Ngay khi được bầu làm chủ tịch Hạ viện, bà Nancy Pelosi và các nghị sỹ phe Dân chủ chiếm đa số ở Hạ viện Mỹ đã đề xuất biện pháp nhằm chấm dứt tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa một phần trong 13 ngày qua, không ngó ngàng đến yêu cầu chi 5 tỷ USD xây tường ở biên giới với Mexico của tổng thống Donald Trump.
Hôm thứ Năm (giờ Mỹ), Nhà Trắng ban hành một lệnh phủ quyết đe dọa tiến trình luật pháp của phe Dân chủ, nhưng điều này không cản trở được bước đi của Hạ viện do phe Dân chủ kiểm soát, theo tin của Reuters.
Sự kiện này đánh dấu ngày đầu tiên của một thể chế chia rẽ kể từ khi ông Trump lên nắm quyền từ tháng 1/2017, với việc phe Dân chủ thay thế phe Cộng hòa của ông tổng thống chiếm đa số ở Hạ viện Mỹ. Trong khi đó, tại Thượng viện, những người Cộng hòa vẫn nắm quyền kiểm soát.
Tháng trước, trong chương trình ngân sách chính phủ giai đoạn tới, tổng thống Trump đưa ra đề nghị thông qua ngân khoản cho việc xây dựng một bức tường trên biên giới Mỹ-Mexico và bị phe Dân chủ phản đối. Sự bất đồng này dẫn đến việc chính phủ Mỹ phải đóng cửa một phần, ảnh hưởng tới 800.000 nhân viên ăn lương từ ngân sách.
Các biện pháp mà phe Dân chủ tại Hạ viện đưa ra gồm việc cấp ngân sách cho Bộ An ninh Nội địa cho đến ngày 8/2 với 1,3 tỷ USD chi cho việc làm hàng rào ở biên giới và 300 triệu USD chi mua sắm phục vụ an ninh biên giới.
Gói biện pháp thứ hai là cấp kinh phí cho các cơ quan liên bang chưa được cấp kinh phí hoạt động, bao gồm Bộ Nông nghiệp, Bộ Nội vụ, Giao thông vận tải, Thương mại và Tư pháp, cho tới ngày 30/9, thời điểm năm tài chính hiện hành kết thúc.
“Chúng tôi sẽ không xây tường. Nó chẳng liên quan gì đến chính trị. Một bức tường là sự phi đạo đức, giữa nước này với nước kia. Đó là cách nghĩ xưa cũ. Nó không hiệu quả”, bà Pelosi nói với các phóng viên.
Là người đứng đầu Hạ viện, bà Pelosi đang ở thế đối đầu với Tổng thống Trump và rất có thể sẽ cho điều tra chính quyền của ông, điều mà phe Dân chủ không thể thực hiện trong hai năm qua, khi phe Cộng hòa chiếm đa số tại Hạ viện.
Hôm thứ Năm, ông Trump xuất hiện không báo trước tại Nhà Trắng. Ông chúc mừng bà Pelosi và nói: “Hy vọng chúng ta sẽ làm việc được với nhau”. “Bức tường, các anh có thể gọi nó là một barrier, các anh có thể gọi nó là gì tùy thích, nhưng cơ bản là chúng ta cần bảo vệ đất nước”, ông Trump nói với các phóng viên và từ chối tiếp nhận câu hỏi.
Tuy nhiên, thế bế tắc không vì thế mà mất đi hay giảm bớt sau động thái của phe Dân chủ tại Hạ viện, bởi tại Thượng viện, phe Cộng hòa vẫn đang kiểm soát.
Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã “bắn tín hiệu” cho thấy các đề xuất của đảng Dân chủ tại Hạ viện khó mà được thông qua tại Thượng viện. “Đừng lãng phí thời gian”, ông nói.“Đừng mắc sai lầm với những người Dân chủ ở Hạ viện khi họ dùng quyền ở đó đưa ra những tuyên bố chính trị, thay vì những đề xuất nghiêm túc”.
Ông McConnell nói Thượng viện sẽ không xem xét bất cứ đề xuất nào không có cơ hội được tổng thống Trump ký thành luật. Rất có thể, tình trạng đóng cửa của chính phủ Mỹ sẽ còn tiếp diễn, ít nhất là hết tuần này.
Chính phủ Mỹ bắt đầu đóng cửa một phần từ ngày 22/12, lần thứ 19 kể từ giữa những năm 70 của thế kỷ trước đến nay.