Mang 3 tội danh, chỉ được xin lỗi 2 tội
Theo văn bản xin lỗi công khai ông Huỳnh Văn Nén của các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận được công bố ngày 3/12, vào tháng 6/1997 và tháng 10/1997, tại xã Tân Minh (nay là thị trấn Tân Minh, Hàm Tân, Bình Thuận) xảy ra vụ nhà ông Trần Văn Bổ (SN 1954, ngụ thị trấn Tân Minh, Hàm Tân, Bình Thuận) và nhà anh Trịnh Văn Thảo (SN 1965) bị đốt cháy. Sau đó vào ngày 23/4/1998, tại thôn 2 xã Tân Minh tiếp tục xảy ra vụ án giết người và cướp tài sản, nạn nhân là bà Lê Thị Bông. Ngày 17/5/1998 cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận đã bắt tạm giam ông Huỳnh Văn Nén để điều tra.
Sau quá trình điều tra, ông Huỳnh Văn Nén bị Viện KSND tỉnh Bình Thuận truy tố về 3 tội danh: “giết người”, “cướp tài sản” và “cố ý hủy hoại tài sản của công dân”, theo bản cáo trạng số 84/KSĐT-TA ngày 16/8/2000. Tại bản án hình sự sơ thẩm số 96/HSST ngày 31/8/2000, TAND tỉnh Bình Thuận đã tuyên phạt ông Huỳnh Văn Nén tù chung thân về tội “giết người”, 3 năm tù về tội “cướp tài sản” và 2 năm tù về tội “cố ý hủy hoại tài sản công dân”, tổng hợp hình phạt buộc ông Huỳnh Văn Nén phải chấp hành hình phạt chung là tù chung thân.
Ngày 12/11/2014, Tòa Hình sự, TAND Tối cao ra quyết định giám đốc thẩm, tuyên hủy một phần bản án nói trên của TAND tỉnh Bình Thuận về phần quyết định đối với ông Huỳnh Văn Nén về tội giết người và tội cướp tài sản của công dân, để điều tra lại. Ngày 22/10/2015, ông Huỳnh Văn Nén được cho tại ngoại để chữa bệnh, sau 17 năm 5 tháng 5 ngày bị giam. Đến ngày 28/11/2015, Cơ quan CSĐT, Công an tỉnh Bình Thuận ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Huỳnh Văn Nén.
Ngày 3/12, TAND, Viện KSND và Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Thuận đã tổ chức xin lỗi công khai đối với ông Huỳnh Văn Nén khi kết án oan về 2 tội “giết người” và “cướp tài sản” trong bản án hình sự sơ thẩm số 96/HSST ngày 31/8/2000 đã kết án ông về ba tội. Như vậy ông Huỳnh Văn Nén không bị oan về tội “cố ý hủy hoại tài sản của công dân” với mức án tù giam 2 năm?
Không đủ yếu tố cấu thành tội hủy hoại tài sản?
Cá nhân ông Huỳnh Văn Nén cho rằng, thời gian ông chịu oan phải tính từ ngày ông bị bắt 17/5/1998 đến khi ông được tuyên vô tội, ngày 28/11/2015, tổng cộng là 17 năm 6 tháng 11 ngày chứ không phải 15 năm như truyền thông đưa tin trước đó. Ông Nén cho rằng, hình phạt tù 2 năm phải chịu do tội “cố ý hủy hoại tài sản” của ông là bị án oan.
“Căn chòi lá của ông Trần Văn Bổ tính ra giá đền bù chưa đủ mức tiền truy tố nhưng tôi vẫn bị truy tố. Còn về vụ căn nhà của Trần Văn Thảo, tôi có châm lửa nhưng mới bén thì đã được dập tắt, căn nhà hầu như không bị ảnh hưởng gì”, ông Nén nói.
Chiều 4/12, phóng viên liên lạc qua điện thoại với ông Trần Văn Bổ (SN 1954, đang chữa bệnh ở Vũng Tàu), ông Bổ nói: “Cái chòi rẫy của tôi giá trị chỉ khoảng 200 nghìn đồng, khi anh Nén đốt chòi tôi chỉ gặp Nén nói chuyện, xong rồi tôi đi làm thôi. Sau đó công an đến hỏi thì tôi cũng nói tôi không bắt đền bù gì, không có thưa kiện gì hết. Ra trước tòa án tôi cũng không yêu cầu phải đền bù”.
Sau hơn 17 năm ở tù oan trở về xã hội, ông Nén không biết đi xe máy, không biết xài điện thoại. Ảnh Ngô Bình
Theo luật sư Nguyễn Văn Quynh, Đoàn luật sư Hà Nội, việc quy kết tội ông Nén về tội danh “cố ý hủy hoại tài sản của công dân” trong bản án sơ thẩm số 96/HSST ngày 31/8/2000 là chưa thỏa đáng. Bởi theo luật sư Nguyễn Văn Quynh, những việc “lặt vặt” do ông Nén gây ra trước đó nếu có thì chỉ đến mức xử lý hành chính hoặc cải tạo không giam giữ, không đáng để truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc này thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương, không phải là trách nhiệm của công an tỉnh.
“Bị hại không có đơn yêu cầu xử lý ông Nén về hành vi đốt lán coi rẫy, nhưng cơ quan điều tra thời điểm đó vẫn đưa vào để buộc thêm nhiều tội bằng được cho ông Nén, ngoài ra cũng không thấy biên bản giám định tài sản.” Luật sư Nguyễn Văn Quynh nói. Theo ông Quynh, nhóm luật sư bào chữa cho ông Huỳnh Văn Nén sẽ tiếp tục nghiên cứu hồ sơ vụ án, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét thực hiện các biện pháp tố tụng theo luật định, hủy án “hủy hoại tài sản công dân” cho ông Nén.
Trả lời báo chí, ông Cao Văn Hùng, nguyên điều tra viên chính trong 2 vụ án oan của ông Huỳnh Văn Nén, nói rằng, trong hai năm, ông Nén có 17 lần vi phạm pháp luật nên ban chuyên án họp và thống nhất bắt ông Nén về tội hủy hoại tài sản, nhưng để điều tra về hành vi giết người, cướp tài sản.