Huyện Ngọc Lặc là một trong 11 huyện miền núi của Thanh Hóa, vì nhiều lý do khác nhau, huyện này còn nhiều hộ nghèo, khó khăn. Hằng năm, cùng với ngành chức năng, chính quyền địa phương đã thực hiện nhiều chương trình, dự án để chăm lo đời sống cho người nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo tại vùng nông thôn, miền núi. Mỗi dịp Tết đến, xuân về, những hộ nghèo nơi vùng sâu, vùng xa, vùng nông thôn xứ Thanh lo được cái Tết cũng khó.
Chúng tôi đến thăm gia đình anh Đỗ Viết Mạnh (33 tuổi) là một trong những hộ nghèo của xã Minh Tiến, huyện Ngọc Lặc. Gia đình anh Mạnh có 3 người con. Con gái thứ 2 của anh Mạnh là cháu Đỗ Thị An không may bị rắn cắn, rồi biến chứng gần một năm nay, dẫn đến bại liệt, không đi được. Đang học dở lớp 1, cháu An phải nghỉ học, theo mẹ đi điều trị tại nhiều bệnh viện từ huyện, tỉnh, đến trung ương.
Kinh tế gia đình vốn đã khó khăn nhất thôn, nay lại có con bị bệnh, anh Mạnh đành phải rời quê đi làm ăn xa. Hôm tôi đến gia đình anh Mạnh cũng là lúc chị Luyện Thị Việt (vợ anh Mạnh) đang đưa An đi bệnh viện ở Hà Nội để điều trị. Ngôi nhà anh Mạnh buồn hiu khi chỉ có bố anh Mạnh và hai cháu nhỏ ở nhà chăm sóc lẫn nhau trong khốn khó.
Ở thôn Mới, xã Minh Sơn (huyện Ngọc Lặc), gia đình ông Phạm Công Hợi (70 tuổi) là hộ nghèo khó nhất thôn. Hoàn cảnh khó khăn, cái nghèo đeo đẳng, mấy người con trai, gái, dâu, rể của ông Hợi phải rời quê đi làm ăn xa, để lại cho ông chăm sóc 4 đứa trẻ là cháu nội, ngoại.
Dù tuổi cao, nhưng ông Hợi vẫn cần mẫn lao động sản xuất 3 sào lúa nước, chặt mía thuê, làm vườn đồi để kiếm gạo, rau nuôi 5 ông cháu. Chúng tôi đến nhà ông Hợi gặp mấy ông cháu đang ăn cơm trưa. Ngồi quanh mâm cơm chỉ có bát canh loãng, rổ rau sống, bát nước mắm chấm.
Ông Hợi cho biết: “Do gia đình khó khăn, cơm ăn còn thiếu, nên có đứa cháu nội tôi phải bỏ học hồi lớp 7”.
Được biết, năm 2014 huyện Ngọc Lặc có 6.526 hộ nghèo (chiếm 19,52% số hộ dân), hộ cận nghèo là 5.970 hộ (chiếm 17,86% hộ dân). Nguyên nhân số hộ nghèo còn cao là thiếu đất, vốn sản xuất, thiếu kinh nghiệm làm ăn…
Cũng như huyện Ngọc Lặc, ngoài những chủ trương, chính sách chung để giảm nghèo, hằng năm vào dịp Tết Nguyên đán, huyện Hà Trung cũng tập trung nhiều nguồn lực để chăm lo cho người nghèo. Theo số liệu mà ngành chức năng huyện Hà Trung vừa thống kê, thì toàn huyện có hơn 2.000 hộ nghèo, gần 2.000 hộ cận nghèo.
Gia đình chị Phùng Thị Trang ở thôn Đồng Quang, xã Hà Hải (huyện Hà Trung) thuộc diện hộ nghèo của xã. Gia đình chị Trang là dân sinh sống trên sông nước.
Mấy năm nay, đời sống của bà con làng chài nơi đây gặp rất nhiều khó khăn, khi thay đổi khí hậu, nguồn nước sông. Mỗi năm chỉ đánh bắt thủy sản trong 6 tháng, các tháng còn lại, bà con lên bờ đi làm thuê.
Bữa cơm trưa của gia đình ông Phạm Công Hợi. Ảnh: Hoàng Lam
Chị Trang cho biết: “Cuộc sống lênh đênh trên sông nước, kiếm ăn từng bữa còn khó khăn, chúng tôi không dám mơ cái Tết đủ đầy. Bà con làng chài chỉ mong bàn thờ có khói nhang cho tổ tiên, tụi nhỏ được vui vẻ. Năm nào, dù ít nhiều chính quyền địa phương đều có quà Tết.
Năm nay, nhận được tin sẽ có quà Tết của Quỹ Thiện Tâm của Tập đoàn Vingroup phối hợp với báo Tiền Phong, Tỉnh Đoàn Thanh Hóa, Huyện Đoàn Hà Trung trao, mẹ con tôi mừng lắm. Mừng hơn cả là khó khăn của người nghèo được chia sẻ, yêu thương trong ngày Tết cổ truyền, được động viên để phấn đấu trong cuộc sống”.
Trong nhiều năm qua, tại Thanh Hóa, nhiều đơn vị tài trợ cùng báo Tiền Phong tặng quà, hỗ trợ tiền, xây nhà tình nghĩa cho nhiều cựu thanh niên xung phong, hộ nghèo, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách.
Riêng hai năm liên tục (2013, 2014) phối hợp với Quỹ Thiện Tâm, phối hợp với báo Tiền Phong, Tỉnh Đoàn Thanh Hóa cùng sắm Tết với người nghèo ở các huyện: Như Xuân, Như Thanh, Nông Cống, Hậu Lộc, Nga Sơn, Lang Chánh, Yên Định, Thọ Xuân, Hoằng Hóa với tổng cộng hơn 2.000 suất quà Tết (mỗi suất trị giá 500.000 đồng, gồm bánh, kẹo và 400.000 đồng tiền mặt).
Năm 2015, tiếp tục hành trình trao quà cho người nghèo, Quỹ Thiện Tâm, cùng báo Tiền Phong và Tỉnh Đoàn Thanh Hóa sẽ trao 500 suất quà (trị giá 500.000 đồng/suất) cho 500 hộ nghèo tại 2 huyện Ngọc Lặc, Hà Trung vào ngày 1/2/2015.