Chiều 1/6, thảo luận tại Quốc hội về tình hình kinh tế- xã hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) cho rằng, thời gian qua, mặc dù Đảng, Nhà nước và xã hội đã có nhiều chính sách hỗ trợ nhưng một bộ phận lớn công nhân lao động rơi vào hoàn cảnh rất khó khăn trong và sau đại dịch.
ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn)
Dẫn điều tra năm 2021 của Viện Công nhân và Công đoàn, ông Nghĩa cho biết, có 5% công nhân, người lao động được hỏi chỉ được ăn thịt, cá khoảng 1- 2 lần/tuần; 34% chỉ ăn thịt, cá 3 lần/tuần; 41% chỉ đủ tiền để mua một số loại thuốc cơ bản.
“Thật xót xa khi còn nhiều người lao động không dám đi khám bệnh vì không có khả năng chi trả”, ông Nghĩa nói và cho rằng, mức lương hiện nay chưa bảo đảm cho cuộc sống của công nhân.
Cụ thể, khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vào tháng 4/2022 cho thấy chỉ có khoảng 55% người lao động cho biết có tiền lương và thu nhập đủ sống; khoảng 25% phải chi tiêu tằn tiện, 13% không đủ sống ở mức tối thiểu.
Trong hai năm 2020 và 2021, để chia sẻ với khó khăn với cộng đồng doanh nghiệp và nền kinh tế, lương tối thiểu của người lao động không tăng. Từ ngày 1/7/2022, theo đề xuất của Hội đồng Tiền lương quốc gia, mức lương tối thiểu sẽ được tăng thêm 6%.
Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát từ năm 2020 đến nay là hơn 6%. Do đó, theo ông Nghĩa “việc tăng lương không đủ bù đắp với tốc độ tăng giá tiêu dùng trong thời gian gần đây, mức tăng lương tối thiểu khó bù đắp được chi phí sinh hoạt mà người lao động phải chi trả.
“Người lao động giờ đây không chỉ phải làm thêm giờ mà phải làm thêm việc. Nhiều người lao động, sau giờ làm công việc chính thức, phải làm thêm công việc khác tại nơi làm việc khác với số giờ làm việc dài, vắt kiệt sức khỏe và vượt ra khỏi sự kiểm soát của cơ quan nhà nước”, ông Nghĩa cho biết.
Từ thực tế trên, ông Nghĩa đề nghị Chính phủ chỉ đạo Hội đồng Tiền lương quốc gia sớm thương lượng tăng lương tối thiểu để bảo đảm mức sống của người lao động và gia đình họ như quy định của Bộ luật Lao động.
Theo ông Nghĩa, với mức tăng 6%, tiền lương tối thiểu ở Vùng 1 - cao nhất là 4.680.000 đồng tương đương 200 USD thì tiền lương tối thiểu ở nước ta vẫn còn thấp so với các quốc gia khác trong khu vực.
Bên cạnh đó, việc tăng tiền lương tối thiểu sẽ không tác động nhiều đến lợi thế cạnh tranh của Việt Nam. Ngược lại, tăng lương tối thiểu, một mặt, cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng giảm dần các ngành, lĩnh vực có giá trị gia tăng thấp, thâm hụt lao động cao; mặt khác, góp phần bảo đảm đời sống của người lao động và gia đình họ và đây cũng là giải pháp kích thích tiêu dùng, kích thích kinh tế.
Chính phủ nghiên cứu giao cơ quan độc lập - có thể là cơ sở nghiên cứu - để công bố hoặc phản biện mức sống tối thiểu do cơ quan thống kê công bố nhằm tăng cường tính khách quan, khoa học.
Ngoài ra, ông Nghĩa cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu, điều chỉnh mức lương tối thiểu giờ phải cao hơn mức trung bình của lương tối thiểu tháng.