Ô nhiễm nghiêm trọng
Quảng Ngãi là một trong những tỉnh có đội tàu lớn nhất nhì cả nước, với hơn 4.500 tàu cá lớn, nhỏ. Trên địa bàn tỉnh hiện có 5 cảng được UBND tỉnh công nhận là cảng cá loại II và được Bộ NN&PTNT công bố là cảng cá chỉ định có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác. Trong đó 2 cảng là cảng Sa Huỳnh và cảng Tịnh Kỳ, 3 cảng neo trú tàu thuyền gồm: Lý Sơn, Mỹ Á và Tịnh Hòa.
Được biết, môi trường là một trong những tiêu chí đánh giá của Ủy ban Châu Âu để quyết định gỡ “thẻ vàng” thủy sản. Những năm qua, tỉnh Quảng Ngãi đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để nâng cấp, xây dựng hệ thống thu gom, trạm xử lý nước thải tại các cảng cá.
Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm tại các cảng cá, nhất là Tịnh Kỳ và Sa Huỳnh vẫn không thể khắc phục. Nguyên nhân chính là do thiếu kinh phí vận hành nên các hệ thống, thu gom, trạm xử lý nước thải không thể hoạt động thường xuyên.
Tại cảng cá Tịnh Kỳ (TP. Quảng Ngãi) hằng ngày tiếp nhận hàng chục lượt tàu cá ra vào bán hải sản, tiếp nhiên liệu, lấy vật tư để tiếp tục ra khơi đánh bắt. Mặc dù cảng cá này đã có hệ thống thu gom, lắng lọc nước thải, tuy nhiên, do thiếu kinh phí vận hành nên hệ thống không thể hoạt động thường xuyên, khiến cảng này trở thành “điểm nóng” ô nhiễm môi trường.
Theo ghi nhận của PV, trên cầu cảng, nước thải, xác hải sản vương vãi khắp nơi nhưng không được thu gom, xử lý, nước lắng đọng thành từng vũng đen kịt, sặc sụa mùi hôi thối, ruồi nhặng bu bám khắp nơi.
Nước thải từ việc bốc dỡ hải sản không qua xử lý được xả thải trực tiếp ra môi trường.
Dưới mặt nước đủ loại rác thải trôi nổi bập bềnh. Không chỉ vậy, nhiều tàu cá được ngư dân vệ sinh, bơm nước rửa hầm cá đen ngòm, rồi xả thẳng xuống biển. Thậm chí, chủ tàu cá còn sử dụng nước biển tại chỗ để bơm vào khoang rã đông hải sản, dù biết nguồn nước không đảm bảo vệ sinh.
Ông Nguyễn Văn Tánh, người dân địa phương bức xúc cho biết, tình trạng ô nhiễm ở đây đã diễn ra suốt nhiều năm qua, nước thải đen ngòm từ việc bốc dỡ hải sản tại cảng không qua xử lý được xả thẳng xuống sông Bài Ca rồi quanh quẩn tại cửa biển không thoát được, nên khi có gió bốc mùi hôi thối nồng nặc.
Thiếu kinh phí... vận hành
Ông Nguyễn Đình Trung - Giám đốc Ban quản lý Các cảng cá tỉnh Quảng Ngãi thừa nhận, hệ thống thu gom, xử lý nước thải tại các cảng cá được đầu tư xây dựng đúng thiết kế, đảm bảo các tiêu chí quy định. Tuy nhiên, do các cảng cá đang hoạt động tự chủ, nguồn thu chỉ đủ trả lương cho cán bộ, nhân viên nên không đủ kinh phí để vận hành các hệ thống này thường xuyên.
Xác cá vương vãi khắp nơi trên cảng cá Tịnh Kỳ.
Những vũng nước đen ngòm bốc mùi hôi thối nồng nặc.
Ban quản lý Các cảng cá tỉnh đã tham mưu Sở NN&PTNT tiếp tục phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, các hội, đoàn thể, chính quyền địa phương thường xuyên tổ chức các đợt thu gom, xử lý rác tại các cảng cá…
Dưới mặt nước đủ loại rác thải trôi nổi bập bềnh.
Dòng nước đen ngòm được xả thẳng trực tiếp xuống sông Bài Ca.
Đồng thời đề xuất biện pháp chế tài xử lý đối với các trường hợp xả rác thải ra biển. Nguồn xử phạt sẽ được chi cho công tác xử lý môi trường. Ngoài ra, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động ngư dân, những người làm kinh doanh tại cảng cá nâng cao ý thức thu gom, xử lý rác thải, đảm bảo vệ sinh môi trường.
Do thiếu kinh phí vận hành nên các hệ thống, thu gom, trạm xử lý nước thải ở cảng cá Tịnh Kỳ không thể hoạt động thường xuyên.
“Để giải quyết bài toán môi trường tại các cảng cá, góp phần “gỡ thẻ vàng” thủy sản, nhà nước cần bố trí kinh phí đảm bảo hoạt động của hệ thống thu gom, xử lý nước thải. Về lâu dài, cần phải thành lập quỹ môi trường và thu phí môi trường đối với các doanh nghiệp đến thu mua hải sản tại cảng và các chủ tàu. Nguồn quỹ môi trường sẽ dùng vào việc xử lý nước thải tại cảng, đảm bảo môi trường sạch theo đúng tiêu chí của cảng cá loại II và hướng đến cảng cá loại I vào năm 2030”, ông Trung kiến nghị.