Ngộ độc thực phẩm là gì?
Ngộ độc thực phẩm hay còn được gọi tên thông dụng là ngộ độc thức ăn hay trúng thực là các biểu hiện bệnh lý xuất hiện sau khi ăn, uống và cũng là hiện tượng người bị trúng độc, ngộ độc do ăn, uống phải những loại thực phẩm nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc có chứa chất gây ngộ độc hoặc thức ăn bị biến chất, ôi thiu, có chất bảo quản, phụ gia... nó cũng có thể coi là bệnh truyền qua thực phẩm, là kết quả của việc ăn thực phẩm bị ô nhiễm. Người bị ngộ độc thực phẩm thường biểu hiện qua những triệu chứng lâm sàng như nôn mửa, tiêu chảy, chóng mặt, sốt, đau bụng.... Ngộ độc thực phẩm không chỉ gây hại cho sức khỏe (có thể dẫn đến tử vong) mà còn khiến tinh thần con người mệt mỏi. Điều quan trọng là cần phải xác định đó có phải là ngộ độc thực phẩm hay không?
Khi bị ngộ độc thực phẩm, cần xử trí thế nào?
- Nếu ngộ độc thực phẩm xảy ra trong vòng trước 46 giờ thì lúc đó thức ăn vẫn còn trong dạ dày người bệnh. Vì vậy cần kích thích cho bệnh nhân càng ói nhiều càng tốt để tống hết thức ăn ngộ độc ra ngoài, và có thể kích thích bằng cách ngoáy nhẹ họng, hoặc cho uống nước muối loãng, nước muối loãng pha 2 muỗng canh muối trong 1 cái ly.
- Để cho bệnh nhân nằm nghỉ và theo dõi tình trạng mất nước của bệnh nhân do ói mửa, tiêu chảy để đảm bảo bù nước cho đầy đủ. Nếu có sẵn một gói orezol thì pha sẵn trong một lít nước, hoặc nếu không có sẵn gói orezol thì pha sẵn 1/2 muỗng càphê muối cộng với 4 muỗng canh đường trong một lít nước để bù nước.
- Nếu thấy bệnh nhân sốt thì sử dụng kháng sinh nhẹ như Sulfaganidine và cho uống than hoạt tính từ 5-10g để hấp thụ chất độc, ngưng việc sử dụng thức ăn nghi ngờ gây ngộ độc, giữ lại toàn bộ thức ăn thừa, phân, chất nôn để đi xét nghiệm, báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất để tiến hành điều tra xác minh và tổ chức cấp cứu hoặc chuyển viện khi cần thiết.
Cần đưa ngay người bị ngộ độc đến bệnh viện trong những trường hợp sau:
- Bệnh xảy ra trong thời điểm địa phương có dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm. Tại vì dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm nó diễn biến rất là nhanh, cho nên nếu nó có dấu hiệu tiêu chảy đau bụng hoặc nôn ói trong thời điểm dịch phải chuyển người bị ngộ độc đến bệnh viện ngay.
- Ngộ độc tập thể: phải chuyển đến bệnh viên các bệnh nhân có triệu chứng tương đối nặng như tiêu chảy nhiều lần, triệu chứng mất nước ngày càng rõ (quan sát bệnh nhân thấy môi lưỡi khô, miệng khô, da thì giữ lại những vết nhăn khi véo hoặc là rất khát nước, hoặc là đôi khi không uống nước được, hoặc là choáng), có kèm theo các triệu chứng thần kinh như nói nhảm, mắt mờ, co giật, khó thở hoặc hôn mê.
Lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân bị ngộ độc thực phẩm
Chăm sóc bệnh nhân ngộ độc thực phẩm cấp tính không được sử dụng thuốc chống ói hoặc thuốc tiêu chảy bởi vì ói mửa hoặc tiêu chảy là phản ứng của cơ thể thảy chất độc ra ngoài, vì vậy nên cho ra tự nhiên, đặc biệt là trẻ từ 6-7 tuổi nếu dùng các loại thuốc này hay xảy ra hội chứng lồng ruột hay liệt ruột rất nguy hiểm. Chú ý không được gây nôn khi bệnh nhân hôn mê hay bị co giật sẽ dễ bị sặc thức ăn và làm tắt đường thở.