Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) công bố danh sách 128 tác giả được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2022. Ở lĩnh vực văn học, Nguyễn Huy Thiệp được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT.
Chia sẻ với Tiền Phong, nhà thơ Trần Đăng Khoa - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - nhận định việc truy tặng này “không muộn, dù rằng nếu tặng thưởng khi ông còn sống ắt vui hơn. Đợt trao giải này hay vì có Nguyễn Huy Thiệp”.
Trần Đăng Khoa nói rằng ông biết rõ Nguyễn Huy Thiệp và Nguyễn Văn Thọ cùng làm hồ sơ xét tặng Giải thưởng Nhà nước đợt này. Trước đây nhiều người thắc mắc Nhà nước không xét tặng Giải thưởng cho nhiều cây bút tên tuổi, tuy nhiên việc xét tặng được quy định trong Nghị định của Chính phủ. Nguyên tắc quan trọng của việc xét tặng là hội đồng phải căn cứ trên hồ sơ của tác giả, phải có sự đồng thuận của họ.
Một số cuốn sách của Nguyễn Huy Thiệp được dịch ra tiếng Pháp. Ảnh: TL.
Nguyễn Huy Thiệp được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về VHNT cho cụm tác phẩm Tướng về hưu, Những ngọn gió Hua Tát. Trần Đăng Khoa đánh giá: “Đây là hai tác phẩm gây tiếng vang và để người ta nhận ra ông Thiệp. Tướng về hưu là tác phẩm in đầu tiên gây tiếng vang, dù vài năm trước khi xuất bản có đăng trên báo Văn nghệ nhưng chưa có hiệu ứng lắm. Nguyễn Huy Thiệp còn nhiều truyện hay khác, nhưng cũng có những truyện chưa được”.
Trong số tác phẩm theo Trần Đăng Khoa rất đáng nể có Những bài học nông thôn, Con gái thủy thần. Tuy nhiên ông cho rằng Con gái thủy thần nếu không có phần 2 sẽ hay hơn nhiều. “Tôi rất nể Nguyễn Huy Thiệp viết Con gái thủy thần. Ông tạo không khí truyện rất giỏi, đặc biệt là phần 1”, Trần Đăng Khoa nói.
Nhà văn Kim Lân chưa có tên trong danh sách truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2022. Ảnh: TL.
Ở danh sách truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh vắng tên nhà văn Kim Lân, dù hai cây bút Bùi Hiển, Hoàng Trung Thông đã có mặt. “Kim Lân cũng rất xứng đáng, vì thế không có tên ông là điều đáng tiếc”, Trần Đăng Khoa nhận xét. Ông cũng thấy tiếc khi không có tên GS. Mai Quốc Liên - được đề cử với sách lý luận và phê bình văn học.
Cuối năm 2021, Bộ VHTTDL lấy ý kiến xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước cho 248 hồ sơ. Tuy nhiên đến ngày 1/12/2022, Bộ VHTTDL công bố ngày trao giải vào 13/12 tới lại chỉ có 128 tác giả, đồng tác giả được xét trao tặng. Chỉ tính riêng lĩnh vực văn học, hồ sơ đề cử của Hội đồng Nhà nước có 6 tác giả, cuối cùng chỉ có nhà văn Bùi Hiển và nhà thơ Hoàng Trung Thông được truy tặng.
Nhà văn Xuân Trình, Nguyễn Xuân Đức làm hồ sơ và được xét tặng ở lĩnh vực tác giả kịch bản sân khấu.