Năm của hành động
Những dấu ấn của tổ chức Đoàn cũng như thế hệ trẻ Việt Nam trong Năm Thanh niên 2011 là gì, thưa anh?
Năm Thanh niên được khởi động bằng 5 hoạt động trọng tâm, diễn ra đồng loạt khắp cả nước: Thanh niên hành động vì người nghèo, vì trẻ em khó khăn, vì môi trường, vì biên cương Tổ quốc và hiến máu tình nguyện. Năm Thanh niên thể hiện rõ tính hành động, tính thường xuyên, tính tình nguyện, nhiệt huyết của tuổi trẻ; các hoạt động sôi nổi, chất lượng và sáng tạo hơn.
Năm Thanh niên cũng tạo dấu ấn qua những đợt thi đua cao điểm mang lại nhiều kết quả cụ thể, tích cực. Nhìn chung, Năm Thanh niên kết thúc thành công, khơi dậy được tinh thần xung kích, sáng tạo, tình nguyện của tuổi trẻ; tạo được sự quan tâm của cộng đồng, xã hội, của các cấp ủy Đảng, chính quyền.
Việc chỉ đạo, triển khai Năm Thanh niên cũng để lại nhiều bài học quý để Đoàn gần hơn nữa, thực sự là người bạn của thanh niên; đặc biệt là kinh nghiệm trong lựa chọn và tổ chức triển khai phong trào phải xuất phát từ nguyện vọng của thanh niên, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ chính trị của đất nước.
Tiến tới Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X, đề nghị anh cho biết chương trình hành động, kế hoạch đột phá trong nhiệm kỳ mới?
Ban Bí thư T.Ư Đoàn đang chỉ đạo hoàn thiện Dự thảo Văn kiện Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X. Trong nhiệm kỳ này, chúng ta sẽ tập trung những nội dung chủ yếu sau:
Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động giáo dục, đặc biệt là giáo dục thông qua thực tiễn các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ và những tấm gương điển hình; tăng cường định hướng giá trị cho TTN; quan tâm nhiều hơn đến TTN chậm tiến.
Tiếp tục triển khai 2 phong trào: 5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc và 4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp theo hướng cụ thể hóa các nội dung trong từng khối đối tượng; trong đó tập trung cho các giải pháp tham gia phát triển nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao; chủ động và tích cực triển khai cuộc vận động tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới.
Tập trung củng cố tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn cơ sở, đặc biệt trên địa bàn dân cư và trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Thế hệ thanh niên mới
Theo anh, thanh niên Việt Nam cần những “giá trị mới” nào để vừa khẳng định bản sắc vừa giúp đất nước hội nhập nhanh với thế giới?
Những giá trị của tuổi trẻ Việt Nam được đúc kết qua truyền thống hào hùng, tinh thần bất khuất của dân tộc; qua sự cần cù, tinh thần hiếu học, tương thân tương ái, yêu chuộng hòa bình của lớp lớp người Việt. Những giá trị đó, ở mỗi thời kỳ có biểu hiện cụ thể khác nhau, nhưng vẫn nguyên vẹn và rất cần cho tuổi trẻ. Điều quan trọng, bạn trẻ cảm nhận giá trị đó như thế nào để có hành động phù hợp.
Đất nước hội nhập và ngày càng phát triển, đòi hỏi người trẻ phải ý thức đầy đủ hơn về trách nhiệm; trân trọng và phát huy những giá trị truyền thống, có ý chí vươn lên, quyết tâm hành động, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ, biết sẻ chia và sống trách nhiệm với cộng đồng để cùng tạo dựng tương lai tốt đẹp hơn.
Đang xuất hiện một thế hệ thanh niên mới khát vọng chinh phục đỉnh cao, vươn lên số một. Anh nhìn nhận gì về việc này?
Khát vọng, ý chí, quyết tâm hành động, tinh thần vượt khó là những tố chất cần có để dẫn tới thành công. Cá nhân tôi suy nghĩ, mỗi người có ước mơ, cách khẳng định bản thân khác nhau và đóng góp cho đất nước, cộng đồng khác nhau. Vươn lên vị trí số một trong lĩnh vực nào đó, các bạn đã giúp nâng cao vị thế và uy tín của tuổi trẻ Việt Nam trên trường quốc tế; nhưng làm thật tốt một công việc cụ thể mà mình được giao cũng đã góp phần đưa đất nước tiến lên.
Năm qua, bạo lực học đường, vi phạm pháp luật trong giới trẻ gia tăng... Tổ chức Đoàn làm gì để giúp bạn trẻ phát triển đúng hướng, thành người có ích?
Đây là câu chuyện buồn, là trăn trở của những người làm công tác thanh niên bởi giáo dục, định hướng giá trị cho lớp trẻ đi đúng hướng, trở thành người có ích cũng chính là chức năng và nhiệm vụ quan trọng nhất của Đoàn. Ở đây có 2 nội dung quan trọng: Định hướng lại giá trị cho các bạn trẻ chậm tiến, lầm lỡ và giáo dục bạn trẻ đã tiến bộ tiếp tục tiến bộ hơn.
Chính vì vậy, việc mở rộng mặt trận tập hợp thanh niên trên các khu vực, đối tượng là hết sức quan trọng; phải quan tâm nhiều hơn đến thanh niên chậm tiến, lầm lỡ; thu hút, tập hợp các bạn vào phong trào, hoạt động của Đoàn, Hội; qua đó tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động.
Cần tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức để các hoạt động giáo dục hấp dẫn hơn, sinh động hơn; trong đó chú trọng giáo dục thông qua thực tiễn, tấm gương điển hình; giáo dục cảnh báo thông qua hình ảnh xấu, hậu quả nghiêm trọng để ngăn chặn suy nghĩ tiêu cực của TTN; triển khai nhiều hơn nữa các chương trình giáo dục kỹ năng, nhân cách như Học làm người có ích, Trải nghiệm thiên nhiên, Học kỳ quân đội...
Chữa lệch lạc giá trị
Cũng vì một bộ phận thanh niên ở mặt trái của xã hội nên một số người bày tỏ sự bi quan về thế hệ trẻ. Anh nghĩ gì về việc này?
Theo số liệu, thông tin mà tôi có được, xu hướng chung của thanh niên Việt Nam hiện nay là tích cực; không ngừng rèn luyện, nỗ lực vươn lên trong học tập, lao động; sống nhân ái, có trách nhiệm và biết chia sẻ với cộng đồng; luôn lên án, phản đối cái xấu, cái ác và có những hành động cụ thể để cùng tạo dựng môi trường xã hội lành mạnh hơn.
Giải bài toán kinh phí
“Ở đây, câu chuyện mấu chốt lại quay trở lại tính sáng tạo và khả năng tham mưu của Bí thư Đoàn cơ sở. Tôi đã chứng kiến nhiều Đoàn cơ sở đăng ký đảm nhận công trình thanh niên để gây quỹ hoạt động; ở nhiều nơi, cán bộ Đoàn lập nghiệp tại quê hương, tạo công ăn việc làm và hỗ trợ thanh niên địa phương cùng vươn lên lập nghiệp. Đây là những mô hình hay cần nhân rộng. Nhiệm kỳ tới, T.Ư Đoàn sẽ tìm kiếm giải pháp để tăng cường nguồn lực hoạt động cho Đoàn, đặc biệt là ở cơ sở” - Bí thư Thứ nhất T.Ư Đoàn Nguyễn Đắc Vinh
Tuy nhiên, vẫn còn một số bạn trẻ sống thiếu trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội; vướng vào những thói hư, tật xấu, tệ nạn xã hội; nguy hiểm hơn có bạn bị lệch lạc trong nhận thức về giá trị. Tuổi của tội phạm có xu hướng trẻ hơn, mức độ phạm tội có xu hướng nghiêm trọng hơn.
Chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận hiện trạng này và có những giải pháp để khắc phục. Mỗi cơ sở Đoàn cần nghiêm túc thực hiện chủ trương đăng ký giúp đỡ, cảm hóa ít nhất một thanh niên chậm tiến; cần tổ chức nhiều hơn nữa những hoạt động văn hóa, văn nghệ, TDTT, tình nguyện để thu hút nhiều đối tượng thanh niên cùng tham gia.
Chuyện cán bộ Đoàn quá tuổi năm qua lại được nhắc đến. Đoàn có kế hoạch gì để giải quyết tình trạng này?
T.Ư Đoàn đã chỉ đạo các tỉnh, thành Đoàn rà soát tổng thể tình hình để có phương án tham mưu cụ thể trong quá trình tổ chức đại hội Đoàn các cấp năm 2012. Về phía tổ chức Đoàn cũng cần làm tốt công tác chuẩn bị nguồn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng để cán bộ Đoàn sau khi hoàn thành nhiệm vụ có đủ năng lực, trình độ đáp ứng được yêu cầu công việc mà cấp ủy, chính quyền giao cho.
Cảm ơn anh.
Trí Đường - Nguyễn Hà (thực hiện)