Đến lúc để ông nghỉ ngơi rồi…
Mấy ngày sau khi nhạc sĩ An Thuyên qua đời, căn nhà nhỏ trên tầng 3 của khu nhà tập thể cũ phố Vạn Bảo – nơi ông và bà xã chung sống suốt 20 năm qua – trở nên tĩnh mịch hơn bao giờ hết. Sự ra đi bất ngờ, không lời từ biệt của người chồng, người cha trong gia đình khiến đạo diễn Ngô Huyền Lâm và các con không khỏi bàng hoàng, đau xót.
Dẫu vậy, khi bạn bè, học trò của nhạc sĩ An Thuyên tới chia buồn cùng gia quyến và nghẹn ngào trước di ảnh ông, bà Huyền Lâm lại là người vỗ về: “Ông lên thiên đàng rồi, giờ ông cười trên đó rồi, để ông ra đi thanh thản thôi”.
Bà bảo, ông vốn là người không ngừng làm việc và chẳng chịu già. Đối với nghệ thuật, ông luôn cố gắng trẻ trung trong sáng tác và cập nhật thông tin liên tục. Từ ngày nghỉ hưu, ông bắt đầu thực hiện ý tưởng đã ấp ủ từ lâu là thành lập Hiệp hội phát triển văn hóa doanh nghiệp Việt Nam và rất tâm huyết với công việc mới. Thế nhưng, người đồng hành cùng ông suốt 40 năm cuộc đời lo lắng lắm, bởi chẳng có ai bắt đầu lập nghiệp ở tuổi như ông. Chưa kể, sức vóc của ông lúc này cũng yếu đi.
“Một mình bươn chải nhưng ông có rất nhiều dự định. Trước ngày mất 3 hôm, ông vẫn miệt mài với công việc. Khi ở văn phòng, ông kêu mệt, có bác sĩ tới khám và khuyên đi viện. Ông gọi cho Bông Mai bảo ba mệt, chở ba tới viện thôi. Hai ba con đi tới phòng điều trị, bấm thang máy và đi bộ bình thường. Nào ngờ, chỉ ít phút sau đó, ông vội vã ra đi mà không kịp nói lời từ biệt… Sau khi ông mất, bệnh viện vẫn để lại phòng bệnh nơi ông trút hơi thở cuối cùng, ngày nào Bông Mai cũng vào đó nằm nói chuyện với ông. Mai hỏi bác sĩ điều trị, có phải tại em để cho ba đi bộ không, họ bảo không phải. Nếu giờ đấy, ông nằm ở đó cũng vẫn phải đi, bởi ông hoàn toàn không có tiền sử bệnh tim nhưng tim gần như quá tải rồi, phải vỡ ra thôi. Cũng đã đến lúc để cho ông nghỉ ngơi rồi” – vợ cố nhạc sĩ nghẹn ngào tâm sự.
Hai ngày đầu, bà vẫn cứ phải tự bảo mình sự thật không phải như thế. Nhưng đến khi nghĩ lại thì Trời Phật tính hết rồi. Sức ông chỉ làm được đến thế thôi, để ông an lành mà đi. Bà không coi đó là cái chết, mà là ông đang nghỉ ngơi. Chỉ tiếc ông đi đột ngột quá, thậm chí con vào cũng không kịp nói gì. Bà bảo, giá như cho ông tỉnh táo thêm chút nữa để chứng kiến tình cảm của mọi người dành cho mình, có lẽ ông ra đi thanh thản hơn….
Chuyện vợ chồng đăng ký kết hôn lần hai sau 38 năm
Góp gạo thổi cơm chung tới nay là tròn 40 năm, có với nhau hai mặt con và ba người cháu, đạo diễn Huyền Lâm chia sẻ, giờ nghĩ lại, bà thấy tiếc vì cách đây hai năm không chụp được bộ ảnh cưới với ông khi vợ chồng đi đăng ký kết hôn lần hai.
Nhắc tới chuyện “sống thử” 38 năm mới đi đăng ký, bà bảo, lần đó, vì cần thiết để làm giấy tờ cho con gái Bông Mai, cán bộ phường nói sẽ đăng ký lại cho hai người khi giấy kết hôn thất lạc. Họ còn bông đùa: “Hai bác về chọn ngày đẹp đi”. Bà vốn nghĩ đây là thủ tục để đủ giấy tờ cho con nên không câu nệ. Thế nhưng, cố nhạc sĩ lại cẩn thận, chọn ngày đẹp và về đón vợ ra phường đăng ký kết hôn lần hai.
“Khi đó cũng chẳng có máy ảnh, con cháu gì đâu, hai bác đưa nhau ra phường. Chẳng ngờ, cô cán bộ lại chuẩn bị hoa hồng đỏ và chụp ảnh kỷ niệm. Cô ấy bảo, cháu ký cho hai bác mà tay run run. Hai ông bà khi ấy cũng run run ký vào đồng ý. Buồn cười thế đấy. Mà buồn cười hơn là sau khi có giấy đăng ký kết hôn, đi làm thủ tục cho Bông Mai, người ta lại bảo không cần nữa, sổ hộ khẩu là đủ rồi” – đạo diễn kể.
38 năm sau ngày cưới, vì thất lạc giấy tờ, vợ chồng nhạc sĩ An Thuyên đi đăng ký kết hôn lần hai. Bà Huyền Lâm kể, đây là lần thứ hai ông ôm bà trước mặt con cháu. Ảnh: FBNV.
Khi biết chuyện, ca sĩ Bông Mai cứ trách mãi vì ba mẹ không nói trước để con cháu đến chứng kiến. Con gái bảo: "Thôi ông bà ngồi vô đây để chụp ảnh". Thế là ngồi, ông ấy ôm vợ với bó hoa hồng đỏ chụp ảnh. Đấy mới là lần thứ hai ông ôm vợ trước mọi người, lần đầu là trong đêm kỷ niệm 40 năm tuổi nghề của bà.
"Nhiều người nghe tác phẩm cứ bảo chắc ông ấy viết cho vợ, nhưng nào có phải. Đã là vợ thì không bao giờ tặng bài hát. Đa số bài hát ông ấy viết khi giận vợ, như Ca dao em và tôi chẳng hạn. Lúc đó, ông ấy giận nên sang phòng khác nằm, một mình yên tĩnh mới bắt đầu viết. Ngay cả khi yêu, tôi vốn là người lãng mạn đọc tiểu thuyết Nga và Pháp thế nhưng chẳng thấy ông ấy xuống đón đi chơi bao giờ" - đạo diễn Huyền Lâm bùi ngùi nhớ lại.
Nhắc tới những ngày quen và yêu ông, ánh mắt người vợ hiền không giấu được sự hạnh phúc. Bà kể: “Khi tôi thể hiện một vai trong vở Đôi mắt của đoàn kịch Nghệ An, ông là người được mời tới viết nhạc cho vở đó. Ngày diễn, ông cũng chính là người đứng dưới sân khấu mở nhạc cho đoàn. Chẳng biết ông thích thú điều gì mà một thời gian sau thấy ông đến chơi. Có lần, phòng ở tập thể hai ba người, chờ đến khi còn mình tôi thì ông bảo ‘Mình yêu Lâm’. Ôi thế là giật mình, sợ quá và khóc. Rồi từ đấy trở đi ngày nào ông cũng xuống. Tuy cô bé ở cùng phòng khi đó đi ra chỗ khác ngay nhưng ông lại đi sang phòng khác tán chuyện rồi khi về mới qua bảo ‘Mình về nhé’. Thế thôi. Không có gì lãng mạn. Cũng không hẹn hò, tán tỉnh, đi chơi gì đâu".
"Ngày ấy, ông còn tếu táo với cô bé cùng phòng tôi là, sau này ai cưới Lâm thì khổ lắm đấy. Ấy vậy mà ông đi biểu diễn ở đoàn ca múa, tôi ở đoàn kịch, tự nhiên đi về ông bảo phải cưới thôi. Mà thời đó, năm 1975, tiền không có, vét cả hai người được 14 nghìn đồng, mua được một cái giường đôi và một cái xoong. Còn lại mua một ít bánh kẹo thôi. Thậm chí không có quần áo cưới, ảnh cưới. Thế mà sau 38 năm sống thử, đăng ký kết hôn lần nữa lại không chụp ảnh, có tiếc không?”.
Tiếc vì chưa kịp chụp với ông tấm ảnh cưới, tiếc vì không kịp nói lời từ biệt trước lúc ông đi xa, tiếc vì từ nay, bà chẳng thể chăm lo cho ông nhiều hơn nữa…
Ngày 9/7, tức ngày 24/5 âm lịch, tang lễ người nhạc sĩ tài hoa sẽ được tổ chức tại nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ nhập quan lúc 7h. Lễ viếng bắt đầu từ 7h30 - 10h30. Cùng ngày, linh cữu của ông được đưa đến yên nghỉ tại công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên, Hòa Bình.