Thượng tướng Nguyễn Tân Cương: Quỹ Phòng thủ dân sự 'giải quyết những tình huống cấp bách'

Đóng góp tự nguyện

Báo cáo một số vấn đề lớn, đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, có hai loại ý kiến khác nhau về Quỹ phòng thủ dân sự (Điều 41).

Trong đó, nhóm ý kiến thứ nhất là giữ như dự thảo Luật mà Chính phủ trình vì cho rằng Quỹ thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, không bắt buộc. Hiện nay có nhiều dạng sự cố, thảm họa hiện không có nguồn quỹ để sử dụng khi xảy ra; thực tiễn qua dịch bệnh COVID-19 cho thấy rất cần có ngay nguồn lực để mua vắc xin.

Ngược lại, nhóm ý kiến thứ hai đề nghị bỏ quy định này vì hằng năm ngân sách thường xuyên đã bố trí gồm cả nguồn dự toán ngân sách và nguồn dự phòng để thực hiện các nhiệm vụ chi như dự thảo luật, trong khi Quỹ PTDS chưa làm rõ được khả năng tài chính độc lập.

Mặt khác, hiệu quả của Quỹ này sẽ không cao vì khi xảy ra thiên tai sẽ cần kinh phí rất lớn, nếu để số dư ở mức nhỏ sẽ không đáp ứng được yêu cầu, nếu dư Quỹ lớn sẽ lãng phí vì không thường xuyên sử dụng…

Trước hai loại ý kiến trên, cơ quan chủ trì soạn thảo và đa số ý kiến Thường trực Uỷ ban Quốc phòng và An ninh tán thành với loại ý kiến thứ nhất, đề nghị giữ như quy định dự thảo Chính phủ trình (có chỉnh lý một số nội dung).

Tuy nhiên, do đây là vấn đề còn có ý kiến khác nhau nên Thường trực Uỷ ban thống nhất với cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị đại biểu cho ý kiến về 2 phương án:

Phương án 1: Giữ quy định về Quỹ và có chỉnh lý một số nội dung cho phù hợp.

Phương án 2: Quy định: “Trong trường hợp cấp bách, Thủ tướng Chính phủ thành lập quỹ theo quy định của pháp luật để quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng tự nguyện bằng tiền, tài sản của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn hợp pháp khác cho hoạt động phòng chống, khắc phục hậu quả sự cố, thảm họa”.

Xử lý các vấn đề quan trọng tầm quốc gia

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội tiếp tục có hai luồng ý kiến khác nhau về Quỹ PTDS. Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Đoàn Ninh Bình) thống nhất phương án 1 về Quỹ PTDS. Lý do, việc quy định Quỹ này để tạo cơ chế pháp lý linh hoạt, kịp thời, đáp ứng các yêu cầu cấp thiết, khắc phục hậu quả sự cố thảm họa trong những trường hợp khẩn cấp, đáp ứng yêu cầu tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị- đó là phòng thủ dân sự từ sớm, từ xa.

Cùng quan điểm, đại biểu Hà Phước Thắng (TP.HCM) nhất trí với phương án 1, bởi theo ông, đây là Quỹ ngoài ngân sách và được hình thành trên cơ sở điều tiết các quỹ ngoài ngân sách có liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự.

Tuy nhiên, ông Thắng đề nghị rà soát các loại quỹ tương tự như Quỹ Phòng chống thiên tai, quỹ phòng chống dịch bệnh để tránh trùng lắp; đồng thời bổ sung quy định về công khai, minh bạch trong việc triển khai thực hiện.

Ở chiều ngược lại, đại biểu Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) cùng một số đại biểu cho rằng, không nên thành lập Quỹ PTDS. Thực tế cho thấy, thời gian qua có nhiều loại quỹ không hiệu quả. Nếu thành lập Quỹ PTDS sẽ trùng lắp với các Quỹ phòng chống thiên tai, dịch bệnh.

Giải trình, tiếp thu, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định, ban soạn thảo đề xuất theo phương án 1, vì hoạt động phòng thủ rất rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực, xử lý các vấn đề quan trọng tầm quốc gia, như phòng chống khắc phục hậu quả chiến tranh, sự cố thảm hoạ thiên tai, dịch bệnh môi trường.

Đến bây giờ chưa xảy ra thì thành lập quỹ này thấy có gì đó chưa cần thiết cho lắm, như khi xảy ra rồi lại thấy rất cần thiết. Ví dụ như thảm hoạ động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ vừa qua, chắc chắn rất khó có thể huy động được nguồn lực lớn như vậy để phục vụ ngay trong việc giải quyết vấn đề này.

Đại diện Ban soạn thảo cũng khẳng định, việc thành lập Quỹ PTDS cũng không trái với Luật Ngân sách nhà nước, độc lập với ngân sách nhà nước, và giao cho Bộ Tài chính quản lý, hướng dẫn sử dụng Quỹ này.

“Cần phải có quỹ này để giải quyết những tình huống cấp bách, cấp thiết ngay từ đầu, còn một số quỹ như Quỹ phòng chống thiên tai, vẫn tiếp tục thực hiện, Luật này không thay thế, chỉ khi phòng chống thiên tai vượt quá khả năng rồi mới thực hiện Luật PTDS”, ông Cương cho hay.