Phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm ngành Ngoại giao Việt Nam và đón nhận Huân chương Sao Vàng lần thứ hai, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định, chưa bao giờ trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, Việt Nam lại có mối quan hệ quốc tế rộng khắp, bình đẳng và hữu nghị, có môi trường quốc tế hòa bình, ổn định và có vị thế quốc tế vững vàng, thuận lợi như ngày nay.
Ngay từ buổi đầu dựng nước đầy khó khăn, ngoại giao đã là mũi chủ công để đối phó với “thù trong” lẫn “giặc ngoài”, là vũ khí quan trọng nhằm củng cố, kéo dài thời gian hòa bình quý giá để xây dựng lực lượng, tích lũy thế và lực, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ nền độc lập mới giành được và chuẩn bị cho cuộc đấu tranh lâu dài vì độc lập và tự do của dân tộc.
Ba mươi năm đổi mới đã chứng kiến những đóng góp hết sức nổi bật của ngành ngoại giao vào sự nghiệp phát triển của đất nước. Từ tình thế bị bao vây, cô lập, chúng ta đã mở rộng quan hệ đối ngoại chưa từng có cả về bề rộng lẫn chiều sâu.
Từ vỏn vẹn 11 nước có quan hệ ngoại giao với Việt Nam năm 1954, đến nay Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 185 nước, thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với 224 thị trường tại tất cả các châu lục; đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược và toàn diện với nhiều quốc gia chủ chốt trên thế giới. Lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta có quan hệ hợp tác tốt với tất cả các nước lớn, trong đó có 5 nước thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao tặng Huân chương Sao vàng lần thứ hai cho Bộ Ngoại giao. Ảnh: Như Ý
Việt Nam đã giữ vững chủ quyền lãnh thổ, tạo dựng môi trường hòa bình, hợp tác hữu nghị với các nước láng giềng; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, tham gia vào hơn 500 hiệp định song phương và đa phương trên nhiều lĩnh vực, thu hút gần 260 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và đang chủ động, tích cực khẳng định vai trò trong các diễn đàn đa phương quan trọng cũng như các liên kết kinh tế hàng đầu ở khu vực và quốc tế.
Chủ tịch nước cho rằng những thành công đó có được là chủ yếu nhờ đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, kết tinh ở một số bài học lớn có giá trị sâu sắc cho cả hôm nay và mai sau.
Chủ tịch nước cho rằng trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực chuyển biến rất nhanh, đa dạng và ngày càng phức tạp hiện nay, những khó khăn và yếu kém nội tại cùng những thách thức đặt ra trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ trên biển Đông, bảo vệ Đảng và chế độ Xã hội chủ nghĩa cũng ngày càng gay gắt, đe dọa đến sự ổn định và phát triển của đất nước.
Giữ môi trường hòa bình để phát triển
Theo Chủ tịch nước, một trong những nhiệm vụ lớn của Việt Nam trong thời gian tới là phải bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, xây dựng nền tảng để sớm đưa đất nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Để làm được điều đó, Chủ tịch nước cho rằng ngành ngoại giao cần kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa; đưa quan hệ với các nước, đặc biệt là các nước láng giềng có chung biên giới, các nước lớn, các đối tác quan trọng đi vào chiều sâu, tăng cường đan xen lợi ích.
“Chúng ta kiên quyết đấu tranh trước mọi hành động can thiệp vào công việc nội bộ, xâm phạm độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và ổn định chính trị của đất nước”, Chủ tịch nước nói.
Chủ tịch nước cũng khẳng định Việt Nam phải kiên trì chủ trương giải quyết tranh chấp trên biển bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế và quy tắc ứng xử của khu vực, đồng thời tăng cường ngoại giao đa phương, tranh thủ mọi điều kiện quốc tế thuận lợi…
Để nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại thời gian tới, Chủ tịch nước cho rằng ngành ngoại giao cần không ngừng sáng tạo và đổi mới tư duy mạnh mẽ, nhạy bén hơn nữa để bắt kịp với các diễn biến của thời cuộc; tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo tình hình, xây dựng lực lượng và bồi đắp nhân tố con người về cả “đức” lẫn “tài”.
Phát biểu tại hội nghị, Nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình cũng cho rằng trong cục diện quốc tế ngày nay, quân sự còn đang được kiềm chế, chính trị và kinh tế là công cụ chủ yếu nên ngoại giao là công cụ hết sức quan trọng để giữ vững độc lập tự chủ, giữ gìn môi trường hòa bình và ổn định để xây dựng đất nước.
Bà Nguyễn Thị Bình cho rằng Việt Nam hiện nay cần quan tâm đến hai vấn đề. “Trong thời đại ngày nay, sức mạnh công lý nằm trong luật pháp quốc tế. Chúng ta cần nằm vững, khai thác, vận dụng và sử dụng nó một cách sắc bén. Ví dụ, Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982 là công cụ quan trọng trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo”, Nguyên Phó Chủ tịch nước nói.
Bà Nguyễn Thị Bình cũng nhấn mạnh yếu tố đấu tranh dư luận trong thời đại khoa học thông tin phát triển và có sức mạnh lan tỏa lớn như ngày nay.
“Không phải lúc nào cộng đồng quốc tế cũng hiểu được lập trường và hành động của chúng ta. Vì vậy, trong mọi hoàn cảnh, chúng ta cần coi trọng, chủ động và kịp thời đấu tranh trên mặt trận tuyên truyền, vận động dư luận để tranh thủ tối đa sự đoàn kết, ủng hộ quốc tế”, bà Nguyễn Thị Bình nói.