Phát triển bền vững ngành dâu tằm tơ
Ông Nguyễn Văn Chính, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Đam Rông (Lâm Đồng) cho hay, nếu như năm 2015, địa phương mới có 130 ha dâu thì nay đã nhân rộng thành 700 ha, phấn đấu cuối năm 2023 đạt 800 ha.
Đặc biệt trong vòng 5 năm nay, khi huyện triển khai đề án “Phát triển bền vững ngành dâu tằm tơ”, bên cạnh các vùng trồng dâu với quy mô lớn, Đam Rông đã hình thành chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ và chế biến kén tằm.
Các cơ quan, ban, ngành huyện Đam Rông đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật và mở lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn về kỹ thuật trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ… thu hút hơn 1.200 người tham gia. Nhờ vậy, năng suất lá dâu đạt 19,3 tấn lá/ha, tăng 4,3 tạ/ha; sản lượng ước đạt trên 10.000 tấn lá/năm.
Đến nay, huyện có khoảng 20 cơ sở nuôi tằm con tập trung, với số lượng bình quân khoảng 200 hộp trứng/cơ sở/tháng vào mùa khô và 300 hộp trứng/cơ sở/tháng vào mùa mưa; 15 cơ sở thu mua kén tằm và 1 nhà máy ươm tơ có công suất 2 tấn kén/ngày, cho ra sản lượng sản phẩm tơ đạt 8,5 tấn tơ/tháng.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông Liêng Hot Ha Hai, nhà máy kén tằm Duy Phương (xã Đạ Rsal) đang mở rộng liên kết, sản xuất, tiêu thụ và chế biến kén tằm ổn định với hơn 500 hộ, tạo động lực cho người dân tích cực chuyển đổi những diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng dâu nuôi tằm.
Mục tiêu của huyện là đến cuối năm 2023, xây dựng và hình thành ít nhất 3 liên kết ở 3 tiểu vùng về tổ chức sản xuất trồng dâu, nuôi tằm gắn với tiêu thụ kén tằm, ươm tơ; phấn đấu đạt trên 1.200 tấn kén tằm mỗi năm.
Nghề mới giúp người dân vùng sâu thoát nghèo
Với nguồn vốn gần 13 tỷ đồng từ các chương trình giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, khoa học công nghệ..., huyện đã hỗ trợ cho trên 370 nông hộ phát triển diện tích trồng dâu bằng giống mới có năng suất chất lượng cao; hỗ trợ các nông hộ xây dựng mới 3 cơ sở nuôi tằm con tập trung công nghệ cao và xây dựng mô hình tự động cơ giới hóa trồng dâu, nuôi tằm tại các xã Rô Men, Liêng S’rônh, Đạ K’Nàng…
Ngoài ra, huyện tạo điều kiện để người dân vay vốn phát triển trồng dâu, nuôi tằm, nhất là các hộ nghèo và cận nghèo theo nhóm cộng đồng, có liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị để đảm bảo hiệu quả, thoát nghèo bền vững.
Theo Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Đam Rông, trong năm 2022, địa phương đã hỗ trợ dụng cụ nuôi tằm cho 38 hộ với kinh phí 570 triệu đồng.
Là một trong những người đầu tiên ở xã Đạ M’Rông làm quen với nghề trồng dâu nuôi tằm, Chị Ka M’Rao kể, trước đây nhiều hộ chỉ trồng bắp và lúa nước, mỗi năm 2 vụ với nguồn thu nhập ít ỏi, đời sống bấp bênh lắm.
Từ năm 2018, khi UBND xã hỗ trợ nong, né và giàn sắt để khuyến khích người dân chuyển sang trồng dâu nuôi tằm, mình hưởng ứng ngay. Lúc đầu cũng khó khăn lắm nhưng nhờ tham gia các lớp tập huấn, mình biết chăm sóc cây dâu như thế nào để có nhiều lá; làm quen nong né, tiếp cận thị trường giống tằm…, khoảng 1 năm sau thì thạo nghề.
“Hiện gia đình mình đã có 5 sào dâu; kén tằm đạt tiêu chuẩn mà cơ sở thu mua đưa ra nên họ trả giá cao, từ 180-200 ngàn đồng/kg. Cuộc sống không còn chật vật, khó khăn như trước đây”, chị Ka M’Rao thổ lộ.
Nhờ được sự hỗ trợ của xã Đạ M’Rông về dụng cụ chăn nuôi, gia đình anh K’Xuyên mạnh dạn chuyển đổi 2 sào đất trồng bắp kém hiệu quả sang trồng dâu và đã nuôi 4 lứa tằm. Vì mới chuyển sang làm nghề này, chưa có nhiều kinh nghiệm nên lứa đầu anh chỉ nuôi 2,5 lạng tằm con. Anh cho biết sắp tới sẽ mở rộng diện tích trồng dâu để nuôi nhiều tằm hơn.
Ông Nguyễn Văn Chính cho biết, sông suối, bãi bồi ở Đam Rông khá nhiều. Loại đất này rất phù hợp với cây dâu; mặt khác giá kén tằm trên thị trường ổn định ở mức cao nên huyện tích cực vận động người dân chuyển đổi hàng trăm héc ta đất trồng lúa, bắp sang trồng dâu, nuôi tằm. Thu nhập bình quân từ nghề này đạt từ 300 - 400 triệu đồng/ha/năm, tăng gấp từ 3 - 4 lần so với canh tác cà phê, gấp 9 - 10 lần canh tác lúa nước.
Ông Nguyễn Quốc Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Đam Rông chia sẻ: Xác định ý thức chủ động của người dân là điều kiện tiên quyết để giảm nghèo bền vững nên các ban ngành chức năng tuyên truyền vận động để đồng bào dân tộc thiểu số xóa bỏ tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự bao cấp của Nhà nước. Song song đó, huyện và xã hỗ trợ nguồn vốn đầu tư lẫn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt để người dân mạnh dạn, tự tin phát triển kinh tế gia đình.