Khổ vì 'bỗng dưng' thoát nghèo?
Mỗi năm gần 600 tỷ đồng hỗ trợ dân thoát nghèo
Chiều 24/9, Ủy ban về Các vấn đề xã hội tổ chức phiên giải trình về phân bổ nguồn lực và cơ chế điều hành thực hiện chính sách giảm nghèo. Phần lớn các đại biểu cho rằng các chính sách giảm nghèo vẫn mang tính bao cấp nên không giúp đồng bào thoát nghèo bền vững, nảy sinh hiện tượng ỷ lại, cào bằng.
Cũng có ý kiến cho rằng đây là thực tế rất không bình thường, trái với văn hóa Việt Nam khi người ta chấp nhận nghèo hèn.
Qua giám sát cho thấy, có địa phương, một hộ nghèo được nhân lên làm 5 để làm 5 bộ hồ sơ hộ nghèo, nhằm trục lợi từ chính sách .
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội
Đỗ Mạnh Hùng
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Nguyễn Văn Tiên đề nghị phải đánh giá, kết luận sau 15 năm tranh luận về việc đầu tư cho người nghèo hay đầu tư cho người sử dụng lao động. “Cần đưa ra mô hình đầu tư hiệu quả. Nếu cứ sử dụng các biện pháp không có hiệu quả thì phí tiền nhà nước”. Ông Tiên nói.
Ông Tiên cũng đề nghị phải giám sát, theo dõi dòng tiền hỗ trợ người nghèo, để tránh việc tiền hỗ trợ người nghèo bị “đọng lại” ở khâu trung gian mà không tới được người nghèo. Bởi có một thực tế , cứ mỗi chương trình nào liên quan tới người nghèo, người yếm thế, lợi ích lại không đến tay họ mà lại ở khâu trung gian. Như chương trình nhà thu nhập thấp, nhưng người nghèo không mua được.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) Phạm Thị Hải Chuyền cho biết tỷ lệ hộ nghèo từ 58% dân số năm 1993, đến nay đã giảm xuống còn khoảng 7,8%.Tuy nhiên, công tác giảm nghèo vẫn còn những thách thức như kết quả giảm nghèo chưa bền vững, tỷ lệ tái nghèo còn cao; gần 50% hộ nghèo tập trung ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng cao, vùng sâu, số hộ nghèo ở đô thị cũng tăng lên trước những cú sốc kinh tế…
Trong đó, đáng lưu ý là công tác điều hòa, phối hợp giữa các chương trình, chính sách liên quan đến giảm nghèo của các cơ quan quản lý Nhà nước, các địa phương chưa đồng bộ dẫn đến nguồn lực còn bị dàn trải, trùng lắp, lồng ghép chính sách đạt hiệu quả chưa cao cùng với khó khăn của nền kinh tế trong những năm gần đây đã tác động đến đầu tư và huy động nguồn lực đầy đủ cho chính sách giảm nghèo.
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền thừa nhận việc người nghèo có biểu hiện ỷ lại vào các chương trình, chính sách là có thật. Do bắt nguồn từ chính sách hỗ trợ cho người nghèo thoát nghèo chủ yếu là chính sách hỗ trợ trực tiếp. Người trong diện nghèo được chu cấp đất ở, học tập, bảo hiểm y tế, cho vay vốn…, gần đây mới có chính sách đào tạo việc làm cho người nghèo.
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cho biết hiện nay Bộ đang nghiên cứu giảm những chính sách hỗ trợ trực tiếp các hộ nghèo, thay vào đó là hỗ trợ có điều kiện, cũng như các chính sách, giải pháp với hộ cận nghèo.
Bộ sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành khác để đề xuất với Chính phủ sau năm 2015 giảm 16 chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo xuống còn từ 2 tới 4 chương trình. “Các chương trình còn lại sẽ là nhiệm vụ thường xuyên của các bộ ngành, như vậy sẽ giảm đi các ban chỉ đạo, giảm biên chế, giảm sự cồng kềnh cho bộ máy, giảm kinh phí chi cho quản lý”, bà Chuyền lý giải.