Nghèo vì hủ tục và mê tín
Trước đây, lễ cúng đám tang của người Êđê trong buôn Drang thường tổ chức rất dài ngày. Với nhà giàu, số ngày chè chén kéo dài có khi cả tuần, gia chủ phải thịt vài ba con trâu bò, chuẩn bị mấy chục ché rượu cần. Anh em thân thiết và bà con trong buôn thì gùi lúa, gạo, củi… đến đóng góp để cả buôn cùng nhau ăn uống và lo hậu sự.
Có người đau bệnh thì mời thầy cúng Giàng, gia đình phải mổ heo gà, cột vài ché rượu cần để thầy làm lễ và mời bà con ăn uống dăm ba ngày.
Người Êđê có tục “nối dây”. Khi người vợ qua đời, chồng muốn tái hôn thì phải lấy một người con gái trong gia đình vợ. Người đó có thể là em vợ còn rất nhỏ tuổi, hoặc chị vợ già hơn mình nhiều, miễn là chưa có chồng.
Người Tày, Nùng di cư từ các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn… định cư tại buôn Drang cách đây hơn 20 năm cũng đem theo nhiều hủ tục và mê tín dị đoan. Cán bộ xã Ea H’đing và người dân buôn Drang còn nhớ một sự kiện cách đây gần 3 năm. Giữa năm 2012, gia đình anh Hoàng Văn N. dân tộc Tày nhiều đêm bị ai đó ném đá, ném xác gia cầm chết vào nhà khiến cả gia đình hoang mang, mất ngủ, phải nhờ chính quyền và các đoàn thể vào cuộc giúp đỡ. Sự việc được làm sáng tỏ khi nhà chức trách xác định một gia đình trong buôn có con hay đau ốm, nghe thầy bói “phán” cháu bé bị “một người ở căn nhà xây cuối xóm làm bùa”, bèn suy đoán đó là nhà anh N. nên tìm cách trả thù.
Sau khi điều tra rõ ngọn nguồn, chính quyền địa phương tổ chức hòa giải đến lần thứ hai bà con mới hiểu ra, không còn ghét bỏ gia đình anh N. nữa. Cũng nhờ nhiều cán bộ tích cực tuyên truyền vận động, bà con dần chủ động đưa người ốm đến các cơ sở y tế khám chữa bệnh, không còn phó thác sinh mạng cho thầy cúng.
Đổi thay
Là người bản địa sinh trưởng và công tác lâu năm trên mảnh đất này, ông Y Long Mlô Duôn du-Bí Thư Đảng ủy xã Ea H’đing kể: “Ngày trước vì những hủ tục mà bà con các buôn Drang sống nghèo khổ. Nhiều hủ tục giờ đây không còn hoặc thay đổi theo hướng tích cực như tục “nối dây”, ống cơm cúng ngoài mả…”.
Bây giờ, bộ mặt của buôn đã thay đổi, khang trang. Nhà mới xây san sát. Sau mùa thu hoạch, nhà nào cũng chất cà phê đầy sân, có gia đình thu hái được nhiều đến nỗi sân phơi cà phê dầy đến gần nửa mét không đảo kịp.
Ông Đàm Văn Nam - Bí Thư chi bộ buôn Drang cho biết: “Nhờ thường xuyên tuyên truyền vận động, bà con trong buôn đã từ bỏ được nhiều hủ tục. Mức sống của dân cư ngày càng khá lên, nhà nào ít thì có vài sào lúa nước, cà phê, hồ tiêu, nhiều thì một vài hécta. Buôn có nhiều cháu tốt nghiệp phổ thông, đậu vào các trường chuyên nghiệp. Đồng bào các dân tộc luôn đoàn kết, đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau”.