Gần 62 triệu dân Philippines đăng ký tham dự cuộc bầu cử nhằm lựa chọn trong số 43.500 ứng viên ra 18.000 người nắm giữ các vị trí trong các cấp chính quyền địa phương, quốc hội.
Quan trọng nhất là 12 ghế trong thượng viện gồm 24 thành viên mà ông Duterte muốn các đồng minh của mình giành được để giúp ông thúc đẩy nhiều kế hoạch. Đó là áp dụng trở lại án tử hình, hạ thấp độ tuổi tội phạm trẻ em phải chịu trách nhiệm hình sự và làm sống lại bản hiến pháp năm 1987 để cho phép chuyển đổi sang mô hình chính phủ liên bang - đề xuất mà những người phản đối cho là nhằm bãi bỏ giới hạn nhiệm kỳ.
Lực lượng đối lập coi thượng viện là pháo đài cuối cùng để kiểm soát và cân bằng quyền lực khi phe trung thành với ông Duterte đang thống trị hạ viện. Năm ngoái, các thượng nghị sĩ đối lập đã chặn những dự luật mà họ lo rằng sẽ làm suy yếu nhiều quyền tự do dân sự.
Những chương trình chủ chốt của ông Duterte, trong đó có chiến dịch chống buôn bán ma tuý trái phép đã dẫn đến cái chết của hơn 5.200 nghi phạm, đang trở thành chủ đề tranh cãi giữa phe bảo vệ và phe phản đối.
Bên cạnh đó, cách xử lý của ông Duterte mà những người theo chủ nghĩa dân tộc gọi là chính sách xoa dịu Trung Quốc có thể làm suy yếu yêu sách chủ quyền của nước này trên biển Đông, cũng bị phe đối lập chỉ trích.
“Đây rất giống một cuộc trưng cầu dân ý cho 3 năm cầm quyền của một nhà lãnh đạo gây nhiều xáo trộn nhưng được nhiều người ủng hộ”, nhà phân tích Richard Heydarian, làm việc tại Manila, nhận xét. “Liệu chúng tôi sẽ xác nhận hay bác bỏ kết quả bầu cử năm 2016? Đó có phải một sai lầm và một tai nạn lịch sử mà chúng tôi phải sửa chữa, hay đó thực sự là khởi đầu cho kỷ nguyên mới hay một điều bình thường mới?”, AP dẫn lời ông Heydarian nói về ý nghĩa cuộc bầu cử lần này.
Một cuộc thăm dò do hãng khảo sát Pulse Asia thực hiện từ ngày 3-6/5 trên 1.800 người tham gia cho thấy 11 trong số các ứng viên thượng viện ở phe ông Duterte và 4 người ủng hộ khác sẽ chiến thắng, trong khi chỉ có 1 ứng viên ở phe đối lập có cơ hội.
Bản thân ông Duterte vẫn được lòng nhiều người dân, nhận được tỷ lệ ủng hộ 70% trong số được khảo sát.
Nhưng đối với những người dân nghèo Philippines, mối bận tâm của họ là chuyện cơm áo gạo tiền.
“Quân luật cũng đáng sợ nhưng chúng tôi sợ chết đói hơn”, AP dẫn lời ông Arturo Veles, một ông bố thất nghiệp có 6 con.
Vừa nói vừa gạt nước mắt, ông Veles đứng trước túp lều ở khu ổ chuột thuộc quận Tondo của thủ đô Manila.Ông Veles nói ông và vợ sẽ không bỏ phiếu cho ứng viên nào trong chính quyền hiện nay.“Họ chỉ nhìn thấy người nghèo, những người sử dụng và bán ma tuý.Họ không nhìn thấy nguồn gốc sâu xa của nghèo đói”, ông nói.
