Ðột phá phân cấp, phân quyền: Tăng tốc các dự án dân sinh, bức xúc

Tuy nhiên, thực trạng phân cấp phân quyền hiện vẫn tồn tại nhiều vấn đề cần giải quyết. Một số lĩnh vực chưa phân định rõ trách nhiệm giữa trung ương và địa phương, dẫn đến tình trạng đùn đẩy, trùng lặp hoặc bỏ sót trách nhiệm...

Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong thực hiện phân cấp ủy quyền. Từ những “quyền” được phân cấp, nhiều vấn đề dân sinh, bức xúc được các quận, huyện và thị xã xử lý “thần tốc”.

Kịp thời xây trường học

Tháng 12/2024, phóng viên Tiền Phong có mặt tại Trường THPT Dương Xá (Gia Lâm, Hà Nội) - một trong những trường THPT được thành phố ủy quyền cho cấp huyện bố trí kinh phí xây mới. Cách đây hơn 1 năm, ngôi trường xuống cấp nghiêm trọng, ít ai ngờ tới, hiện đã khang trang, sạch đẹp. Đây chỉ là một trong nhiều “thành quả” của việc phân cấp, ủy quyền từ thành phố về cho quận, huyện.

Từ phân cấp, UBND các quận, huyện, thị xã đã khẩn trương triển khai nhiều dự án cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, cũng như xây dựng bổ sung các đơn nguyên phòng học, nhất là tại các trường ở địa bàn đông dân cư. Nhờ đó, hệ thống các trường công lập tại Hà Nội vừa tăng về số lượng, lại đảm bảo hiện đại đáp ứng nhu cầu học tập.

Trao đổi với phóng viên, đại diện lãnh đạo UBND huyện Gia Lâm cho biết, tháng 4/2023, UBND huyện đã phê duyệt Dự án cải tạo, nâng cấp Trường THPT Dương Xá với kinh phí 105 tỷ đồng. Dự án gồm các hạng mục như xây mới khối nhà học, khối nhà hiệu bộ cao 4 tầng; cải tạo, sửa chữa khối nhà học hiện có bảo đảm quy mô 30 phòng học, các phòng bộ môn, phòng chức năng; xây mới, kết hợp với cải tạo, sửa chữa nhà thể chất… Dự án được khởi công tháng 1/2024, hoàn thành bàn giao tháng 8/2024.

Cùng được hưởng lợi từ việc phân cấp, ủy quyền của thành phố, đến nay, vấn đề thiếu trường học đã dần được giải quyết, đặc biệt là tại phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai, Hà Nội). Ông Đặng Trường Giang, cán bộ phụ trách đô thị phường Hoàng Liệt cho biết, trong 2 năm gần đây, trên địa bàn phường có 4 trường học đã hoàn thành đi vào hoạt động và 3 trường đang xây mới. Sắp tới, một trường học nữa sẽ được khởi công xây dựng trên địa bàn phường, đồng thời 2 ô đất quy hoạch trường học đang tiến hành thủ tục đầu tư.

Trong số các trường học được xây mới tại quận Hoàng Mai, có 2 trường THPT được thành phố ủy quyền bố trí kinh phí xây dựng: Dự án xây dựng Trường THPT Hoàng Liệt tại ô đất C1/TH3 và dự án cải tạo, nâng cấp, mở rộng Trường THPT Việt Nam - Ba Lan.

Theo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng quận Hoàng Mai, sau khi hoàn thành thủ tục đầu tư, mời thầu, cuối tháng 7/2024, chủ đầu tư đã mở thầu. Ngày 6/9, dự án được khởi công, dự kiến hoàn thành vào ngày 20/11/2025. Đến thời điểm hiện tại, đơn vị thi công đã huy động nhiều máy móc, nhân lực để phá dỡ một số công trình cũ, tạo mặt bằng triển khai dự án.

Ông Vũ Thế Khoản, Phó Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng quận Hoàng Mai cho biết, việc triển khai đề án phân cấp ủy quyền trong thời gian vừa qua đã tạo tính chủ động cho quận trong việc triển khai các nhiệm vụ kinh tế, xã hội trên địa bàn. Nhờ đó, nhiều thủ tục hành chính được bãi bỏ, rút gọn. Các dự án được triển khai đầu tư xây dựng rất nhanh, từng bước giải quyết vấn đề thiếu trường học.

“Thực hiện phân cấp, ủy quyền khối lượng công việc tại cấp huyện tuy nhiều hơn nhưng quy trình thủ tục hành chính được thông suốt. Nhờ đó, tiến độ triển khai các dự án xây dựng trường học rất nhanh, đáp ứng nhu cầu học tập của con em địa phương, góp phần giảm tình trạng thiếu trường lớp tại Hà Nội”.

Bí thư Huyện ủy Gia Lâm (Hà Nội) Nguyễn Việt Hà

Hồ Tây sạch hơn nhờ “quy về một mối”

Sống gần hồ Tây (Hà Nội) nhiều năm, ông Trần Văn Bá (tổ 12, phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ) cho biết, từ đầu năm 2024 đến nay, quang cảnh hồ thay đổi nhiều so với trước. Đặc biệt, khu vực Đầm Bảy vốn tồn tại nhiều “tàu ma” - như đống sắt vụn hoen gỉ trôi nổi trên mặt hồ nhiều năm- đã được di dời, trả lại không gian trong lành cho hồ Tây. Thêm nữa, các vườn hoa, lan can ven hồ, đèn điện chiếu sáng được nâng cấp giúp cho người dân, du khách cảm thấy an toàn, thân thiện khi đến với hồ Tây. “Ngày nào tôi cũng 3 buổi ra hồ tập thể dục, hóng mát, nói chuyện với bạn bè”, ông Bá nói.

Đại diện lãnh đạo UBND quận Tây Hồ cho biết, quận đang tiếp tục tiến hành nhiều giải pháp cải tạo môi trường nước như nạo vét bùn, xử lý trạc thải, sục khí, thả bè thủy sinh… để từng bước làm sạch nước hồ.

Có được kết quả đáng kể trên, từ đầu năm 2024, hồ Tây chính thức được giao quản lý toàn diện cho UBND quận Tây Hồ. Nếu như trước đây hồ Tây do 7 sở, ngành thành phố Hà Nội đan xen quản lý theo lĩnh vực chuyên ngành, không có một đầu mối quản lý thống nhất, thì nay được “quy về một mối”. Những khó khăn, bất cập dần được giải quyết khi các “nhiệm vụ, chức năng, quyền hạn” đều được phân cấp, giao về cho Ban Quản lý Hồ Tây.

“Trước đây, khi nhiều sở, ngành cùng quản lý, kể cả việc nhỏ như thay nắp hố ga đường dạo hồ Tây cũng phải xin ý kiến, thì nay quận đã chủ động trong toàn bộ công tác quản lý hồ. Đặc biệt, Đề án Quy hoạch, quản lý, bảo tồn, khai thác, phát huy giá trị của hồ Tây và phụ cận đang được Ban quản lý Hồ Tây lập, trình thành phố phê duyệt trong năm 2024, dự kiến sẽ tiếp tục mang lại nhiều “đột phá”, ông Võ Thanh Tùng - Trưởng phòng Quản lý đô thị quận Tây Hồ cho biết.

Nhận định về hiệu quả của chủ trương này, lãnh đạo quận Tây Hồ cho biết, đây là quyết tâm của thành phố Hà Nội trong việc đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cấp quận, huyện trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được phân công, đặc biệt trong việc phát huy những tiềm năng, thế mạnh vốn có.

“Hồi sinh” các công viên, vườn hoa

Giữa tháng 10/2024, UBND quận Hai Bà Trưng tổ chức khánh thành vườn hoa Thi Sách nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô. Đây chỉ là một vườn hoa nhỏ với diện tích hơn 700m2 nhưng là điểm sáng tại khu vực có mật độ cư dân đông đúc, chật chội, và có dấu ấn của việc phân cấp ủy quyền cho địa phương. Chia sẻ với phóng viên, đại diện lãnh đạo quận Hai Bà Trưng cho biết, vốn dĩ đây là khu đất xen kẹt của dự án 94 Lò Đúc đã bỏ hoang hàng chục năm. UBND quận lập dự án ô đất xen kẹt, xây dựng vườn hoa mới góp phần tạo không gian xanh, điểm đến vui chơi cho người dân quanh khu vực. Cũng tại quận Hai Bà Trưng, 2 công viên lớn nhất Thủ đô: Công viên Tuổi trẻ Thủ đô, Công viên Thống Nhất đã được “hồi sinh” nhờ việc phân cấp, ủy quyền mạnh mẽ.

Công viên Tuổi trẻ Thủ đô rộng 26,4ha, xây dựng từ năm 2002 với kỳ vọng mang đến không gian xanh phục vụ nhân dân nội đô. Thế nhưng suốt hơn 20 năm qua, công viên lại trở thành “điểm nóng” nhức nhối về xây dựng sai quy hoạch. Khi chuẩn bị bàn giao về quận quản lý, UBND quận Hai Bà Trưng đã thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm đối với 10 công trình vi phạm trong công viên. Hiện chỉ còn công trình Cung Xuân sắp hoàn thành phá dỡ.

Ông Lê Hoàng Đức, Chủ tịch UBND phường Thanh Nhàn (quận Hai Bà Trưng) cho biết, đến nay việc xử lý vi phạm trật tự xây dựng cơ bản đã hoàn thành. Ông Đức khẳng định: Việc phân cấp toàn diện Công viên Tuổi trẻ Thủ đô về quận quản lý có hiệu quả hơn hẳn. Trước đây, Công ty Thương mại và Đầu tư phát triển Hà Nội quản lý công viên, nên xử lý vi phạm đô thị trong công viên khó khăn. Thêm vào đó, việc Công ty Công viên cây xanh quản lý các đường dạo, mỹ quan không đảm bảo. Từ ngày quận quản lý, đứng ra thuê lại công ty này thực hiện việc dọn dẹp vệ sinh, cắt tỉa cây xanh, mọi việc triển khai thường xuyên, thuận lợi, có kết quả.

“Hiện quận Hai Bà Trưng chủ động đầu tư cơ sở hạ tầng, lên kế hoạch đưa toàn bộ các hộ phía Đông công viên ra khỏi nơi này, trên cơ sở đảm bảo cuộc sống cho người dân. Tinh thần là công viên mở để phục vụ người dân”, ông Lê Hoàng Đức cho biết thêm.