Trước đây, hầu hết các liên lạc an toàn giữa phía Ukraine và các quan chức Mỹ đều đi qua Đại sứ quán Mỹ ở Kiev. Khi Mỹ chuẩn bị sơ tán Đại sứ quán và lo ngại cuộc tấn công của Nga sắp xảy ra, Mỹ đã gửi chiếc điện thoại vệ tinh cho phía Ukraine.
Vị quan chức Mỹ cho biết, chiếc điện thoại bảo mật cho phép Tổng thống Zelensky tiếp tục liên lạc với Mỹ khi ông đang trên đường di chuyển.
Tổng thống Zelensky từng nói rằng, ông có ý định ở lại trong nước; ông hiện di chuyển đến nhiều địa điểm ở Kiev và các địa điểm này được các lực lượng an ninh bảo vệ cẩn mật, CNN đưa tin.
Trước đây, Tổng thống Zelensky thường quay video kiểu “tự sướng” đứng trước các tượng đài hoặc tòa nhà dễ nhận biết. Nhưng video bài phát biểu của ông gửi Nghị viện châu Âu hôm 1/3 được quay từ một căn phòng đơn giản, không trang trí, chỉ được trang trí bằng cờ Ukraine. Người xem không thể biết căn phòng đó nằm ở địa điểm nào.
Vị quan chức Mỹ cho biết, Mỹ đã cung cấp một điện thoại vệ tinh tương tự cho Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba.
Điện thoại vệ tinh chạy bằng điện, nhưng có thể hoạt động nhờ máy phát điện hoặc năng lượng từ ô tô.
Ban đầu, người Ukraine phải mất vài ngày để điện thoại vệ tinh khởi động và hoạt động vì hướng dẫn sử dụng được viết bằng tiếng Anh, không phải bằng tiếng Ukraine.
Theo Tổng thống Ukraine và Nhà Trắng, ông Zelensky và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói chuyện hôm 1/3. Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ chưa trả lời yêu cầu bình luận của CNN.
Một vụ nổ được nhìn thấy gần tháp truyền hình Kiev ngày 1/3. Khu tưởng niệm Babyn Yar Holocaust gần đó cũng bị không kích. Ảnh: Reuters.
Ông Biden sắp đề cập “liên minh chưa từng” có chống Nga
Trục xuất “nhân viên tình báo” thứ 13
Mỹ đang bắt đầu quá trình trục xuất một người bị coi là “nhân viên tình báo” Nga thứ 13 với cáo buộc lạm dụng “đặc quyền cư trú của họ” tại Mỹ, CNN ngày 1/3 dẫn lời một quan chức nước này. Vị quan chức này nói rằng, “nhân viên tình báo” Nga là một nhân viên của Liên Hợp Quốc.
Hôm thứ Hai, Phó Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Richard Mills xác nhận rằng họ đã yêu cầu 12 nhà ngoại giao Nga tại Liên Hợp Quốc rời khỏi đất nước với cáo buộc tham gia “các hoạt động không phù hợp với trách nhiệm và nghĩa vụ của họ với tư cách là nhà ngoại giao”. Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cũng đã thông báo về việc trục xuất bổ sung trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba.
Tối nay (giờ địa phương), trong thông điệp liên bang gửi tới toàn dân, Tổng thống Biden sẽ đề cập “một liên minh chưa từng có” chống lại Nga, Chánh văn phòng Nhà Trắng Ron Klain cho biết 1/3.
Ông Klain nói rằng, Tổng thống Biden sẽ nhấn mạnh về “những gì ông ấy đã tập hợp, đó là một liên minh chưa từng có - NATO cùng với các đối tác EU của chúng ta, Anh, Canada, Úc, Nhật Bản - để làm hai việc: cung cấp tất cả các loại viện trợ và cùng với đó là các biện pháp trừng phạt chưa từng có đối với quốc gia lớn như Nga”.
Theo ông Klain, Mỹ và đồng minh sẽ gia tăng lệnh trừng phạt đối với các tỷ phú ủng hộ Tổng thống Nga Vladimir Putin, đồng thời gia tăng viện trợ nhân đạo và quân sự cho người Ukraine.
Ông Klain từ chối bình luận về trạng thái tinh thần của Tổng thống Putin, chỉ nói với CNN rằng, Tổng thống Nga “đã làm được điều mà trước đây ông ấy chưa từng làm đến mức này, đó là khởi động tấn công một quốc gia rộng lớn và quan trọng như Ukraine”.
Trước đó, cộng đồng tình báo Mỹ coi việc đánh giá trạng thái tinh thần của Tổng thống Nga là ưu tiên hàng đầu trong những ngày gần đây khi họ tìm cách xác định tâm trí của ông ảnh hưởng như thế nào đến việc xử lý cuộc khủng hoảng Ukraine đang leo thang nhanh chóng, hai nguồn tin nắm được vấn đề nói với CNN.
Trong thông điệp liên bang, Tổng thống Joe Biden dự kiến thông báo Mỹ sẽ cấm máy bay Nga bay vào không phận Mỹ, hai nguồn tin biết về quyết định này nói với CNN ngày 2/3. Khi được hỏi liệu Mỹ có xem xét động thái này trong những ngày gần đây hay không, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nói với các phóng viên rằng số lượng các chuyến bay của Mỹ bay qua Nga để đến châu Á và các khu vực khác trên thế giới đóng một vai trò trong quyết định đóng cửa không phận Mỹ đối với máy bay Nga.
Ông Klain cho rằng, các lệnh trừng phạt Nga đã bắt đầu có hiệu quả dù khó áp dụng. “Thật khó để áp đặt các biện pháp trừng phạt như vậy đối với một quốc gia lớn như Nga. Thật khó để kéo tất cả mọi người lại với nhau để làm điều đó. Và tôi nghĩ đó là lý do tại sao bạn thấy cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, bao gồm những người không phải là fan lớn của ông Biden. Ông Biden từng nói rằng, nỗ lực này, nỗ lực toàn cầu nhằm trừng phạt Tổng thống Putin và trừng phạt chế độ của ông ấy nghiêm khắc hơn và mạnh mẽ hơn những gì họ tưởng”, Chánh Văn phòng Nhà Trắng nói.
Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu trước khi Nga tấn công Ukraine ngày 24/2. Ảnh: Getty Images.