Những chuyến đi quay về giữa chừng
Ông Nguyễn Duy Muộn là chủ của tàu số hiệu TH-93968 TS, có công suất 829CV, hành nghề lưới chụp. Tàu có tổng vốn đầu tư hơn 17,7 tỉ đồng (trong đó vốn vay ngân hàng 17 tỉ đồng, còn lại vốn của gia đình) do Công ty CP Đại Dương (địa chỉ tại xã Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình) đóng. Sau nhiều lần hư hỏng, sửa chữa, giữa tháng 6/2017, con tàu tiếp tục nằm bờ để xử lý máy phát điện chính bị hư hỏng.
Theo tường trình của ông Muộn thì tháng 2/2015, ông Muộn có trong danh sách được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt đóng tàu theo Nghị định 67. Đến tháng 8/2016, còn tàu được hoàn thành bàn giao cho ông Muộn. Tháng 10/2016, ông Muộn cùng các thuyền viên ra khơi chuyến đầu tiên. Nhưng vừa thả lưới xuống biển thì máy tời bị vỡ, hư hỏng nặng không thể đánh bắt ông phải đánh tàu vào xưởng sửa chữa của Công ty CP Đại Dương để sửa. Chuyến ra khơi thứ 2 vừa ra đánh bắt được hai hôm chưa đủ chi phí (chi phí dầu, thực phẩm, tiền lương cho thuyền viên…) thì máy phát điện chính bị hỏng, ông lại đánh tàu về bến ở cảng Hới (TP Sầm Sơn) sửa chữa.
Đến chuyến đi thứ 3, khi tàu vừa ra đến khu vực biển đánh bắt thì nhận được tin báo thời tiết có gió mùa, tàu của ông phải vào đảo Bạch Long Vĩ (Hải Phòng) neo tránh. Vào đến nơi bỏ neo đậu tàu thì bất ngờ cả hai neo trước và sau đều bị gãy, tàu trôi dạt. Ông Muộn đánh tàu về bến, về đến cửa Hới bất ngờ lái thủy lực chính bị bung khỏi bệ không thể điều khiển được tàu.
Trục trặc từ con tàu của ông Muộn chưa dừng lại. Sau gần 1 tháng lên đà sửa chữa, tàu của ông tiếp tục ra khơi chuyến thứ 4 nhưng cũng chỉ được 1 tuần sau thì máy phát điện tiếp tục hỏng lại phải quay về. Các chuyến đi tiếp sau đó cho đến thời điểm hiện tại tàu đều gặp trục trặc phải dừng chuyến khai thác giữa chừng quay về để sửa chữa.
Chi phí cho mỗi chuyến đi ra khơi khai thác lớn, trong khi tàu liên tục gặp sự cố nên ông Muộn gặp nhiều khó khăn trong việc chi trả tiền cho ngân hàng (270 triệu đồng/quý), tiền công cho lao động và cuộc sống cho chính gia đình của mình.
Trao đổi với báo chí, ông Lường Văn Hoàng, Phó chủ tịch UBND phường Quảng Cư (TP Sầm Sơn, là địa phương có 5 tàu vỏ thép, trong đó đa phần đều có trục trặc, hư hỏng) cho biết: “Tàu bị hư hỏng, nhiều chuyến ra khơi của bà con lỗ cả trăm triệu đồng, trong khi tiền vay ngân hàng thì đến hạn phải trả khiến nhiều hộ rơi vào cảnh khó khăn. Cơ quan chức năng cần sớm xác định rõ nguyên nhân, từ vỏ tàu đến máy móc, các thiết bị trên tàu có đúng chủng loại, đóng có đúng thiết kế không để khắc phục những lỗi đang xảy ra”.
Ngư dân phản ánh, cơ quan chức năng vào cuộc
Trước việc con tàu gần 18 tỷ đồng của gia đình liên tục hư hỏng, trục trặc, ngày 16/6/2017, ông Nguyễn Duy Muộn đã có báo cáo gửi cơ quan chức năng ghi chép chi tiết thực trạng con tàu để mong cơ quan chức năng kiểm tra, hỗ trợ.
Cụ thể, các thiết bị, hạng mục của con tàu được ông Muộn cho biết như: Vỏ tàu được đóng bằng tôn Hàn Quốc (theo thiết kế) chất lượng tốt nhưng sơn vỏ tàu chất lượng không tốt chưa đi khai thác hà đã bám vào vỏ tàu phải sơn lại; tàu có máy chính hoạt động tốt nhưng 2 máy phụ để phát điện thì là máy cũ của hãng Mitsubishi, hoạt động không đảm bảo đã hư hỏng 2 lần; hệ thống lái trục thủy lực không đảm bảo, các mố hàn không đảm bảo liên tục hư mối hàn dẫn đến hư chân vịt và phải lên đà sửa chữa; ngoài ra hệ thống neo tàu cũng không đảm bảo, thép làm neo không đúng thiết kế dẫn đến 2 neo bị gãy khi neo đậu...
Cũng trong thời điểm này, nhiều tàu vỏ thép khác được đóng theo Nghị định 67 trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa cũng gặp tình trạng liên tục hư hỏng, như tàu của ông Lê Văn Lực (ở xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa), số hiệu TH-91709 TS, công suất 811CV do Công ty TNHH đóng tàu Đại Nguyên Dương (địa chỉ tại tỉnh Nam Định) đóng; Tàu cá của ông Trần Văn Thượng (ở xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia) do Công ty TNHH đóng tàu Đại Nguyên Dương đóng.
Ngày 29/6, trao đổi với Tiền Phong ông Nguyễn Đức Cường - phó Chi cục trưởng Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi Thủy sản (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, đơn vị thường trực thực hiện Nghị định 67) cho biết: Đơn vị thường xuyên cập nhật tình hình thực trạng tàu cá vỏ thép của ngư dân, để phối hợp cùng bà con xử lý kịp thời những sự cố, trục trặc xảy ra đối với tàu cá, nhằm bảo vệ quyền lợi cho ngư dân. Trong số 23 chiếc tàu cá vỏ thép được đưa vào sử dụng vài tháng nay, có một số tàu của bà con ngư dân xuất hiện tình trạng hư hỏng nhỏ, gặp sự cố, trục trặc khi đi khai thác.
Hiện nay, chỉ có hai tàu của ông Nguyễn Duy Muộn và ông Nguyễn Văn Hồng, ở phường Quảng Cư (TP Sầm Sơn) đang nằm bờ nhiều ngày nay để sửa chữa. Số tàu cá vỏ thép còn lại đều đi đánh bắt bắt hải sản ngoài khơi bình thường. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi đến tất cả các cơ sở, doanh nghiệp đóng tàu vỏ thép cho ngư dân Thanh Hóa, yêu cầu phải tiếp nhận, sửa chữa, khắc phục tàu cho ngư dân khi tàu gặp sự cố, trục trặc, hư hỏng.
Tại TP Sầm Sơn có 7 chiếc tàu vỏ thép đang hoạt động. Tàu hoạt động lâu nhất cũng mới được gần 1 năm, nhưng trong 7 chiếc thì có tới 4 chiếc thường xuyên hư hỏng, trục trặc.
Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa cho biết, đến nay UBND tỉnh đã phê duyệt hồ sơ đóng mới 67 chiếc tàu cá theo Nghị định 67. Hiện nay, 46 tàu đã đóng hoàn thành, đưa vào hoạt động, trong đó có 23 tàu vỏ thép, còn lại là tàu vỏ gỗ. Sở đã thành lập đoàn kiểm tra, ghi nhận, xác minh phản ánh bà con ngư dân về tình trạng tàu cá vỏ thép đóng theo Nghị định 67 bị trục trặc, hư hỏng sau khi đưa vào hoạt động. Đến nay, đoàn kiểm tra của Sở đang tiếp tục ghi nhận những phản ánh từ chủ tàu cá để tổng hợp, báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh.
Một số hình ảnh trên con tàu của ông Nguyễn Duy Muộn.