Mới đây, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng chỉ đạo Tổng công ty vận tải Hà Nội (Transerco) nghiên cứu thí điểm tuyến xe buýt dành riêng cho phụ nữ.
Theo đó, tại những khu vực đông nữ công nhân, học sinh, sinh viên nữ đi lại bằng xe buýt, Tổng công ty vận tải Transerco sẽ nghiên cứu thí điểm một số tuyến xe buýt phục vụ riêng đối tượng này vào các giờ cao điểm nhằm hạn chế tình trạng quấy rối tình dục trên xe buýt.
Xung quanh mô hình này có rất nhiều ý kiến trái chiều không đồng nhất.
Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất cho biết, tình trạng lạm dụng tình dục không phải chỉ bây giờ mới xuất hiện mà nó xuất hiện ngay từ khi Hà Nội bắt đầu có tàu điện. Nhưng theo ông Chất, tình trạng này hiện nay có vẻ thô bạo hơn và thiếu những cái đứng đắn hơn.
Thực tế cho thấy, những chỉ đạo nhằm phục vụ cộng đồng đều xuất phát từ những suy nghĩ tốt, mục đích tốt. Do đó, mô hình thí điểm tuyến xe buýt dành riêng cho phụ nữ theo ông cũng không ngoài mục đích ấy.
Theo nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất mô hình này tốt nhưng không khả thi
Xe buýt hiện nay ở Việt Nam không phải là không có những trường hợp lạm dụng tình dục. Lạm dụng ở đây theo ông Chất chỉ dừng lại ở việc “trêu ghẹo tình dục” là chính chứ không phải lạm dụng để đi đến quan hệ tình dục.
Tuy nhiên, ông Chất đánh giá mô hình này rất khó khả thi vì nó vấp phải một số vấn đề sau:
Thứ nhất, lộ trình của tuyến xe đó không phải chỉ riêng nữ giới mới có nhu cầu đi lại mà cả nam giới cũng rất cần.
Trường hợp lượng người di chuyển quá nhỏ sẽ không bảo đảm lượng khách để thuyên chuyển từ nơi nọ đến nơi kia theo nhu cầu của xã hội.
Những tuyến xe buýt dành riêng cho nữ giới không nhiều và dày đặc như tuyến xe buýt dành cho cả nam và nữ. Có thể nó chỉ ở một tuyến nào nhất định, còn rất nhiều tuyến đường khác không có. Do đó, gây phiền hà cho nữ giới vì họ phải chọn đúng tuyến, đứng ở đâu chờ và giờ giấc hoạt động như thế nào.
Thứ hai, mô hình này sẽ gây chấn động về tâm lý cho nhiều người. Họ sẽ tự đặt câu hỏi tại sao lại phải có mô hình đó, các nhà quản lý đã quản lý như thế nào, những người phục vụ trên xe buýt đã làm tròn trách nhiệm của mình chưa mà lại để những hiện tượng xấu sảy ra dẫn đến việc ra đời mô hình tuyến xe buýt dành riêng cho phụ nữ?
Bên cạnh đó, ông Chất còn cho rằng mô hình này vô hình chung làm "chấn thương" đến tâm lý của những người khác giới, đặc biệt là những người đứng đắn.
"Người tử tế trong xã hội rất nhiều, hiện nay trên nhiều báo đài có hẳn một chuyên mục mang tên Chuyện người tử tế nhằm nêu gương và ca ngợi người tốt. Do đó, người tử tế rất nhiều, chiếm số đông còn hành vi lên xe buýt để lạm dụng tình dục chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ.
Lấy tỉ lệ nhỏ đó để đánh giá, làm chấn động nhiều người như vậy có nên không?”, nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất nhấn mạnh.
“Ở các nước khác trên thế giới tôi được biết chỉ có tuyến buýt nhanh, tuyến chậm và tuyến trung bình chứ chưa có một tuyến xe dành riêng cho nữ giới”, ông Chất cho biết.
Trước những luồng ý kiến trái chiều xung quanh mô hình thí điểm này, ông Chất nhấn mạnh: “Phản ứng ở đây có 2 hướng, một là trái chiều hai là đồng thuận. Phản ứng nào ta thấy đúng thì ta phải thực hiện còn phản ứng nào ta thấy không đúng thì ta không nên thực hiện. Mong rằng những nhà quản lý sẽ chú ý hơn đến sự góp ý của nhân dân chắc chắn rằng làm được tốt”.
Trả lời phỏng vấn báo Vietnam+, ông Nguyễn Việt Triều, Phó Tổng giám đốc Transerco cho biết, theo số liệu cập nhật trong 8 tháng gần đây (từ 1/4 -31/11), đường dây nóng của Transerco tiếp nhận 43.012 cuộc gọi phản ánh của khách hàng chỉ có 5 vụ hành khách phản ánh liên quan đến quấy rối tình dục (chiếm tỷ trọng 0,4% trong số vụ phản ánh về chất lượng dịch vụ và chiếm tỷ trọng bằng 0,01% trong tổng cuộc gọi khách hàng gọi đến đường dây nóng).