Hai ngày với 20 nguyên thủ

Hoạt động ngoại giao của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt nhân thế giới lần thứ 3 được tổ chức tại La Hay (Hà Lan) là một ví dụ. Chỉ trong một ngày, chính xác là trong nửa ngày, vừa tham dự Hội nghị với tư cách một thành viên vừa có cuộc gặp với 20 nguyên thủ quốc gia…

Thử gẫm lại, trong hoạt động ngoại giao luôn cần thiết những cuộc thăm hữu nghị chính thức đến một quốc gia và làm việc với những người lãnh đạo quản trị quốc gia ấy. Và tất nhiên vô số những thủ tục những nhiêu khê tốn kém nhưng cần phải có, phải thực thi của một cuộc thăm song phương. Ấy vậy nên có lẽ sau này đã xuất hiện cái nhánh ngoại giao song phương nhân các cuộc gặp đa phương?

Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh (HNTĐ) về an ninh hạt nhân thế giới tại La Hay lần này không phải để cho có… mặt trong phong trào Giải trừ quân bị bảo vệ hòa bình thế giới! Chúng ta đã có Viện hạt nhân Đà Lạt nhiều năm nay với những nghiên cứu, với các ứng dụng hạt nhân vào mục đích nhân văn. Rồi gần đây nước Việt mình đã sở hữu phương pháp làm giàu thanh nhiên liệu mà không dễ gì nhiều quốc gia trên hành tinh này có được. Rồi chúng ta đang tiến hành những bước đi cần thiết thận trọng trong việc xây dựng những nhà máy điện hạt nhân cho mục đích dân sinh. Trách nhiệm nghĩa vụ của Việt Nam trong câu chuyện luôn nóng toàn cầu này đã thể hiện trong bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị mà các phương tiện thông tin đại chúng từng đề cập trong thời gian qua.

Như đã nói sơ qua trong các bài viết trước, trước khi tiến hành phiên khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân lần thứ ba chính thức khai mạc, lãnh đạo 53 quốc gia (trong đó có 14 Tổng thống và 1 Vua, 16 Thủ tướng, 4 Phó Tổng thống và 2 Phó Thủ tướng) đã tề tựu tại Phòng Chờ Lớn tại Trung tâm Hội nghị. Từ hơn một giờ đến 3 giờ chiều là thời gian chính thức khai mạc. Quỹ thời gian ấy, với nhiều chính khách lẫn nhà ngoại giao trước một cuộc quy tụ lớn toàn cầu như HNTĐ dường như là không uổng phí lẫn suông nhạt.

Tôi đã may mắn được hầu chuyện các sứ thần Việt, những người góp phần kiến tạo thành công các cuộc gặp song phương trong đó có vị thứ trưởng ngoại giao trẻ, Hà Kim Ngọc.

Trước hết nói về cuộc gặp tới 2 lần trong hai ngày HNTĐ với Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông Chủ tịch nở nụ cười cởi mở cùng câu kết thúc cuộc gặp gần 15 phút (lần thứ nhất) với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là mong sớm đón Thủ tướng sang thăm Trung Quốc lần thứ hai. Trước đó , không phải là những lời trao đổi xã giao mà là những việc cụ thể nhằm gìn giữ hòa bình chủ quyền an ninh trên biển Đông. Ông Chủ tịch nói, chúng ta có một số vấn đề tồn tại cần giải quyết. Nếu có chuyện phát sinh, tôi đề nghị Thủ tướng liên lạc với tôi bất cứ lúc nào hoặc cùng với hệ thống cán bộ và cơ quan có trách nhiệm hai nước giải quyết kịp thời.

Một sự kiện sau cuộc gặp đó chưa thấy xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Ấy là cuộc gặp giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ngoại trưởng Vương Nghị.

Cuộc gặp giữa Thủ tướng với Tổng thống Hoa Kỳ tất nhiên không phải là tình cờ… Cũng có tin rằng Tổng thống Hoa Kỳ qua kênh ngoại giao muốn có cuộc gặp với Thủ tướng Việt Nam tại HNTĐ? Nhưng, như là tình cờ vậy, khi Tổng thống Obama đang trong vòng vây của hơn 10 nguyên thủ, lãnh đạo quốc gia, hình như trong những trạng huống như vậy, ông Tổng thống Hoa Kỳ thường có cung cách phong thái là không đứng một chỗ mà đi lòng vòng để gặp khách? Vòng, nhưng không phải là lần lượt? Vậy nên khi ông Tổng thống Obama tiến thẳng đến vị trí Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đứng thì động thái ấy được coi là tự nhiên và tất nhiên các vị khác cũng tế nhị giữ một cự ly cho cuộc gặp riêng giữa hai người.