Bản làng khu tái định cư buồn tê tái. Những căn nhà hoang lạnh vắng bóng người, bởi chủ nhân của nó đã chết vì ma túy. Khi chúng tôi đến, già Vi Thị Ăm đang ngồi rầu rĩ ở bậc thềm, đôi mắt vô hồn nhìn ra mảng đồi trống và xác xơ trước mắt.
Tháng trước, vì ma túy, cả ba người đàn ông trong gia đình bà đều lần lượt nối gót ra đi. Rồi mới hôm kia, người con rể mà bà hết mực yêu thương cũng lạnh lùng theo chân cha chú.
Gạt những giọt nước mắt buồn thương, bà thở than: “An cư nhưng chưa thể lạc nghiệp chú ạ. Ma túy và HIV đang giết dần giết mòn cả cái bản này”.
Nhiều người đàn ông trụ cột chết vì ma túy đang khiến cuộc sống người làng thêm điêu đứng. Người già trong bản bảo: “Cứ cái đà này rồi bản này đến thành bản không chồng mất”. Trong căn nhà lạnh lẽo giờ chỉ có tiếng người đàn bà già cùng đứa cháu nhỏ khóc than.
Phía bên kia, gia đình ông Kha Văn Thi cũng vừa tổ chức xong 3 ngày cho hai cậu con trai xấu số. Nhìn di ảnh trẻ măng của hai chàng thanh niên, người ta không khỏi ngậm ngùi, xót thương.
Nghiện ma túy nặng rồi bị nhiễm HIV, hai anh em lần lượt ra đi trong cùng một đêm mưa cuối tháng 7. Khổ thân cho người mẹ trẻ, suy sụp, vật vã, chiều chiều cứ thẩn thơ đi về phía sườn đồi khóc thảm nhớ thương con.
Đêm trong nhiều căn nhà, không có tiếng cười, chỉ thấy tiếng đàn bà và con trẻ âm ỉ khóc. Khi những người đàn ông trụ cột lần lượt ra đi, cuộc sống của nhiều gia đình càng trở nên bấp bênh, túng thiếu.
Chết là hết. Nhưng cuộc sống của những người thân còn lại dường như còn nặng nề hơn. Sống trong thấp thỏm nỗi lo âu, rằng biết đâu bản thân mình đã bị truyền bệnh từ những người đã mất khiến nhiều người như ngồi trên lửa.
Nhà thiếu bóng đàn ông, những người đàn bà trở thành lao động chính trong gia đình: Trèo nương, lội suối kiếm từng nắm cua, mớ sắn về cải thiện cho bữa ăn. Một số chị thậm chí phải tập… bắn cung, chiều chiều theo đám thanh niên đi lên dãy Trường Sơn săn bắn!
Con mất cha, vợ mất chồng, ma túy ở khu tái định cư đang khiến nhiều gia đình tan nát.
Nhàn cư vi tất… nghiện
Ma túy hoành hành ở khu tái định cư đang khiến cuộc sống người dân nơi đây điêu đứng. Thầy giáo Đinh Văn Lân người miền xuôi lên đây công tác cho hay: “Người chết vì nghiện ở đây đang lây lan với tốc độ “nhanh đều”. Còn số người nghiện thì đếm cả ngày không xuể”. Và con đường để ma túy về với bản thì cũng muôn hình muôn vẻ. Khi
chuyển về tái định cư nơi đây, bà con đã được chia đất, nhưng đều là đất “cày lên sỏi đá”. Trồng lúa thì lúa không cho hạt, trồng sắn thì chỉ to bằng củ riềng! Nhàn cư vi… tất nghiện.
Rồi một số đối tượng nghiện tuy đã về bản mới, nhưng vẫn trở về bản cũ lấy ma túy xuống dùng dần, kéo theo những thanh niên khác nghiện.
Theo thống kê chưa đầy đủ của cơ quan chức năng, trong vòng ba năm trở lại đây, tại khu tái định cư này đã có tới 20 người chết vì nhiễm HIV, hơn 30 người đang nhiễm bệnh và hơn 200 người nghiện ma túy.
Đặc biệt, hơn 200 người đang nghiện ma túy thì có tới 90% trong số đó có thể đã nhiễm HIV. Trưởng Công an xã Hạnh Lâm, Phạm Văn Hùng cho biết: “Thực trạng ma túy ở đây đang diễn ra hết sức nhức nhối. Người nghiện nhiều, địa bàn rộng, lực lượng công an lại mỏng nên việc tuyên truyền và đấu tranh còn hạn chế”.
Khi chưa có sự vào cuộc đồng bộ và quyết liệt của các cấp chính quyền, người dân ở khu tái định cư Thanh Chương có lẽ vẫn chưa thể lạc nghiệp.
