Theo Văn phòng hướng dẫn tham quan Hội An, từ đầu năm đến nay có 725 lượt hướng dẫn viên (HDV) người ngoài địa phương không thực hiện việc mua vé tham quan khu phố cổ Hội An với số lượng lên đến 20.300 vé, trị giá hơn 2 tỷ đồng, trong đó có 13.800 lượt khách nội địa. Đội Kiểm tra liên ngành TM-DV-DL thành phố đã lập biên bản xử phạt 19 HDV vi phạm trên lĩnh vực này. Theo bà Nguyễn Thị Nhung – Phó GĐ Trung tâm VH-TT Hội An, phụ trách Văn phòng hướng dẫn tham quan, việc giám sát ban đêm là rất khó vì người ta chủ động trốn vé cùng nhiều lý do khác.
Thực tế, mỗi đêm bình quân có gần 1.000 du khách trong khu phố cổ nhưng số vé bán ra nhiều nhất cũng chỉ 100-200 vé. Vào phố cổ có rất nhiều đường, nhân viên chỉ có thể kiểm tra khách đi theo đoàn, theo chương trình tour. Trong khi nhiều đơn vị lữ hành hoặc HDV tổ chức cho khách đi tự do, theo nhóm hoặc tách nhóm lẻ để tránh kiểm soát viên. Một số khách sạn mới cũng thiếu thông tin về chủ trương bán vé này. “Tình trạng trên khiến cho việc lựa chọn phương án bán vé tham quan khu phố cổ càng trở nên cấp thiết. Vấn đề đặt ra là phải có phương án hợp lý, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng trốn vé, gây thất thoát nguồn thu”, bà Nhung nói.
Passport du lịch
Trong nhiều giải pháp Hội An đang tính đến nhằm kiểm soát vé tham quan hợp lý mà không làm phiền du khách, được quan tâm và có tính khả thi cao là thay thế vé tham quan truyền thống bằng “passport du lịch” - thẻ tham quan phố cổ do thành phố cấp.
Theo ông Võ Phùng - Giám đốc Trung tâm VH-TT Hội An, thay vì bán vé như trước, trong passport du lịch sẽ tích hợp đầy đủ các nội dung, gồm giá vé theo quy định của UBND thành phố đối với khách tham quan, thông tin về các điểm tham quan du lịch, dịch vụ ở phố cổ. Để tránh tình trạng thẻ của một người nhưng dùng cho nhiều người, trong passport du lịch của mỗi người đều được dán ảnh, có giá trị trong cả thời gian khách lưu trú tại Hội An.
“Khi mua thẻ sẽ đánh một mã số, thẻ chỉ được quẹt 4 lần đối với khách trong nước, 6 lần đối với khách quốc tế. Khi khách vô di tích A quẹt một cái thì tự động nhập thông tin, cuối tháng tổng hợp. Thẻ không bán cho ai được hết, có thể chỉ có giá trị trong vòng 24 tiếng, sau 24 tiếng tự nó hủy” - ông Võ Phùng nói.
Đến thời điểm này, Hội An đang phối hợp với UNESCO Hà Nội và Tổ chức Lao động quốc tế ILO xây dựng phương án có tên gọi là “Hộ chiếu di sản kết hợp vé điện tử”. Với phương án dự kiến đưa vào thử nghiệm cuối năm nay, việc cập nhật đầy đủ thông tin sẽ đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của du khách khi mua vé tham quan, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi trong việc quản lý, theo dõi mọi đối tượng khách khi vào tham quan thông qua việc chuyển tải thông tin và hình ảnh của du khách bằng hệ thống máy tính, thẻ điện tử nhằm đơn giản hóa việc kiểm soát vé tại điểm di tích.
Ông Võ Văn Vân - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Quảng Nam, cho biết: “Hiệp hội đang tổ chức cuộc thi “Đồng hành cùng Di sản thế giới Hội An 2015” nhằm vận động khối doanh nghiệp và các cá nhân đưa ra sáng kiến truyền tải thông điệp tới khách du lịch về vé tham quan khu phố cổ Hội An cùng ý nghĩa của việc mua vé tham quan đối với việc bảo tồn, trùng tu di tích. Mục tiêu là làm thế nào khi khách của các đơn vị đưa đến, người ta tự giác mua vé tham quan phố cổ chứ không có chuyện ém vé, trốn vé, quay vòng vé hoặc tìm cách này hay cách khác không mua vé. Một phương án mới, chung cho việc này là vô cùng cần thiết”.
Phương án bán vé tham quan trọn gói khu phố cổ được thành phố Hội An áp dụng từ năm 1995 đến nay mang lại doanh thu hơn 545 tỷ đồng, trong đó 70% doanh thu dành cho trùng tu, tôn tạo di tích.