Vụ đánh bom nhà ga tàu điện ngầm St. Petersburg, Nga hôm qua cho thấy các hệ thống giao thông công cộng luôn nhộn nhịp người qua lại dễ tổn thương như thế nào trước những vụ khủng bố. Tuy nhiên các chuyên gia chống khủng bố của Mỹ cho rằng có thể lực lượng an ninh Nga đã không thực thi các biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa những vụ đánh bom tại các mục tiêu giá trị cao như tàu điện ngầm, theo USA Today.
Truyền thông Nga đưa tin một nghi phạm người gốc Kyrgyzstan, được cho là có liên hệ với các tổ chức khủng bố quốc tế, đã cài hai quả bom chứa đầy kim loại và bi sắt trên hệ thống tàu điện ngầm St. Petersburg, trong đó có một quả phát nổ khiến 11 người chết. Hình ảnh do camera giám sát ghi lại cho thấy nghi phạm mặc áo khoác màu đỏ, đeo ba lô, hai tay nắm chặt, thể hiện sự căng thẳng, lo lắng trước khi vụ nổ xảy ra.
Chuyên gia an ninh John Poncy, giám đốc công ty an ninh Densus, cho rằng ga tàu điện ngầm với nhiều lối lên xuống cùng lượng lớn hành khách qua lại ngày càng trở thành mục tiêu hấp dẫn những kẻ khủng bố. Các nước châu Âu cũng đã hứng chịu nhiều vụ đánh bom khủng bố tại nhà ga tàu điện ngầm trong vài năm qua.
"Điều đáng sợ là những kẻ khủng bố giờ đây có thể tự chế tạo thuốc nổ trong căn hộ của mình, rồi mang đến nhà ga tàu điện ngầm để kích nổ mà không cần sự hướng dẫn cụ thể của các chuyên gia chất nổ thuộc những tổ chức khủng bố như al-Qaeda", Poncy nói.
Poncy cho rằng với nguy cơ khủng bố tại các nhà ga tàu điện ngầm cao như vậy, lực lượng an ninh Nga lẽ ra phải nâng cao cảnh giác, kịp thời phát hiện những biểu hiện bất thường của hành khách, đặc biệt là những người đeo ba lô bộc lộ vẻ mặt căng thẳng, để kịp thời ngăn chặn khủng bố.
Anthony Roman, chuyên gia kiểm soát khủng hoảng toàn cầu, chủ tịch tập đoàn Roman & Assoc ở New York, Mỹ, nói rằng các nhân viên của ông, những người từng phục vụ trong quân đội hoặc Bộ Tư pháp Mỹ, nhận thấy sự lỏng lẻo trong hệ thống an ninh giao thông của Nga được thể hiện tại Thế vận hội Sochi.
"An ninh của Nga thấp hơn so với các tiêu chuẩn của Mỹ khá nhiều và tôi nghĩ là hệ thống của họ chưa thực sự tương xứng", Roman nói.
Roman cho biết tại các nhà ga tàu điện ngầm ở thành phố New York, lực lượng an ninh được tổ chức thành nhiều lớp khác nhau, với sự hiện diện của cảnh sát mang vũ khí, cảnh sát hóa trang, chó nghiệp vụ đánh hơi chất nổ, camera giám sát và các hệ thống dò kim loại. Các mục tiêu có giá trị cao như nhà ga Penn hay Grand Central luôn có sự hiện diện dày đặc của lực lượng cảnh sát tuần tra.
Hệ thống an ninh này có thể kịp thời phát hiện những hành khách có biểu hiện bất thường, trong khi chó nghiệp vụ sẽ đánh hơi được những khối thuốc nổ mà nghi phạm mang theo bên người, còn máy dò kim loại có khả năng báo động trước những mảnh kim loại, bi sắt mà kẻ đó nhồi trong khối thuốc nổ.
"Mạng lưới an ninh nhiều lớp này khiến những kẻ khủng bố ngày càng khó khăn trong việc thực hiện các vụ tấn công một cách hiệu quả và thường xuyên. Gần như là không thể", Roman nhận định.
Xe tăng trước trường mẫu giáo
Trong khi đó, đại tá Vladimir Lutsenko, cựu chỉ huy đơn vị chống khủng bố của lực lượng an ninh Nga KGB, cho rằng cảnh sát và tình báo Nga rất khó để ngăn chặn những vụ tấn công như thế này, dù đã nỗ lực hết sức mình, theo Kommersant.
Theo Lutsenko, có nhiều tổ chức, nhóm phiến quân muốn thực hiện các cuộc tấn công khủng bố nhắm vào nước Nga. Đó có thể là những nhóm phiến quân Hồi giáo ở Chechnya, tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Syria, thậm chí là các phần tử cực đoan Ukraine, khiến lực lượng an ninh nước này luôn phải căng mình để đối phó.
"Từ đầu năm, các lực lượng an ninh của chúng tôi đã ngăn chặn hơn 40 âm mưu khủng bố và hàng trăm nghi phạm khủng bố đã bị bắt giữ. Đây là một cuộc chiến đang diễn ra và chúng tôi là một phần trong nỗ lực chung chống lại thảm họa này. Tuy nhiên, mọi thứ trong cuộc chiến này đều rất phức tạp", đại tá Lutsneko cho biết.
Nghi phạm thực hiện vụ đánh bom thể hiện sự căng thẳng khi nắm chặt tay tại nhà ga tàu điện ngầm. Ảnh: RenTV
Theo ông, mỗi khi một kẻ khủng bố thực hiện một vụ tấn công thành công ở đâu đó, những phần tử khác sẽ nhanh chóng bắt chước thủ đoạn và kỹ năng để tiếp tục gieo rắc kinh hoàng trên toàn cầu. Các lực lượng an ninh dù hoạt động hiệu quả đến đâu cũng không phải là đấng toàn năng có thể nắm bắt mọi thứ.
"Chúng tôi không thể bố trí xe tăng trước mỗi trường mẫu giáo, cũng không thể biến nước Nga thành một pháo đài. Các lực lượng an ninh Nga đã thực hiện nhiệm vụ khá hiệu quả, bởi chúng tôi không có vụ tấn công khủng bố nào trong một thời gian khá dài, trái ngược với những gì đang xảy ra ở châu Âu và nhiều nơi trên thế giới", Lutsenko cho biết.
Ông Lutsenko dự đoán rằng trong tương lai gần, cảnh sát Nga sẽ thường xuyên thực hiện các cuộc kiểm tra an ninh trên tàu điện ngầm, tăng cường lực lượng tuần tra tại các nhà ga trọng điểm để ngăn chặn khủng bố.
"Toàn bộ lực lượng an ninh sẽ phải làm việc ngày đêm để truy tìm và trừng phạt những kẻ gây ra vụ khủng bố. Nhưng đây là một vấn đề toàn cầu, lực lượng an ninh không thể tự mình giải quyết nó, mà cần đến sự phối hợp của các chính trị gia trên thế giới", ông nhấn mạnh.