Những thông tin trên được đưa ra tại tọa đàm "Ngành Y vượt khó" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức hôm qua nhằm tháo gỡ những vướng mắc đang gây khó khăn cho công tác khám chữa bệnh.
Nguy cơ bệnh viện dừng hoạt động
Thiếu trang thiết bị, vật tư y tế để phục vụ người bệnh khiến nhiều bệnh viện tuyến dưới phải chuyển bệnh nhân lên tuyến trung ương. Điều này dẫn tới thực trạng chính các bệnh viện hạng đặc biệt cũng rơi vào hoàn cảnh cạn vật tư, hóa chất, thuốc điều trị.
Y bác sỹ chăm sóc bệnh nhân tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội)
PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, trung bình mỗi ngày có từ 8.000 - 10.000 người đến khám và khoảng 4.000 bệnh nhân điều trị nội trú. Năm nay khác hẳn những năm trước khi ngay sau Tết, số lượng bệnh nhân đến bệnh viện tăng đột biến với hơn 6.000 ca/ngày. Do đó, bệnh viện hiện rơi vào cảnh thiếu trầm trọng trang thiết bị phục vụ khám, chữa bệnh. “Hầu hết các thiết bị của bệnh viện 10 năm qua thực hiện liên doanh, liên kết. Khi hết hợp đồng, thông tư về liên doanh, liên kết cũng đã hết hiệu lực. Hiện tại, chúng ta đang phải chờ thông tư mới, quy định mới nên không thể tái kí hợp đồng và kí các hợp đồng mới. Bệnh viện cũng không có nguồn ngân sách nào để đầu tư mua sắm thiết bị mới. Do vậy, chúng tôi đang đề xuất khẩn cấp với Bộ Y tế và Chính phủ đầu tư nguồn ngân sách để bệnh viện sớm có thiết bị phục vụ công tác khám, chữa bệnh”, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nói.
Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gặp mặt thầy thuốc, cán bộ y tế tiêu biểu
Nhân dịp kỷ niệm 68 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/02/1955 - 27/02/2023), sáng 23/2, tại Phủ Chủ tịch, quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gặp mặt các thầy thuốc, cán bộ tiêu biểu đại diện cho các thầy thuốc, cán bộ, nhân viên ngành y cả nước. Gửi lời tri ân sâu sắc đến đội ngũ thầy thuốc, cán bộ, nhân viên ngành y tế, bà Xuân khẳng định, Đảng, Nhà nước luôn chăm lo, lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư cho ngành y tế, nhất là trong lĩnh vực thể chế với việc hoàn thiện Luật Khám bệnh, chữa bệnh mới đây.
Quyền Chủ tịch nước nhấn mạnh, những năm qua, ngành y tế luôn thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ, nỗ lực nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất của người thầy thuốc và vượt qua mọi khó khăn, vất vả để chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Đại dịch COVID-19 chính là một phép thử đối với ngành y, với năng lực, phẩm chất của người thầy thuốc, từ đó rút ra những bài học quan trọng để kiện toàn bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ. Tại buổi gặp mặt, quyền Chủ tịch nước đề nghị ngành y, các cơ sở y tế, đào tạo, nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, góp phần nâng cao tay nghề và xây dựng lực lượng chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.
Thành Nam
Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức cũng đang rơi vào tình trạng khó khăn, vướng mắc về cơ chế để có thể mua được hóa chất xét nghiệm, trang thiết bị, vật tư y tế. GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức, cho biết, theo thống kê, hóa chất xét nghiệm công thức máu tại bệnh viện chỉ còn sử dụng được trong khoảng 1 tuần nữa.
Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Đào Xuân Cơ nói rằng, với siêu âm ổ bụng, hiện giá thực tế là 110.000 - 150.000 đồng/lần siêu âm, nhưng bệnh viện chỉ thu chưa đến 50.000 đồng. Dù bệnh nhân đến bệnh viện rất đông nhưng chênh lệch thu chi không đủ nên đãi ngộ với nhân viên y tế rất thấp.
Đây cũng là tình trạng chung của hàng loạt bệnh viện lớn trên toàn quốc. “Tôi biết rằng, nhiều bệnh viện đã thông báo tới tất cả các khoa phòng, trong vòng 1 tuần nữa, bệnh viện sẽ hết hóa chất xét nghiệm, chỉ thực hiện theo cấp cứu. Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức cũng có thể rơi vào nguy cơ đó. Chính vì vậy, tôi cho rằng, đây là việc “cấp cứu của cấp cứu”, rất mong các cấp lãnh đạo kịp thời tháo gỡ. Chúng ta chỉ còn khoảng 1-2 tuần nữa, nếu không tháo gỡ sớm thì các bệnh viện sẽ không hoạt động được”, ông Giang nói.
Tại bệnh viện hàng đầu về ngoại khoa, các vật tư tiêu hao phục vụ cho phẫu thuật cũng chỉ còn 1 tháng nữa là hết. “Theo quy định, việc mua sắm vật tư tiêu hao phải bảo đảm rằng, các vật tư tiêu hao đó được phép lưu hành trên thị trường và có giấy phép. Hiện nay, vấn đề giấy phép lưu hành và gia hạn với thuốc đã được tháo gỡ. Thế nhưng, hầu hết các giấy phép đối với vật tư tiêu hao chưa được cấp và chưa được gia hạn. Vì vậy, bệnh viện rất khó để mua và đấu thầu vật tư tiêu hao”, GS.TS Giang nói.
Cần hành lang pháp lí chuẩn
Ông Giang thông tin, từ năm 2015, bệnh viện hầu như không có tiền cung cấp từ ngân sách nhà nước cho các hoạt động chi không thường xuyên, mua máy móc. Riêng máy móc xét nghiệm tại bệnh viện có giá từ 250 đến 300 tỷ đồng. Do đó, từ năm 2015, bệnh viện đấu thầu công khai để mua hóa chất xét nghiệm và các công ty đặt máy để sử dụng hóa chất đó. Kèm theo đó, các công ty lo bảo hành, bảo trì, kiểm định, kiểm chuẩn để máy hoạt động chính xác. “Thế nhưng, đến năm 2022, chúng ta lại có công văn quy định, việc sử dụng máy mượn, máy đặt không có trong quy định của văn bản pháp luật và đề nghị dừng. Sau đó, Chính phủ đã có Nghị quyết số 144 để tháo gỡ khó khăn này nhưng chỉ có giá trị cho các hợp đồng đặt mua hóa chất và đặt máy trước ngày 5/11/2022. Chính vì vậy, bây giờ không còn hóa chất để làm”, ông nói. Về vấn đề hóa chất xét nghiệm, bệnh viện đã tìm các phương án khác để xử lí, nhưng đều không khả quan.
Kíp bác sĩ thực hiện một ca ghép tạng tại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức
Về vấn đề này, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai nói: “Hiện tại, một số văn bản pháp quy đang bất cập, chúng tôi vừa làm và vừa gỡ. Vướng ở chỗ nào, chúng tôi lại làm văn bản báo cáo trình Bộ Y tế và các cấp có thẩm quyền sửa đổi để kịp thời phục vụ công tác mua sắm thuốc, đấu thầu thuốc cũng như trang thiết bị, vật tư y tế phục vụ người bệnh. Mong rằng, các cấp, các ngành chức năng sớm vào cuộc giúp ngành Y tế, giúp cho các bệnh viện có những văn bản pháp quy hợp lí để chúng tôi có một hành lang pháp lí chuẩn. Chúng tôi đi trên hành lang đó và tự tin để làm công tác chăm sóc sức khỏe người bệnh”.
Hàng loạt khó khăn của ngành Y
Tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cũng nêu lên hàng loạt khó khăn, vướng mắc của ngành Y như dịch COVID-19 vẫn phức tạp, nguy cơ xâm nhập các bệnh mới nổi như đậu mùa khỉ, viêm gan cấp. Trong khi đó, hệ thống y tế chưa giải quyết quyết liệt những tồn đọng trong giai đoạn trước và nảy sinh những vướng mắc trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe người dân.
Thể chế liên quan đến y tế về cơ bản đã được giải quyết nhưng vẫn còn một số bất cập như mua sắm, đấu thầu, liên doanh, liên kết… Năng lực hệ thống y tế, đặc biệt y tế cơ sở và dự phòng cũng còn nhiều hạn chế. Theo đánh giá của lãnh đạo Bộ Y tế, chất lượng điều hành ở một số bệnh viện chưa đạt yêu cầu. Chất lượng phục vụ ở tuyến dưới còn chưa cao, tâm lí người dân khiến bệnh viện tuyến trên quá tải. Sản xuất trang thiết bị y tế trong nước mới dừng ở mức thông dụng, hệ thống xử lí nước thải, nhất là cơ sở tuyến tỉnh, quá tải và xuống cấp.
Vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế, theo ông Tuyên, cũng chưa được khắc phục cụ thể. Số lượng hồ sơ đăng kí cấp đăng kí lưu hành thuốc và trang thiết bị còn tồn đọng lớn, cần giải pháp cả về trước mắt và lâu dài. Quản lí đào tạo, chất lượng nhân lực y tế hiện chưa đáp ứng nhu cầu. Tình trạng cán bộ y tế bỏ việc từ công sang tư, đặc biệt cán bộ có tay nghề cao và kinh nghiệm, cũng là khó khăn, thách thức lớn với ngành y. Ông Tuyên cũng chỉ ra một số khó khăn khác như: chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu, đối tượng tham gia bảo hiểm y tế chưa bền vững…