trình khai thác, giải pháp ứng phó với sự cố môi trường, xâm nhập mặn, cát bay, cát chảy, xử lý nước thải cũng như phương án cải tạo phục hồi môi trường, sử dụng đất sau khai thác cũng đã được làm rõ trong báo cáo thẩm định thiết kế kỹ thuật của Bộ Công Thương. Ngoài ra, các chuyên gia trong và ngoài nước cũng cho rằng các giải pháp là phù hợp.
“Hiệu quả kinh tế của dự án cập nhật tháng 3/2017 cao hơn so với dự án phê duyệt năm 2014 và tổng mức đầu tư giảm còn 12.192 tỷ đồng/14.517 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn là 7,5 năm/9,5 năm và tổng vốn đầu tư tăng 40-50%”, Bộ Công Thương cho hay và khẳng định dự án chưa tính đến một số nguồn thu lớn khác từ khoáng sản đi kèm, đá, cát sỏi và hàng trăm triệu đá thải mỏ có thể dùng làm vật liệu xây dựng, san lấp mặt bằng cung cấp cho nhu cầu trong nước, góp phần hạn chế việc khai thác cát sỏi lòng sông đang gây nhiều hệ lụy xấu hiện nay.
Bộ Công Thương cũng xác nhận đã có báo cáo Chính phủ về năng lực tài chính của Công ty CP Sắt Thạch Khê và tính khả thi trong việc tiêu thụ quặng sắt tại mỏ sắt Thạch Khê.
“Bộ Công Thương cho rằng việc đề xuất dừng dự án là chưa đủ cơ sở về khoa học và thực tiễn, cần được xem xét thận trọng một cách toàn diện, phải tính đến những hậu quả hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng ngàn tỷ mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp theo chủ trương kiến tạo của Chính phủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư của tỉnh Hà Tĩnh, cũng như của Việt Nam”, Bộ Công Thương nêu ý kiến.
Cũng theo cơ quan này, phải tính đến hiệu quả kinh tế của dự án, phát triển công nghiệp và kinh tế Việt Nam, đóng góp vào GDP, giảm nhập siêu, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, cũng như các vấn đề liên quan như an sinh xã hội, an ninh trật tự xã hội và nhiều hệ lụy khác. Bộ Công Thương cũng khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, UBND tỉnh Hà Tĩnh và cơ quan liên quan, chỉ đạo chủ đầu tư tiếp thu, giải trình làm rõ các vấn đề nêu trên sau khi Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo.
Trước đó, tại hội thảo khoa học “Góp ý kiến về Dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê, Hà Tĩnh” do Liên hiệp các tổ chức khoa học, kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức, nhiều ý kiến chuyên gia đề nghị tiếp tục làm nghiên cứu làm rõ thêm về vấn đề môi trường, đa dạng sinh học...của dự án khai thác sắt Thạch Khê và dừng cả dự án sản xuất phôi thép công suất 2 triệu tấn/năm tại Hà Tĩnh do Công ty CP sắt Thạch Khê không đáp ứng được nhu cầu vốn đầu tư. Theo các chuyên gia, dù tổng mức đầu tư của dự án đã 2 lần được điều chỉnh giảm nhưng do Công ty CP sắt Thạch Khê không đáp ứng được nhu cầu vốn và cần xem xét dừng triển khai.
