Lần đầu tiên sau 10 năm, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất USD khẳng định giá trị của đồng bạc xanh đang lên trên toàn cầu (khiến không chỉ VND mà hầu hết các đồng tiền nhỏ trên thế giới đều mất giá). Cùng đó, Nhân dân tệ (CNY) với việc đang bị đánh giá cao hơn 10% so với USD và có thể đứng trước điều chỉnh bất cứ khi nào, đã đẩy “nhà điều hành” phải toan tính trước áp lực tỷ giá VND/USD ngày một “ép” mạnh hơn.
Sau hơn 3 ngày theo sát diễn biến thị trường, sáng 17/12, đại diện lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chính thức đăng đàn (trước đó, cơ quan này đặc biệt không phát đi bất cứ thông điệp nào). Trấn an dư luận, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định qua báo cáo, cập nhật giao dịch và phân tích của các bộ phận nghiên cứu, “cơn sốt” tỷ giá tăng kịch trần mấy ngày qua đến từ tác động tâm lý. “Ngay khi Fed điều chỉnh tăng lãi suất, mọi giao dịch mua bán trên thị trường đã bình thường trở lại và quan trọng đều được đáp ứng” bà Hồng nói.
Tâm lý găm giữ ngoại tệ của thị trường thì đã rõ. Chia sẻ với Tiền Phong, lãnh đạo một nhà băng lớn thừa nhận, mấy ngày qua, doanh nghiệp cuống cuồng “đòi” mua ngoại tệ đón trước tỷ giá tăng cho bằng được; chưa kể trong không ít ngân hàng tâm lý “ôm” hàng và bán nhỏ giọt đã kích thích trạng thái “khát” của thị trường.
Một lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước vốn rất có kinh nghiệm trong điều hành từng “bật mí”, trong điều hành tỷ giá, yếu tố rủi ro khó lường nhất chính là tâm lý thị trường. “Điều hành tỷ giá là bài toán khó, chỉ một tác động tâm lý, nhiều khi đi vài trăm triệu đô la (bán ra từ dự trữ ngoại hối) như chơi”, vị lãnh đạo bình luận.
Tỷ giá năm 2016 sẽ ra sao? Dự đoán lúc này, các tổ chức quốc tế và giới chuyên gia đều nhận định, mức điều chỉnh sẽ ít nhất từ 2-4%. Trước quan ngại về khối ngoại sẽ rút vốn (có thể nếu không điều chỉnh tỷ giá), bà Hồng cho rằng điều này sẽ không xảy ra và lạc quan, kinh tế Việt Nam vẫn đang đủ sức hấp dẫn với dòng tiền ngoại.
Với việc mong muốn tạo ra được trạng thái ổn định cho câu chuyện kinh doanh trong dịp trước và sau Tết, có vẻ như đến thời điểm này, trong ít ngày còn lại của năm, Ngân hàng Nhà nước cầm chắc sẽ giữ nguyên tỷ giá. Còn mong mỏi không điều chỉnh tỷ giá cho đến hết quý I/2016 thì theo nhiều dự đoán, khó khả thi!