Tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) là dự án metro đầu tiên ở TPHCM. Công trình dài 19,7km gồm đoạn 2,6km đi ngầm và 17,1km đi trên cao với tổng mức đầu tư 47.757 tỷ đồng từ nguồn vốn vay ODA của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và vốn đối ứng từ ngân sách.
Trao đổi với phóng viên, đại diện Ban Quản lý Đường sắt đô thị TPHCM (MAUR) cho biết, từ khi dự án được phê duyệt đến ngày 20/11/2024, đơn vị đã giải ngân được 30.136/43.757 tỷ đồng (đạt 68,87% so với tổng mức đầu tư; số này chưa bao gồm chi phí đã giải ngân cho công tác giải phóng mặt bằng dọc tuyến do các quận thực hiện).
Trong năm 2024, tính đến ngày 20/11, dự án đã giải ngân hơn 1.128 tỷ đồng, đạt 25,26% so với kế hoạch vốn năm 2024. Hiện nay, MAUR tập trung phối hợp với nhà thầu để cuối năm 2024 hoàn thành công tác giải ngân theo quy định.
Ga ngầm Bến Thành thuộc tuyến metro số 1 TPHCM. Ảnh: Duy Anh
Ngày 26/11, ông Phan Công Bằng - Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM (MAUR, chủ đầu tư) đã ký văn bản khẩn tham mưu UBND TPHCM báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện dự án metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên).
Trường hợp CIENCO4 không tuân thủ, TPHCM đề xuất có các biện pháp xử lý đối với các dự án giao thông vận tải khác mà đơn vị này đang tham gia, bao gồm biện pháp hạn chế đấu thầu có thời hạn trên địa bàn thành phố.
Theo báo cáo mới nhất từ MAUR, đến nay khối lượng thi công hiện trường của dự án metro số 1 TPHCM đã đạt 100%.
Ngoài ra, một số công tác như nghiệm thu phòng cháy chữa cháy gói thầu CP1b (đoạn ngầm từ ga Nhà hát Thành phố đến ga Ba Son), vận hành thử nghiệm (trial run), công tác đăng kiểm và dán tem kiểm định toàn bộ 17 đoàn tàu đã hoàn thành.
Chủ đầu tư đang đẩy nhanh tiến độ các công tác còn lại như: hoàn tất nghiệm thu phòng cháy chữa cháy và cấp giấy phép môi trường (dự kiến ngày 10/12); thẩm định, cấp chứng nhận an toàn hệ thống (dự kiến ngày 15/12).
Dự kiến, ngày 20/12, Hội đồng kiểm tra, nghiệm thu Nhà nước sẽ nghiệm thu toàn dự án. Kế hoạch đến ngày 22/12, tuyến metro số 1 sẽ vận hành thương mại toàn tuyến.
Theo MAUR, tuy có nhiều thuận lợi nhưng dự án tiếp tục phát sinh các vướng mắc mới. Đó là liên danh Sumitomo Mitsui - Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 (thi công gói thầu CP1a) chưa thống nhất trong việc ký kết các hồ sơ của dự án. Đơn cử như thiếu chữ ký của thành viên liên danh thi công gói thầu CP1a là Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 trong các phụ lục hợp đồng (phụ lục hợp đồng điều chỉnh thời gian thực hiện Hợp đồng, các phụ lục hợp đồng liên quan đến công tác thanh toán giải ngân, việc cung cấp hóa đơn VAT của Liên danh phục vụ thanh toán...).
Theo tìm hiểu của phóng viên, vướng mắc này phát sinh trong thời gian gần đây. Vào các ngày 19/9 và 22/10, MAUR làm việc với đại diện của 2 thành viên liên danh nhà thầu để lắng nghe các ý kiến, nguyện vọng và đề xuất của hai bên; đồng thời đề nghị hai đơn vị trao đổi, thỏa hiệp để giải quyết triệt để vướng mắc nội bộ, tránh làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.
Đến ngày 24/10, MAUR có văn bản đôn đốc, yêu cầu liên danh SMC4 và Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 khẩn trương hoàn thành các hồ sơ liên quan và nộp về MAUR trong tháng 10.
Trong văn bản này, chủ đầu tư nhấn mạnh, nếu các hồ sơ này không được cung cấp đúng hạn, đơn vị sẽ báo cáo lên UBND TPHCM và Bộ GTVT, thậm chí báo cáo Thủ tướng Chính phủ để chỉ đạo. Tuy nhiên, tính đến nay (cuối tháng 11/2024), vấn đề vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Chủ đầu tư tuyến metro số 1 cho rằng, nội dung này cần có sự chỉ đạo quyết liệt từ Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm của ngành giao thông vận tải.
Chủ đầu tư đã kiến nghị Bộ GTVT chỉ đạo Công ty CP Tập đoàn CIENCO4 khẩn trương hoàn thành các hồ sơ trên trong tháng 11/2024 nhằm đảm bảo tiến độ hoàn thành của dự án.