Truyền thông không hiệu quả, yếu nhất
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, dịch sởi đang xảy ra tại 61/63 tỉnh, thành phố. Đến ngày 23/4, cả nước ghi nhận 3.569 ca mắc sởi trong số 9.932 trường hợp sốt phát ban dạng sởi. Năm tỉnh, thành phố có số mắc sởi cao là: Hà Nội, Hà Giang, Yên Bái, Lào Cai, Đắk Nông.
Hầu hết các ca mắc sởi không được hoặc không rõ tình trạng tiêm chủng, chỉ có 9,9% ca sởi đã được tiêm 1 mũi vắc-xin sởi.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, số ca tử vong chủ yếu tại Hà Nội: 54 trường hợp (chiếm 45%). Có nguyên nhân tử vong do mắc sởi trên bệnh lý nền như suy tim, nhiễm khuẩn huyết, tim bẩm sinh…, do đồng nhiễm các loại virus, vi khuẩn liên quan giai đoạn chuyển mùa, nên “có tình trạng dịch chồng dịch”.
Bà Tiến thừa nhận tình trạng quá tải tại Bệnh viện (BV) Nhi Trung ương dẫn đến lây chéo trong BV. “Bệnh nhân vào BV Nhi, BV không nhận cũng không được, gây quá tải cục bộ. Lây chéo trong BV làm cho bệnh nặng hơn, tỷ lệ tử vong cao hơn”, bà Tiến nói. Do vậy, Bộ Y tế đã kiên quyết phân tuyến kỹ thuật, đến nay, số nhập viện và tử vong đã giảm so với trước.
“Bây giờ, trong phòng chống dịch có thiếu gì không?”, Thủ tướng hỏi. Bộ trưởng Tiến trả lời, hiện không thiếu gì cả, từ máy thở, vắc-xin, thuốc. “Những thuốc đắt tiền nhất chúng ta cũng đã có, có ca bệnh điều trị cả bạc tỷ, nhưng ngành Y tế quyết tâm cứu chữa. Một số máy hiện đại nhất nhưng rất tốn kém về nguyên liệu cũng được đưa vào hoạt động”, bà Tiến cho biết.
Một trong những nguyên nhân khiến dịch phức tạp được Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra là công tác truyền thông của Bộ không hiệu quả, là khâu yếu nhất.
Sau những ca tai biến nghi do tiêm vắc-xin, nhiều người dân không đi tiêm, chỉ gần đây mới đổ xô đi tiêm phòng. Bộ Y tế cho biết, sẽ chỉ đạo tỷ lệ tiêm phòng sởi cả nước đạt 95%.
Lãnh đạo Bộ Y tế cho rằng, một số địa phương chấp hành chỉ đạo chống dịch chưa cao. Do vậy, một mình Bộ Y tế không làm được mà các cấp chính quyền phải vào cuộc.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Hồng Khanh cho biết, Hà Nội đã tiêm phòng sởi đạt tỷ lệ 95,4%. Trên địa bàn vẫn còn bệnh nhân nguy cơ tử vong cao do bệnh nặng. “Hà Nội cố gắng đến mức cao nhất, không tính toán tốn kém bao nhiêu, thiếu máy là mua máy. Đề nghị BV trung ương hỗ trợ các BV tuyến dưới”, ông Khanh nói.
Rút kinh nghiệm trong chỉ đạo, tuyên truyền
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói rằng, tình hình dịch bệnh có xu hướng giảm, số bệnh nhân tử vong được khống chế, nhưng vẫn còn số lượng lớn nhập viện. “Tình hình dịch còn nghiêm trọng, không được chủ quan, lơ là mà phải tập trung chỉ đạo đồng bộ, quyết liết các giải pháp”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế và các địa phương, nhất là Hà Nội và TPHCM tập trung chỉ đạo cấp cứu, điều trị kịp thời. Chỉ đạo chặt chẽ không để dồn lên BV trung ương gây quá tải, dẫn đến lây chéo, bởi BV tuyến tỉnh, huyện cũng đủ khả năng chữa bệnh sởi.
“Khuyết điểm là tuyên truyền, vận động chưa tốt, chúng ta không trách dân mà phải thấy khuyết điểm của chúng ta. Tuyên truyền nhưng người dân chưa nhận thức rõ”.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, phải quyết tâm cao nhất dập tắt dịch càng sớm càng tốt. Do vậy, phải đảm bảo đủ kinh phí, thuốc men, phương tiện điều trị và phòng dịch. Làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, nhất là tuyên truyền để người dân tiêm phòng vắc-xin đầy đủ. Cả nước mới có tỷ lệ tiêm vắc-xin sởi đạt 65,3% trong khi mục tiêu tỷ lệ tiêm đạt 95%.
Trước thực tế này, Thủ tướng chỉ đạo phê bình một số tỉnh có tỷ lệ tiêm vét vắc-xin sởi đạt thấp, dưới 50%. Thủ tướng cho rằng, đây là một khuyết điểm, bởi số bệnh nhân mắc hầu hết là chưa tiêm chủng. Khuyết điểm là tuyên truyền, vận động chưa tốt, chúng ta không trách dân mà phải thấy khuyết điểm của chúng ta. Tuyên truyền nhưng người dân chưa nhận thức rõ” - Thủ tướng nói.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Y tế rút kinh nghiệm trong chỉ đạo, phải theo dõi kịp thời, đánh giá, chỉ đạo đúng mức, hiệu lực, hiệu quả.
“Nếu chỉ đạo tốt tuyên truyền, vận động tốt thì tỷ lệ tiêm phòng sởi sẽ cao hơn, giảm tỷ lệ mắc. Tuyên truyền, phân tuyến tốt thì không có tình trạng dồn lên một chỗ, dẫn đến tình trạng lây chéo”, Thủ tướng nhắc nhở.
Thủ tướng yêu cầu, trong thời gian tới, phải nắm chắc tình hình dịch bệnh, chỉ đạo kịp thời, đúng mức, có trọng tâm, trọng điểm. “Làm gì mà để thiếu máy thở được. Có thông tin là tôi chỉ đạo cho xuất dự trữ ngay”, Thủ tướng nói.
11 tỉnh có tỷ lệ tiêm vét vắc-xin sởi dưới 50% gồm: Lâm Đồng, Hòa Bình, An Giang, Tiền Giang, Lai Châu, Đồng Nai, Bình Dương, Cà Mau, Đồng Tháp, Bình Phước, Long An (Báo cáo của Bộ Y tế ngày 23/4).