Những cơn khát được báo trước
Không chỉ mạnh về cường độ, năm 2014 – 2016 vừa qua còn là một trong những đợt El Nino kéo dài nhất lịch sử. Nền nhiệt độ tăng cao, thiếu hụt lượng mưa, lại thêm dòng Mekong bị chặn từ đầu nguồn đã khiến cho nhiều tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL), Tây Nguyên, Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ phải oằn mình trong hạn hán và xâm nhập mặn nghiêm trọng.
Hạn, mặn khiến cho từ việc sản xuất đến dân sinh đều phải gánh chịu nhiều thiệt hại nặng nề. Người dân trên miền ĐBSCL trù phú bậc nhất rơi vào tình cảnh điêu đứng vì thiếu nước sinh hoạt, thiếu nước canh tác. Tại nhiều địa phương như Bến Tre, ngay cả nước máy cũng nhiễm mặn vượt mức khiến người dân phải mua nước sinh hoạt từ các tỉnh thành khác. Chỉ riêng hai tỉnh Kiên Giang và Sóc Trăng đã có hơn 40.000 người bỏ nhà, bỏ ruộng vườn đi làm ăn xa trong điều kiện túng quẫn…
Trong lúc nỗi ám ảnh của mùa khô năm ngoái còn chưa nguôi, El Nino đã ngấp nghé quay trở lại trong vài tháng tới. Theo dự đoán từ Tổng cục Thủy văn Quốc gia, từ tháng 5, 6/2017, El Nino sẽ quay trở lại với xác suất lên đến 60-70%, kéo theo nhiều hiện tượng như: mưa trái mùa nhiều trong khi mưa chính mùa ít hơn, nắng nóng mạnh hơn so với mức trung bình nhiều năm. Nếu El Nino tiếp diễn đến mùa thu và đông thì mùa khô sắp tới sẽ có hạn hán và xâm nhập mặn nghiêm trọng.
Và dù đã có nhiều biện pháp dự báo và phòng chống, cũng như người dân đã nhiều kinh nghiệm sống chung cùng “giặc hạn, mặn” từ năm 2016, nhưng tác động của EL Nino đối với các tỉnh trong thời gian tới chắc chắn là điều không thể tránh khỏi.
Vạn tấm lòng hướng về vùng hạn, mặn
Việc tích trữ nước sạch và xây dựng các công trình xử lý nước để đối phó với hạn, mặn đang được khẩn trương thực hiện tại khắp các địa phương chịu ảnh hưởng.
Tại Kiên Giang, từ trung tuần tháng 5 vừa qua, chương trình “Nước sạch cho vùng hạn, mặn” do báo Tuổi Trẻ phát động đã tiến hành lắp đặt hơn 3km đường ống dẫn nước sạch cho bà con 2 ấp Xẻo Nhàu A và Xẻo Nhàu B (An Minh), đồng thời trao tặng hàng trăm bồn chứa nước tại vùng biên giới Hòa Điền (Kiên Lương). Tại Bình Phước và biên giới Tây Ninh, bà con cũng đã tiếp nhận hàng trăm bồn chứa nước để phục vụ mùa khô sắp tới.