Trong dự thảo trường ĐH đạt chuẩn quốc gia mà Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến, tiêu chí quan trọng là tỷ lệ SV có việc làm đúng và phù hợp với chuyên ngành đào tạo phải đạt trên 75% số SV tốt nghiệp toàn khóa.
Đây là một thông lệ trên thế giới nhằm đánh giá chất lượng đào tạo thực tế. Ở nhiều nước trên thế giới, bảng xếp hạng các trường ĐH có căn cứ theo tiêu chí này.
Tuy nhiên, rà qua trang web của nhiều trường ĐH, dễ dàng thấy phổ biến tình trạng để trống thông tin về tỷ lệ SV có việc làm. Tệ hơn, một số trường có công bố tỷ lệ SV có việc làm nhưng kết quả này lại mơ hồ, thiếu căn cứ. Theo các chuyên gia, vì hiện không có cơ quan độc lập nào kiểm chứng những con số này, nên thực tế, trường muốn công bố số liệu bao nhiêu cũng được. Có lẽ, việc công bố những con số trên trong tình trạng này lại hàm chứa sự nguy hại trong hướng nghiệp, trong đánh giá, vì kết quả thực chất là “bánh vẽ”.
Một người trong giới đào tạo đại học chia sẻ thông tin: Cũng có trường tổ chức khảo sát, nhưng công việc này được tiến hành không chuyên nghiệp. Đa phần, cách tiến hành là phát phiếu khi SV sắp ra trường, và cựu SV muốn tự khai thế nào cũng được. Đó là chưa kể đến việc rất nhiều SV khi đã ra trường thì quên hẳn việc trả lời những phiếu này. Phạm vi và số lượng SV được khảo sát trong thực tế, cũng như phương pháp khảo sát đều không tuân theo những yêu cầu nghề nghiệp. Cũng có trường dự định chỉ tính những phiếu khảo sát có sự xác nhận của doanh nghiệp nơi SV được tuyển dụng nhưng các doanh nghiệp rất thờ ơ với việc này. Đơn giản vì đây đâu phải việc của họ.
Kết quả cho ra những con số “màu hồng”: tỷ lệ SV ở một số trường có việc làm trên 90% , riêng một số ngành đạt 100% (?!)
Trong khi đó, thực tế số liệu mà Bộ tổng hợp lại thấp hơn nhiều. Phát biểu tại phiên giải trình của Chính phủ với Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội ngày 24/4 vừa qua, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận cho biết đa số các trường đều có tỷ lệ SV có việc làm sau 1 năm ra trường đạt ở mức khoảng 60%. Cũng theo bộ trưởng Luận, trong giai đoạn 2010 - 2014, tỷ lệ người có việc làm chỉ tăng 38% trong khi số người thất nghiệp lại tăng gấp đôi con số này.
Như vậy là đã rõ, một chủ trương rất hay và thiết thực, nhưng cách thực hiện thì bị thả nổi. Và kết quả là xã hội lại phải chứng kiến thêm những con số “trên trời”.