Ứng xử của luật pháp với con người ở nước ta ngày càng mở và gần gũi hơn với thông lệ quốc tế. Chúng ta đang tiệm cận sâu sắc hơn với khế ước dân chủ, quyền con người được ghi ngay trong Hiến pháp đầu tiên 1946 và kế thừa, phát triển qua những lần điều chỉnh sau này.
Khi mang thai hộ ngay cả với mục đích nhân đạo vốn bị cấm ngặt trước đó. Và hiện ngay tại nhiều nước văn minh cũng vẫn chưa công nhận hình thức này. Cũng như việc công nhận “quyền im lặng”, gọi một cách đầy đủ, là người bị bắt, tạm giữ, bị can, bị cáo có quyền “Trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội”. Điều này nằm trong bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi), sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2016. Dẫu rằng để có kết quả trên phải trải qua một thời gian dài với vô số những tranh luận đến mức gay gắt giữa các ngành có trách nhiệm và lợi ích liên quan.
Đến nay, Việt Nam đã tham gia hầu hết các công ước, điều ước, hiệp ước, các tổ chức, cộng đồng, khuôn khổ hợp tác ở khu vực và quốc tế. Từ các lĩnh vực về quyền con người, đến y tế, giáo dục, bảo vệ môi trường, hợp tác kinh tế, an ninh, gìn giữ hòa bình…
Chúng ta đã và đang hòa nhập sâu rộng với thế giới. Nhưng cái cần kíp hơn, tiên quyết và gốc rễ hơn, là chúng ta cần phải Tự - Đổi - Mới chính mình.
Đại hội lần thứ XII của Đảng đang diễn ra cho thấy sự nghiêm túc nhìn nhận vấn đề trên. Dư luận cả nước bày tỏ sự đồng tình với tham luận tâm huyết của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư Bùi Quang Vinh. Khi ông thẳng thắn chỉ ra đại ý: 5 năm qua, chúng ta đã đổi mới kinh tế và có một số kết quả nhất định. Nhưng đổi mới về thể chế thì hầu như chưa tương xứng… Một hệ thống chính trị phù hợp với nền kinh tế kế hoạch hóa, đặc biệt là nền kinh tế trong thời kỳ chiến tranh nay đã không còn phù hợp với nền kinh tế thị trường, thậm chí trở thành rào cản. Vì vậy đổi mới hệ thống chính trị đồng bộ với đổi mới kinh tế là yêu cầu hết sức cấp bách.
Không thực hiện được sự đổi mới quan trọng, tiên quyết ấy, chắc chắn mọi sự đổi mới khác cũng sẽ không phát huy hiệu quả, dễ rơi vào hình thức. Cũng sẽ khó thay đổi cục diện của tụt hậu, chậm lại hơn nữa so với bước tiến ào ạt của khu vực và thế giới. Kéo theo là những nguy cơ khó lường.