Sau khi cựu đệ nhất phu nhân Nancy Reagan qua đời vào cuối tuần trước, bà được ca ngợi về đóng góp trên nhiều lĩnh vực, từ việc ngăn ngừa lạm dụng ma túy đến hỗ trợ nghiên cứu bệnh Alzheimer.
Nhưng hôm qua, bà Hillary Clinton đã ca ngợi bà Reagan có công trong việc đối đầu HIV/AIDS, căn bệnh khiến nhiều người đồng tính và những người khác thiệt mạng trong hai nhiệm kỳ của ông Ronald Reagan.
"Các bạn có thể không tưởng tượng được việc nói về HIV/AIDS khó khăn đến thế nào trong những năm 1980", bà Clinton, người tham dự tang lễ của bà Reagan ở Simi Valley, California, nói với phóng viên của MSNBC. "Nhờ tổng thống Reagan và đặc biệt là phu nhân Reagan, chúng ta đã nói đến vấn đề đó trên tầm quốc gia, trong khi trước đó không ai muốn nói hay làm bất cứ điều gì về căn bệnh này".
Bà Clinton nói rằng bà đánh giá cao "đóng góp thầm lặng" của bà Reagan trong việc xử lý HIV/AIDS, và cho rằng bà Reagan đã khiến vấn đề về căn bệnh này "len lỏi vào lương tâm cộng đồng, và người ta bắt đầu nói: 'Này, chúng ta phải làm gì đó về việc này'".
Theo NYTimes, phu nhân Reagan thực ra đã không nhiệt huyết trong việc xử lý căn bệnh vào thời điểm đó.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ lần đầu tiên xác định căn bệnh này vào năm 1981. Dù có nhiều lời kêu gọi cần phải hành động và hàng nghìn người chết vì căn bệnh thế kỷ, ông Reagan vẫn không đề cập đến HIV hoặc AIDS công khai cho đến năm 1985, và không đưa ra bài phát biểu về căn bệnh này cho đến năm 1987, khi ước tính khoảng 40.000 người đã chết vì nó.
"Về mặt cá nhân, bà Reagan không kỳ thị người đồng tính", Richard Socarides, một cựu cố vấn của Nhà Trắng, nói. "Nhưng khi đất nước cần sự dẫn dắt để đối phó với căn bệnh, tổng thống Reagan đã không làm, còn vợ ông - người nhẽ ra có thể làm nhiều hơn, cũng không sẵn sàng bước ra hành động".
Vì vậy, sau phát biểu ca ngợi bà Reagan, bà Clinton đối mặt với những phản ứng dữ dội và gay gắt, đặc biệt từ cộng đồng LGBT (đồng tính, song tính, chuyển giới). "Điều này thật đáng xấu hổ, ngu ngốc, sai lầm và đau lòng", Charles Kaiser, tác giả cuốn The Gay Metropoli, nói. "Không còn có thể nói gì khác. Bà ấy vốn là ứng viên tôi ủng hộ đấy".
Hai tiếng sau phát biểu gây tranh gãi, bà Clinton đã đưa ra lời xin lỗi. "Trong khi nhà Reagan là những người ủng hộ mạnh mẽ cho việc nghiên cứu tế bào gốc và tìm cách chữa trị bệnh Alzheimer, tôi đã nói sai về đóng góp của họ trong việc đối phó HIV/AIDS", bà Clinton cho biết. "Tôi xin lỗi về vấn đề này".
Vợ chồng Ronald và Nancy Reagan. Ảnh: americanheritage1Photo: ..
Mất lòng cử tri
Theo Guardian, kể từ khi bắt đầu chiến dịch tranh cử, bà Clinton đã thể hiện bà tập trung mạnh vào cộng đồng LGBT. Từ nhân viên chiến dịch cho đến các đồ lưu niệm in khẩu hiệu bầu cử, chiến dịch của bà Clinton đều thiết kế để nhắm tới cộng đồng LGBT.
Bà nhấn mạnh rằng một số nhân viên cấp cao trong chiến dịch là người đồng tính công khai, bao gồm cả quản lý trưởng của chiến dịch, Robby Mook. Một vài mặt hàng cổ vũ cho chiến dịch của bà Clinton có cả 6 sắc cầu vồng biểu tượng cho cộng đồng LGBT. Sau khi tòa án tối cao Mỹ hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới, logo chiến dịch của bà Clinton cũng được đổi sang 6 sắc cầu vồng trong một thời gian. Bà Clinton đã được một số tổ chức LGBT lớn mạnh tại Mỹ công khai ủng hộ.
Tuy nhiên, một số nhà phê bình đặt ra nghi ngờ về sự ủng hộ thực sự của bà Clinton đối với quyền lợi của người đồng tính, khi mãi đến gần đây bà mới lên tiếng ủng hộ bình đẳng hôn nhân. Họ còn chỉ ra rằng cựu tổng thống Bill Clinton là người đã thông qua luật hôn nhân trước đây, trong đó không công nhận hôn nhân đồng giới.
Trước phát biểu của bà Clinton về cố phu nhân Reagan, nhiều người đã kêu gọi Human Rights Campaign, nhóm hoạt động về quyền của người đồng tính lớn nhất Mỹ, dừng việc ủng hộ bà Clinton. Chủ tịch nhóm này, Chad Griffin, nói rằng: "Thật buồn là bà Nancy Reagan không phải là anh hùng trong cuộc chiến chống HIV/AIDS".
Trong khi đó, đối thủ của bà Clinton trong cuộc đua giành quyền đại diện tranh cử của đảng Dân chủ, Bernie Sanders, từ lâu đã được biết đến là người ủng hộ cộng đồng LGBT, ngay từ thời gian ông làm thị trưởng thành phố Burlington những năm 1980.
Gary Erwin, đến từ San Francisco, người thành lập trang Facebook Tiếng nói của LGBT cho Bernie Sanders, cho biết ông Sanders đã chứng tỏ ông là ứng viên sẽ đấu tranh tích cực nhất cho cộng đồng người đồng tính.
Erwin cho biết, ông Sanders đã thúc đẩy bình đẳng giới tính, từng ủng hộ một cuộc tuần hành của người đồng tính khi còn làm thị trưởng, và vào năm 1984, thúc đẩy một sắc lệnh chống phân biệt đối xử về xu hướng tình dục. Ngoài ra, ông còn từng chỉ trích một nghĩ sĩ vì dùng từ miệt thị để gọi người đồng tính trong quân đội.
Theo Slate, nhà văn và nhà hoạt động kỳ cựu Larry Kramer bình luận về tác động từ phát biểu của bà Clinton rằng: "Tôi tự hỏi liệu bà Hillary có biết lời nói của bà đáng ghét đến nhường nào với những người sẽ ủng hộ bà hay không. Đây là lần đầu tiên tôi thực sự đặt câu hỏi liệu tôi có nên bỏ phiếu cho bà ấy không", ông nói.
"Người đồng tính rất phẫn nộ về việc này. Tôi không nghĩ rằng bà ấy nhận ra điều ngớ ngẩn mà bà ấy nói là vấn đề lớn đối với chúng tôi", ông Kramer nói thêm. "Tôi thất vọng về bà ấy đến mức tôi có thể sẽ bỏ phiếu cho ông Bernie. Và tôi nghe thấy nhiều người đồng tính cũng định làm vậy".