Chỉ ngài tằm đực mới dùng để trị yếu sinh lý Ảnh: encarta |
Ngài tằm được hình thành như sau: Khi chín, con tằm sẽ nhả tơ kết thành kén theo bọc thân mình và chuyển dần thành nhộng. Đến độ phát triển chín muồi, nhộng mọc cánh và chân rồi cắn kén chui ra thàng ngài.
Ngài tằm, tên thuốc trong y học cổ truyền là tàm nga, có vị mặn, bùi béo, mùi thơm, tính ấm.
Trong Nam dược thần hiệu, Tuệ Tĩnh đã dùng ngài tằm chế biến tán thành bột, cho uống mỗi lần 8g với rượu vào lúc đói để chữa đái buốt do chứng lậu.
Hoặc lấy bột ngài tằm trộn với mật ong, bôi trong miệng chữa chứng "phong chúm miệng" ở trẻ em gây cứng lưỡi, khóc không ra tiếng. Dùng ngoài: ngài tằm giã nát, đắp chữa những vết cắn do sau hoặc côn trùng độc.
Để làm thuốc bổ thận, tráng dương, ích tinh đặc trị liệt dương, di tinh, hoạt động sinh lý yếu, người ta thường chỉ dùng ngài tằm đực, nhất là loại chưa giao phối.
Nhưng làm thế nào để phân biệt và thu bắt được toàn ngài tằm đực. Qua nghiên cứu theo dõi, một hiện tượng sinh học lý thú đã được phát hiện là đúng 5 giờ sáng mỗi ngày thì ngài tằm đực đồng loạt cắn kén chui ra và từ 6 giờ sáng trở đi, ngài tằm cái mới cắn kén chui ra.
Tuy lác đác trong ngày, vẫn có trường hợp cả con đực và con cái cắn kén chui ra, nhưng hầu như chắc chắn từ 5 giờ đến 6 giờ sáng là có thể thu được toàn ngài tằm đực. Về hình dáng, ngài tằm đực nhỏ, toàn thân có màu nâu sẫm, bụng thon, còn con cái to hơn, màu nâu nhạt, bụng phình ra vì mang nhiều trứng.
Ngài tằm đực đã được xác định chứa chất methyltestosteron (một nội tiết tố nam) có hoạt tính sinh học cao và tác dụng làm tăng lượng của túi tinh trên động vật thí nghiệm.
Ngài tằm đực thu được đem vặt cánh, bỏ đầu và chân, rồi phơi hoặc sấy khô. Khi dùng, đem dược liệu sao vàng. Có thể dùng tươi.
Dược liệu được dùng theo những công thức sau:
- Ngài tằm đực 7 con, sao giòn, tán nhỏ mịn; tôm he bóc vỏ 20g, giã nhuyễn, hai thứ trộn đều với 2 quả trứng gà. Đem rán hoặc hấp chín. Ăn một lần trong ngày.
- Ngài tằm đực 100g, dâm dương hoắc 60g, kim anh 50g, ba kích 50g, thục địa 40g, sơn thù 30g, ngưu tất 30g, kỷ tử 20g, lá hẹ 20g, đường kính 40g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, ngâm với 2 lít cồn 40 độ, càng lâu càng tốt. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 30ml trước hai bữa ăn chính và khi đi ngủ.
Ngài tằm đực còn được bào chế với cá ngựa, nhung hươu và nhiều vị thuốc bổ khác có nguồn gốc thực vật như nhân sâm, hà thủ ô, ba kích... thành dạng cao (chiết xuất bằng cồn 70 độ) và viên bao với tên gọi là bipharton có tác dụng tăng trọng và kích thích sinh dục theo Chương trình nghiên cứu kết hợp y học cổ truyền và y học hiện đại cảu Nhà nước.
Theo DS. Hữu Bảo
SK&ĐS