"Tôi tin rằng xã hội cần phải đối mặt với câu hỏi này trước khi nó tác động đến chúng ta: Nếu máy móc có thể làm hầu hết mọi công việc trong khả năng của con người, khi đó con người sẽ làm gì?", Moshe Vardi, giám đốc Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Rice, phát biểu trong cuộc họp thường niên của Hiệp hội Tiến bộ Khoa học Mỹ hôm 14/2.
Vardi cho rằng luôn có một số công việc cho con người trong tương lai, nhưng phần lớn sẽ bị thay thế bởi robot vì nhiều ưu điểm như hiệu suất cao, an toàn, không phân biệt giới tính.
Nền công nghiệp sản xuất đã tạo ra hàng triệu việc làm tại Mỹ vào những năm 1980. Trong gần 40 năm qua, cuộc cách mạng tự động hóa và ứng dụng robot trong công nghiệp giúp đẩy mạnh năng lực sản xuất của nhiều ngành công nghiệp, nhưng đồng thời cũng làm giảm nhiều việc làm.
Hiện nay, có hơn 200.000 robot công nghiệp làm việc tại Mỹ và số lượng này đang tiếp tục tăng. Theo tính toán của Vardi, 10% công việc liên quan đến lái xe ở Mỹ sẽ bị robot thay thế khi dự án xe tự hành hoàn tất trong 25 năm tới.
"Trong vài năm tới, các hệ thống tự động và bán tự động sẽ phổ biến trong xã hội", Bart Selman, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Cornell, Mỹ, dự đoán. Theo Bart, xe hơi, xe tải tự lái, máy bay không người lái, các hệ thống giao dịch/giám sát tự động, robot gia đình và nhiều hình thức hỗ trợ thông minh khác sẽ ra quyết định thay con người.
Trong gần 40 năm qua, cuộc cách mạng tự động hóa và ứng dụng robot trong công nghiệp đã đẩy mạnh năng lực sản xuất của nhiều ngành công nghiệp, nhưng đồng thời cũng làm giảm nhiều việc làm. Ảnh: Phys Org.
"Chúng ta sẽ cộng sinh với máy móc. Chúng ta phải tin tưởng và hợp tác với chúng", Selman kết luận.
Con người sẽ cần giải quyết nhiều câu hỏi. Liệu chúng ta còn hiểu được những suy nghĩ của robot thông minh nữa không? Con người có thể kiểm soát chúng hay không? Robot thông minh sẽ đem lại lợi ích hay gây nguy hại cho con người?
Những câu hỏi trên ngày càng trở nên quan trọng khi tiến bộ công nghệ gần đây cho phép thế hệ robot thông minh đọc và nghe giống như con người. Đầu tư vào trí tuệ nhân tạo tại Mỹ đạt mức cao nhất trong vòng 50 năm trở lại đây, đứng đầu là các "gã khổng lồ" công nghệ như Google, Facebook, Microsoft và Tesla.
Chính phủ Mỹ cũng bỏ ra 19 tỷ USD để phát triển hệ thống vũ khí thông minh, tăng khả năng phân tích dữ liệu, đưa ra quyết định và thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.
Chính phủ Mỹ bỏ ra 19 tỷ USD để phát triển hệ thống vũ khí thông minh. Ảnh: Phys Org.
"Điều này làm tăng mối lo ngại một ngày nào đó, con người có thể mất kiểm soát đối với trí thông minh nhân tạo do họ tạo ra", Selman nói.
Đây cũng là mối lo ngại của nhiều bộ óc vĩ đại nhất thế giới, bao gồm nhà vật lý thiên văn người Anh, Stephen Hawking, người từng đưa ra cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn với BBC vào năm 2014. Theo Hawking, hậu quả từ sự phát triển thiếu kiểm soát đối với trí thông minh nhân tạo có thể sẽ rất thảm khốc.
"Con người, vốn bị hạn chế bởi tiến hóa sinh học chậm chạp, không thể cạnh tranh với robot thông minh và sẽ bị thay thế", Stephen Hawking dự đoán. "Sự phát triển của trí thông minh nhân tạo có thể báo hiệu dấu chấm hết của nhân loại".