Bộ Y tế cho hay, báo cáo từ các địa phương, đơn vị cho thấy tình trạng thiếu thuốc, thiết bị, vật tư y tế đang diễn ra tại nhiều cơ sở khám chữa bệnh, ảnh hưởng đến công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Cụ thể có 26/34 sở y tế và 15/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo hiện có tình trạng thiếu vật tư tiêu hao, hóa chất;14/34 sở y tế và 8/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo có tình trạng thiếu trang thiết bị y tế, các trang thiết bị chuyên sâu...
Ngoài ra còn 28/34 sở y tế và 12/21 bệnh viện tuyến trung ương báo cáo hiện có tình trạng thiếu thuốc. Các loại thuốc thiếu gồm thuốc kháng sinh dự trữ dùng để điều trị bệnh nhân nặng, thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, một số thuốc tim mạch, điều trị tăng huyết áp, thuốc điều trị sốt xuất huyết, thuốc nhãn khoa, vị thuốc cổ truyền.
Theo Bộ Y tế, nguyên nhân của tình trạng trên là do ảnh hưởng đại dịch COVID-19, nguồn nguyên liệu sản xuất hàng hóa khan hiếm, giá cả biến động, hết hạn số đăng ký lưu hành của một số loại thuốc, nhân lực quản lý nhà nước quá ít, khó khăn trong xử lý hồ sơ. Cùng với đó việc chậm có kết quả đấu thầu tập trung quốc gia, đàm phán giá thuốc, một số địa phương giao cho các đơn vị chủ động tự đấu thầu, thay vì đấu thầu tập trung, nên các đơn vị lúng túng, e ngại.
Ngoài ra còn có tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ thanh tra, kiểm tra, không dám làm, không dám mua sắm của một số địa phương và đơn vị mặc dù thuộc thẩm quyền mua sắm. Một số doanh nghiệp, nhà cung cấp cũng e ngại trong việc cung ứng hàng hóa khi giá chưa hợp lý, thủ tục đấu thầu, thanh toán phức tạp, khó khăn.
Bộ Y tế chỉ ra một nguyên nhân nữa là các văn bản liên quan đến mua sắm, đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế còn có một số nội dung chưa rõ, chưa cụ thể nên dẫn tới cách hiểu, cách làm khác nhau.
Do đó, Bộ Y tế có tờ trình đề xuất Chính phủ ban hành nghị quyết về việc đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư y tế phục vụ công tác chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân.
Trong dự thảo nghị quyết của Chính phủ được Bộ Y tế xây dựng sẽ làm rõ một số quy định liên quan đến công tác mua sắm đấu thầu, như thời điểm mua bán trang thiết bị y tế khi mua sắm, đấu thầu được xác định là thời điểm phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; làm rõ số đăng ký lưu hành với các thuốc được Bộ Y tế công bố bắt đầu có hiệu lực từ thời điểm nào.
Bên cạnh đó còn có nội dung liên quan đến thanh toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Cụ thể, đối với việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong đó có chi phí thuốc và trang thiết bị y tế, tờ trình của Bộ Y tế cho hay do năm 2020 - 2021 bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, nhiều tỉnh thành thực hiện phong tỏa, giãn cách xã hội nên số lượt khám chữa bệnh giảm sút nghiêm trọng.
Người bệnh khi đến khám chữa bệnh, bệnh đã nặng, thời gian điều trị kéo dài, phải chỉ định nhiều xét nghiệm lâm sàng, sử dụng nhiều loại thuốc hơn, nên dẫn tới chi phí cho đợt điều trị tăng lên mà không được xác định trong tổng mức thanh toán. Dẫn tới khi tính toán thì tổng mức thanh toán của cơ sở y tế giảm đi nhiều so với chi phí thực tế khám chữa bệnh.
Để tháo gỡ khó khăn này, Bộ Y tế đề xuất đưa vào nghị quyết nội dung cho phép thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo báo cáo quyết toán năm của cơ sở khám, chữa bệnh gồm tiền khám bệnh, tiền giường, dịch vụ kỹ thuật trong phạm vi hưởng của bảo hiểm y tế; chi phí thuốc, hóa chất, vật tư y tế… chưa được tính trong giá dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế…
Việc thanh toán sẽ thực hiện sau khi cơ quan bảo hiểm xã hội giám định, thẩm tra và quyết toán.
Đối với việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế của các dịch vụ kỹ thuật được thực hiện bằng các máy đặt, máy mượn, do hiện nay chưa có trong quy định, gây khó khăn trong thực hiện nên Bộ Y tế đề xuất cho phép được thanh toán chi phí này.