Tối qua (20/4), ở phần đầu của lễ trao giải Cánh diều 2015 đã diễn ra lễ tôn vinh 2 tên tuổi gạo cội của điện ảnh Cách mạng Việt Nam là nhà biên kịch Hoàng Tích Chỉ (Nhà biên kịch đầu tiên ở Việt Nam đoạt Giải thưởng Hồ Chí Minh) và Nhà giáo Nhân dân Lê Đăng Thực, Nhà giáo Nhân dân (NGND) đầu tiên trong ngành điện ảnh. Tuy nhiên, chỉ có nhà biên kịch Hoàng Tích Chỉ lên sân khấu còn NGND Lê Đăng Thực đã không thể tới được...
Tuy nhiên, theo NSND Khải Hưng thì ông đã từ trần hồi 12h20 ngày 20/4 tại Bệnh viện 198 Bộ Công An, tức là qua đời đúng vào ngày ông được vinh danh tại Cánh diều 2015.
Nhà giáo Lê Đăng Thực bên các thế hệ học trò trong sinh nhật tuổi 85. Ảnh: ND.
Ông Lê Đăng Thực quê gốc ở xã Cổ Loa, huyện Đông Anh (trước đây thuộc tỉnh Phúc Yên) nhưng Lê Đăng Thực lại được sinh ra ở thị xã Yên Bái. Năm 1946, ông theo gia đình chuyển lên thị trấn Phố Lu, huyện Bảo Thắng, Lào Cai. Ở đó, Lê Đăng Thực tham gia hoạt động thiếu nhi và được cử làm đội trưởng Đội thiếu nhi toàn thị trấn, để rồi từ đó, thoát ly gia đình, tham gia Đội tuyên truyền xung phong tỉnh Lào Cai, hoạt động văn nghệ tuyên truyền kháng chiến, sau chuyển về Tiểu đoàn biên phòng (bộ đội địa phương) tỉnh, làm văn thư, liên lạc của tiểu đoàn bộ.
Ông là một trong số những đạo diễn đầu tiên được đào tạo tại Liên Xô. Dù không thành công ở lĩnh vực đạo diễn, sau này ông gắn bó với công tác nghiên cứu lý luận điện ảnh, dịch thuật và đặc biệt là công tác giảng dạy. Nhà giáo Lê Đăng Thực từng đảm trách cương vị Hiệu trưởng trường ĐH Sân khấu – Điện ảnh. Ông cũng là một trong những người đầu tiên trong ngành điện ảnh được phong danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. Với các thế hệ sinh viên, ông là người thầy giỏi, tận tụy, yêu thương học trò.
Nhà giáo Lê Đăng Thực đón 20/11 trong bệnh viên vào năm ngoái. Ảnh: TL.
Ông đồng thời cũng là người từng giảng dạy cho các đạo diễn nổi tiếng của Việt Nam như: NSND - đạo diễn Khải Hưng, NSƯT - đạo diễn Nguyễn Hữu Phần, NSND Đào Bá Sơn, NSND Bùi Cường, NSND Minh Châu, NSƯT - đạo diễn Quốc Trọng …
Vào trung tuần tháng 11/2015, sau khi GS.TS-NSND Đình Quang, Hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Sân khấu - Điện ảnh qua đời, NGND Lê Đăng Thực muốn tổ chức một “cuộc chia tay sớm” với học trò của mình. Ông dự định sau cuộc gặp gỡ này, sẽ sang Đức thăm con trai và điều trị bệnh ung thư tại đây. Cuộc gặp gỡ dự kiến khoảng 80 người, nhưng giờ cuối đã lên tới đến con số 250 người tham dự.
NSND Khải Hưng tiết lộ, hồi xưa ông hay gọi thầy Lê Đăng Thực là thầy “Lê Đăng Ngược” vì thầy luôn khuyến khích học trò phải phản biện, còn đạo diễn Quốc Trọng cho biết, từ khi bắt đầu làm nghề đến giờ ông vẫn nhớ lời khuyên của thầy “Cậu đừng làm cái giống mọi người, hãy làm cái của mình và khác mọi người”.
Tang lễ của NGND Lê Đăng Thực sẽ được cử hành vào hồi 13h45 - 15h ngày 22/4 tức ngày 16/3 năm Bính Thân tại Nhà tang lễ Bộ Quốc Phòng (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội). Ông sẽ được
an táng tại Cổ Loa, Đông Anh, Hà Nội.