Chia sẻ với Tiền Phong, ông Vũ Trọng Thư, nguyên Trưởng phòng nghiên cứu không gian FSpace – Trường Đại học FPT cho hay, 2 vật thể hình cầu xuất hiện ở Yên Bái, Tuyên Quang có thể là một phần vệ tinh khí tượng Elektro-L2 của Nga. Nhận định này được đưa ra trên cơ sở một số thông tin liên quan đến vệ tinh này. Lúc 13h45 ngày 11/12/2015, Nga phóng vệ tinh khí tượng Elektro-L2 lên quỹ đạo địa tĩnh từ sân bay vũ trụ Baikonur bằng tên lửa đẩy Zenit-2SB (có 3 tầng, do Nga & Ukraine chế tạo).
Hai quả cầu rơi xuống Yên Bái, Tuyên Quang có thể nằm ở tầng thứ 2 của tên lửa. Tầng này được kích hoạt và đẩy vệ tinh lên quỹ đạo tạm thời sau đó tách ra khỏi vệ tinh. Đến ngày 2/1/2016, cận điểm của tầng 2 tên lửa đã xuống rất thấp (khoảng trên dưới 100km) là nơi bầu khí quyển trở nên đậm đặc hơn, khiến cho lực ma sát tăng lên nhiều và nó bắt đầu rơi xuống Trái đất. Điểm bắt đầu rơi xuống dự đoán ở gần Ấn Độ.
Tuy nhiên, do tổng hợp các lực khí nhiệt động lực học tác động trong quá trình rơi xuống khiến cho tầng 2 tên lửa bị thay đổi hướng bay, bị nung nóng và bốc cháy khi bay ngang qua Thái Lan. Sau đó, do ngoại lực tác động lên đến cực đại thì xảy ra vụ nổ làm cho tầng thứ 2 của tên lửa bị phá hủy hoàn toàn trừ 2 bình nhiên liệu và vài bộ phận khác vì có hình dạng và kết cấu bền vững. Các bộ phận này bay thêm một đoạn rồi rơi xuống Tuyên Quang và Yên Bái của Việt Nam.
Ông Thư cũng cho biết, các nước phát triển trên thế giới như Nga, Mỹ hằng năm phóng rất nhiều tên lửa, đa số các tên lửa sau khi hoàn thành nhiệm vụ đẩy vệ tinh lên quỹ đạo khi rơi trở lại bầu khí quyển Trái đất đều bốc cháy hết hoặc được điều khiển để rơi xuống biển, sa mạc hay rừng núi (tránh những nơi có người sống). Chỉ có một vài trường hợp một số bộ phận của tên lửa/vệ tinh rơi xuống đất. Nếu không may gây ra thiệt hại dưới đất thì trách nhiệm thuộc về nước phóng tên lửa.
Ngày 24/1/1978, vệ tinh Kosmos 954 do Liên Xô phóng bị rơi xuống miền Bắc Canada gây ra một thảm họa môi trường vì trên vệ tinh có một lò phản ứng hạt nhân nhỏ chứa 50kg U-235. Canada đòi Liên Xô phải trả 6 triệu đô la chi phí dọn rác, Liên Xô cuối cùng trả 3 triệu đô la.
Quả cầu rơi xuống Texas, Mỹ năm 2003. Vật thể này sau đó được xác định là bình nhiên liệu tên lửa.
Trường hợp hy hữu
Ở một góc nhìn khác, thạc sĩ Vũ Việt Phương, Phó giám đốc Trung tâm Vệ tinh Quốc gia cho rằng, hai vật thể xuất hiện ở Tuyên Quang và Yên Bái khó có thể là của vệ tinh hay tên lửa đẩy. Ông Phương giải thích, thiết bị của vệ tinh hay tên lửa đẩy khi đi qua bầu khí quyển phần lớn bị cháy do ma sát với khí quyển, rất ít vật thể có thể tồn tại trong điều kiện ma sát và nhiệt độ cao như thế.
Hơn nữa, trên thế giới có một số trạm chuyên theo dõi rác vũ trụ gồm những vật thể sót lại của vệ tinh, tên lửa đẩy có kích thước từ 5-10cm trở lên. Vật thể được tìm thấy ở Tuyên Quang, Yên Bái có kích thước lớn hơn nhiều nhưng hiện chưa thấy có thông báo từ các trạm theo dõi.
Theo anh Phạm Gia Vinh, chuyên gia về thiết bị bay, giả thiết hai vật thể này là bộ phận của vệ tinh hay tên lửa đẩy có cơ sở vì hai vật thể trông giống bình khí nén của hệ thống điều khiển tên lửa. Vì sao cơ quan giám sát rác vũ trụ không phát hiện? Theo anh Vinh, đây có thể là trường hợp hy hữu vì các cơ quan này khó có thể giám sát 100% các vật thể rơi xuống từ vũ trụ. Tuy nhiên, chuyên gia này cho biết, tên lửa đẩy vũ trụ lớn bây giờ không sử dụng bình nhiên liệu loại đó nên hai khối cầu này có thể là rác vũ trụ từ lâu. Kết luận cuối cùng phải dựa vào các cơ quan chức năng.
Đến 19h00 chiều qua, trao đổi với Tiền Phong, Thiếu tướng Đỗ Minh Tuấn, Phó Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân cho biết, quân chủng đang điều tra, làm rõ những vật thể lạ này. “Hiện chưa có thông tin gì, chúng tôi vẫn đang tiếp tục kiểm tra, làm rõ, khi có thông tin kiểm tra, xác minh chính thức sẽ cung cấp rõ ràng”, ông Tuấn nói. Trước đó, vào khoảng 7 giờ ngày 2/1/2016, có một tiếng nổ rất lớn như tiếng sấm trên trời, sau đó một số người dân phát hiện có một vật gì đó rơi xuống. Hiện tượng tương tự cũng xảy ra tại Tuyên Quang. Hai quả cầu này sau đó được cơ quan chức năng thu giữ và tiến hành điều tra làm rõ.
Đại học FPT muốn mua hai quả cầu với giá 100 triệu đồng
Chia sẻ trên Facebook, TS Lê Trường Tùng – Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trường Đại học FPT cho biết Trường Đại học FPT sẵn sàng bỏ ra 100 triệu đồng để mua 2 quả cầu “vũ trụ” rơi ở Yên Bái và Tuyên Quang về để trưng bày.