> Trăm gian, lắm điều giật thột
Lỗi hết của nhà chùa?
Hội nghị Bàn thực hiện Thông báo kết luận về tình hình chùa Trăm Gian của Chủ tịch UBND TP Hà Nội, là dịp nhà chùa, lãnh đạo xã Tiên Phương, các phòng ban và lãnh đạo UBND huyện Chương Mỹ tường trình và bàn phương án giải quyết trước sự đã rồi tại chùa Trăm Gian.
Trong khi lãnh đạo huyện, phòng Văn hóa-Thông tin, lãnh đạo xã đều hứa nghiêm khắc làm kiểm điểm tập thể, cá nhân lãnh đạo trong sự việc tại chùa Trăm Gian, thì sư trụ trì một mực nhận hết lỗi.
Bên lề cuộc họp, sư thầy Thích Đàm Khoa nén xúc động mãi mới cất lời: “Suốt từ hôm Chủ tịch thành phố kết luận, thầy mất ăn mất ngủ, vì nghĩ lỗi của mình mình nhận rồi, nhưng để liên lụy đến lãnh đạo huyện, xã phải làm kiểm điểm, tôi băn khoăn lắm. Tuy các bác ấy không dám trách nhà chùa, nhưng trong thâm tâm chắc chắn không vui rồi. Sau này, tôi không biết đối diện thế nào, đi đến đâu, gặp ai giờ tôi cũng ngại quá rồi”.
Sư trụ trì Thích Đàm Khoa hai lần đứng lên trong hội nghị, trình bày về việc hạ giải và cho dựng mới gác Khánh, nhà Tổ trong quần thể di tích chùa Trăm Gian. Thiết kế gác Khánh dựng theo hiện trạng.
Nhà chùa làm theo vì trồng giường như hiện trạng gian giữa - hiện trạng lần tu sửa từ năm 1987.
Thực tế, gác Khánh, nhà Tổ trải qua rất nhiều lần trùng tu như các năm: 1926, 1936 và đợt trùng tu, xây mới lớn nhất là năm 1987. Trong các cấu kiện dỡ xuống, phần nóc gác Khánh gần như không còn gì, nhiều cột kèo mối mọt gần hết, vì có nhiều gỗ tạp: xoan, mít.
“Tôi không rõ lắm về Luật Di sản. Tôi tưởng giống một số chùa cứ có thỏa thuận Bộ VH-TT&DL đồng ý là được. Tôi thiển nghĩ đây là nhà Tổ-nơi các nhà sư xuất gia tu hành sau này chết đi được thờ phụng ở đó, gác Khánh nơi treo chiêng, trống nên cũng bình thường thôi. Chứ nếu ngôi Tam Bảo chính thì tôi lại nghĩ khác. Chúng tôi cũng đã xin sửa chữa ngôi Tam Bảo, nhưng chưa hề động đến, nên hoàn toàn không có chuyện phá chùa, chuyển tượng Phật đi như có báo nêu”, sư trụ trì phân trần.
Hơn nữa, người trông nom chùa cũng chịu sức ép khi nhiều phật tử phản ánh tại sao nhà chùa để nhà Tổ, gác Khánh xuống cấp mấy năm giời mà không xin sửa chữa, không may xảy ra tai nạn thì nhà chùa phải chịu trách nhiệm.
Trong cuộc họp báo chiều 30-8 tại Sở, ông Vũ Văn Doãn - Chủ tịch UBND xã Tiên Phương cũng thừa nhận lãnh đạo xã đồng ý với lời đề nghị của nhà chùa, cùng các cụ cao tuổi cho hạ giải khi mùa mưa bão đến gần.
Hỏi sau khi hạ giải, nhà chùa có báo với xã, huyện không mà tự ý xây mới, sư thầy Thích Đàm Khoa khẳng định sau hạ giải, thầy cho kíp thợ trong vùng dựng mới, không báo lại xã.
Thời gian ấy, sư thầy đi hạ nên nhờ các cụ cao tuổi trông nom. Đỡ lời nhà chùa, lãnh đạo UBND huyện đều ghi nhận nhà chùa quá sốt sắng, lo tu bổ di tích, nhưng suy nghĩ đơn giản, chưa nắm hết tầm quan trọng di tích.
Bất cập phân cấp quản lý
Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Trần Vũ Lâm coi sự việc tại chùa Trăm Gian là hồi chuông về công tác quản lý di tích trên toàn địa bàn. Ngoài phương án phục hồi, bảo tồn chùa Trăm Gian trong thời gian tới, chính quyền địa phương nói nhiều đến bất cập trong phân cấp quản lý di tích.
Thực tế, sau quyết định năm 2011 của UBND thành phố về phân cấp quản lý di tích, chùa Trăm Gian được giao cho huyện, trực tiếp là xã Tiên Phương quản lý.
Điều khó hiểu là dự án tu bổ chùa Trăm Gian do thành phố phê duyệt lại giao cho Sở VH-TT&DL làm chủ đầu tư.
“Phân cấp quản lý cho địa phương nhưng không kèm bộ máy, ngân sách, chẳng khác nào chỉ giao trách nhiệm mà không giao các điều kiện triển khai thực hiện”, ông Đinh Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ phát biểu.
Đây không phải chỉ tiếng nói đơn lẻ. Phát biểu trước đó, trưởng phòng Văn hóa-Thông tin, Phó Chủ tịch UBND huyện Vũ Văn Đông cũng kiến nghị Sở khẩn trương hoàn thiện dự án tu bổ chùa.
Khi dự án được phê duyệt, mong Sở VH-TT&DL mời lãnh đạo địa phương tham gia vào dự án để theo dõi, giám sát tốt hơn, tránh để việc đã rồi các cơ quan mới vào cuộc.
Tại hội nghị, chính quyền địa phương nêu các phương án: Trước mắt, đề nghị nhà chùa phối hợp với địa phương bảo quản tốt cấu kiện dỡ ra từ nhà Tổ, gác Khánh.
Dự kiến ngày 6-9, huyện mời các sở ban ngành liên quan về kiểm kê, phân loại các cấu kiện để bảo quản, chờ sử dụng khi dự án tu bổ chùa Trăm Gian tiến hành.
Ngoài ra, trong kết luận của Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ cũng nhấn mạnh, địa phương gấp rút kiểm điểm tập thể, cá nhân từ đây đến ngày 14-9, trước khi có kết luận thanh tra.
