Tín dụng xanh - Xu hướng tất yếu của xã hội
Là một trong những quốc gia chịu tác động nhiều nhất của biến đổi khí hậu, đe dọa nghiêm trọng tới tiến trình xóa đói giảm nghèo, thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ và sự phát triển bền vững, Việt Nam đang dần xoay chuyển sang hướng tăng trưởng xanh. Đây được xác định là phương thức thúc đẩy quá trình tái cơ cấu kinh tế theo định hướng sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, giảm khí thải nhà kính thông qua các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại, phát triển hạ tầng để cải thiện tính hiệu quả của nền kinh tế, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần giảm nghèo và tạo động lực tăng trưởng kinh tế theo hướng bền vững. Một trong những mắt xích quan trọng thực hiện chiến lược này là hệ thống tài chính ngân hàng. Theo đó, hệ thống ngân hàng sẽ quyết định nguồn vốn đầu tư cho các dự án phát triển kinh tế-xã hội, hỗ trợ các khu vực kinh tế hoạch định nhằm phát triển kinh tế bền vững thông qua các chính sách tín dụng xanh.
Nhận thức được tầm quan trọng của tín dụng xanh, trong chỉ thị số 03/CT-NHNN ngày 24/3/2015 về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu các NHTM thúc đẩy cấp tín dụng xanh cho những dự án có mục tiêu rõ ràng về việc bảo vệ môi trường, khuyến khích hoạt động kinh doanh thân thiện với môi trường. Đầu năm 2017, NHNN cũng ban hành Chỉ thị 01/2017 tiếp tục nhấn mạnh việc triển khai kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng thực hiện chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đến năm 2020. Theo đó, các tổ chức tín dụng cần thực hiện rà soát, điều chỉnh và hoàn thiện thể chế tín dụng cho phù hợp với mục tiêu tăng trưởng xanh; tập trung nguồn lực để cấp tín dụng cho các dự án, phương án sản xuất kinh doanh thân thiện với môi trường và xã hội, góp phần hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện tăng trưởng xanh, qua đó thực hiện được mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển kinh tế bền vững. Trong tăng trưởng tín dụng cuối năm 2018, lĩnh vực “xanh” dẫn đầu với tốc độ lên đến 30%, cao hơn các lĩnh vực ưu tiên khác như nông nghiệp nông thôn (15,5%), doanh nghiệp SME (13,5%), hay xuất khẩu (3,5%). Dư nợ cho vay các dự án xanh hiện ước lên đến hơn 235.717 tỷ đồng. Điều này cho thấy, dòng vốn từ ngân hàng chảy vào các dự án xanh ngày càng nhiều hơn. Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, hiện có khoảng 24% dự án xanh được các ngân hàng xây dựng quy trình thẩm định tín dụng, 17 tổ chức tín dụng đã xây dựng quy trình thẩm định rủi ro môi trường và xã hội trong các quy định nội bộ. Thậm chí một số ngân hàng đã gắn tín dụng “xanh” vào các chiến lược marketing và định hướng phát triển của mình.
Agribank thúc đẩy “xanh hóa” tín dụng
Với gần 30 năm gắn bó, chủ lực trên thị trường tài chính nông thôn, nhận thức sâu sắc, chỉ có phát triển bền vững mới đem lại thu nhập ổn định cho người sản xuất kinh doanh và giúp Agribank giảm thiểu các rủi ro tín dụng, thời gian qua, Agribank luôn chú trọng tín dụng vào dự án, phương án sản xuất, kinh doanh nông nghiệp phát triển an toàn, hiệu quả, bền vững, bảo vệ môi sinh, môi trường. Trong quy trình nghiệp vụ tín dụng, sổ tay tín dụng của Agribank luôn gắn việc thẩm định dự án, phương án vay vốn với vấn đề đảm bảo môi sinh, môi trường, các dự án phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt của cấp thẩm quyền theo quy định của pháp luật, kiên quyết loại trừ cấp tín dụng đối với các dự án có khả năng ảnh hưởng lớn và nghiêm trọng đến môi trường - xã hội.
Agribank đã ngay lập tức “vào cuộc” triển khai thông qua các hành động cụ thể như: Ban hành văn bản về việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng nhằm chỉ đạo toàn hệ thống, nghiên cứu hoàn thiện cơ chế chính sách tín dụng gắn với quản lý môi trường – xã hội, đào tạo, tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về hoạt động cấp tín dụng xanh, nâng cao ý thức sử dụng hiệu quả, tiết kiệm năng lượng... Trong quy trình nghiệp vụ tín dụng, sổ tay tín dụng của Agribank luôn gắn việc thẩm định dự án, phương án vay vốn với vấn đề đảm bảo môi sinh, môi trường, các dự án phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt của cấp thẩm quyền theo quy định của pháp luật, kiên quyết loại trừ cấp tín dụng đối với các dự án có khả năng ảnh hưởng lớn và nghiêm trọng đến môi trường, xã hội…
Bên cạnh đó, Agribank đã tham gia nhiều Dự án có liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường do Ngân hàng Thế giới (WB) và các tổ chức tài chính tài trợ như: Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình khí sinh học; Dự án nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững; Quản lý rủi ro thiên tai; Hỗ trợ nông nghiệp Cacbon thấp; Cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng; Điện gió; đưa vốn tín dụng vào công cuộc chống hạn, mặn ĐBSCL và miền Trung Tây Nguyên…Đặc biệt, để đón “làn sóng” đầu tư phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, Agribank đã triển khai chương trình tín dụng ưu đãi quy mô tối thiểu 50.000 tỷ đồng phục vụ sản xuất “Nông nghiệp sạch” vì sức khỏe cộng đồng. Agribank thực hiện ưu đãi cho vay đối với khách hàng vay vốn là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, chủ trang trại tham gia các khâu trong chuỗi sản xuất sản phẩm nông nghiệp an toàn, quy mô lớn. Đến nay, khắp mọi vùng, miền, các mô hình sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch dần được hình thành từ vốn vay của Agribank.
Ứng dụng công nghệ để “xanh hóa” hoạt động ngân hàng
Trên thực tế, bản thân hoạt động của các ngân hàng cũng tác động trực tiếp tới môi trường. Nhận thức được điều đó, Agribank thông qua việc ứng dụng công nghệ để phi chứng từ hóa các phương tiện thanh toán, áp dụng ngân hàng điện tử trực tuyến... góp phần thúc đẩy tín dụng xanh. Trên nền tảng công nghệ, Agribank đã triển khai hàng loạt sản phẩm dịch vụ thanh toán hiện đại như: Thanh toán biên mậu với các quốc gia có chung đường biên giới; thanh toán song phương với các ngân hàng thương mại, với Kho bạc Nhà nước; thu ngân sách nhà nước với Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan, Kho bạc Nhà nước; thanh toán hóa đơn; chuyển khoản, thanh toán hóa đơn qua tin nhắn SMS; Internet Banking; E-Mobile Banking; thẻ thanh toán…, góp phần tích cực đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt theo chủ trương của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước. Chỉ trong một thời gian ngắn, Agribank đã cung cấp nhiều sản phẩm ngân hàng tiện ích như: Dịch vụ ngân hàng lưu động, Internet Banking, MobileBanking, QR Pay, rút tiền bằng mã code, gửi tiền và mở sổ tiết kiệm qua kênh ATM/CDM…, giúp khách hàng thực hiện các giao dịch nhanh chóng và tiện lợi hơn. Cụ thể, thời gian qua, nhóm dịch vụ ngân hàng điện tử E-banking của Agribank có sự tăng trưởng mạnh mẽ, phát huy đà tăng trưởng tốt của những năm trước. Đến nay, đã có khoảng 5,8 triệu khách hàng sử dụng các dịch vụ này.
Với hệ thống mạng lưới rộng khắp toàn quốc, cơ sở khách hàng lớn, Agribank đã đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng công nghệ thông tin, các hệ thống thiết bị kỹ thuật và phần mềm ứng dụng trong cung ứng dịch vụ. Đến 31/12/2018, ngân hàng đã trang bị 2.845 máy ATM được phân bổ khắp toàn quốc và 20.781 máy EDC/POS, kênh phân phối các sản phẩm dịch vụ thẻ ngày càng trở nên quen thuộc với khách hàng bởi sự thuận tiện, nhanh chóng và an toàn, các tiện ích ngày càng mở rộng, góp phần quan trọng trong phát triển mạng lưới thanh toán. Agribank triển khai mở rộng dịch vụ chấp nhận thanh toán thẻ không tiếp xúc mang thương hiệu Visa và Master Card tại POS Agribank. Agribank kết nối dịch vụ thanh toán ví điện tử với Moca… Agribank đồng thời trang bị trên toàn hệ thống hệ thống ngân hàng tự động Autobank CDM. Khách hàng có thể gửi tiền, rút tiền và sử dụng đồng thời các tiện ích khác vào tất cả các thời gian trong ngày kể cả ngày nghỉ lễ từ ngân hàng tự động Autobank CDM. Sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của ngân hàng số là điều tất yếu nhằm giảm thiểu đến mức tối đa những thủ tục giấy tờ liên quan, khách hàng có thể chủ động thực hiện giao dịch trên môi trường internet. Agribank cùng ngành ngân hàng đã tích cực ứng dụng khoa học công nghệ vào phát triển các sản phẩm dịch vụ, đem lại những tiện ích vượt trội cho khách hàng, đẩy nhanh tiến trình thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam, cũng như góp phần để “xanh hóa” hoạt động ngân hàng.
