Phố núi công phu chơi đèn

TP - Gần trăm mô hình đèn Trung thu khổng lồ những đêm tháng 8 biến các đường phố của thành phố miền sơn cước Tuyên Quang tấp nập, ngập tràn màu sắc.
Cuộc tổng duyệt hoành tráng trên đường phố Tuyên Quang tối 11/8 âm lịch. Ảnh: Như Ý

Đầu tháng 8 Âm lịch (AL), hàng chục xe mô hình rùng rùng diễu khắp thành phố. Đây là cuộc tập dượt cho đêm thi chính 14 AL tại quảng trường Nguyễn Tất Thành.

Từ lối chơi tự phát của người dân, lễ rước đèn diễu phố được nâng lên ở cấp tỉnh “Lễ hội thành Tuyên”, quy mô mỗi ngày thêm nở ra. Năm nay kết hợp Liên hoan Nghệ thuật hát Then đàn Tính Tày, Nùng, Thái 2015, cho nên Lung linh sắc màu đêm hội thành Tuyên tính toán kỹ lưỡng hơn, lên sóng cầu truyền hình VTV1.

 Không chờ tới đêm thi, người ta có thể mường tượng khung cảnh đón rằm trong đêm tổng duyệt 11/8 AL. Cả thảy 92 mô hình kích cỡ bằng mái nhà đồng loạt trình làng. Nào đám cưới chuột, hai con dê qua cầu, hai mẹ con dê dắt nhau đi dạo, đèn cá chép, đèn rồng, công, voi, chị Hằng trên cung trăng, Khuê Văn Các… Màu sắc miền sơn cước dễ thấy ở xe như mô mình như Cọn nước và hai cô gái Tày cầm đàn Tính, do tổ 26 phường Tân Quang thực hiện.

Lần đầu tiên cả sáu huyện có xe mô hình góp vui, ngoài xe của các tổ trong thành phố như thường lệ. Huyện Hàm Yên thể hiện bản sắc với ý tưởng xe mô hình kể sự tích cam sành Hàm Yên. Số giải năm nay cũng phình ra, dự kiến một giải đặc biệt, ba giải A, bảy giải B, mười giải C. Lãnh đạo thành phố cho biết, từ tháng 7 đã ban hành thể lệ, tiêu chí chấm điểm. Tổ dân phố họp bàn, đưa ý tưởng và âm thầm chuẩn bị cả tháng trước khi lộ diện.

Anh Phạm Hồng Hải, tổ 19 phường Phan Thiết tả xe mô hình ngựa kéo mâm ngũ quả, đèn ngôi sao phía sau: Ngựa cao 4m, dài 6m, đèn ông sao cao 3m, đều dán nilon phun sơn. Anh khoe 5 năm liền tổ anh đều về nhì, chiếc xe năm nay cải tiến từ năm ngoái, chuyển ngựa ở giữa xe lên đầu để kéo mâm ngũ quả. Riêng ngựa năm nay có ba hệ thống đèn, chuyển màu liên tục thành ba màu trắng, hồng, vàng, bốn chân cử động nhờ mô tơ điện. Chục người trong tổ thư thả làm vài tiếng mỗi tối, riêng uốn sắt giao cho một anh gò hàn làm cả ngày, ngót tháng là hoàn tất.

Các tổ thường tận dụng và cải biên mô hình cũ mất chừng 10 triệu đồng, tổ nào chơi trội làm lại cả mô hình thì có thể lên đến 30 triệu đồng. Không kể hỗ trợ vài triệu đồng của thành phố hay phường, dân tùy tâm góp một, hai trăm nghìn- số tiền dự trù cả lễ phá cỗ cho trẻ.

Xe đóng bằng khung sắt, dùng bánh ô tô nay đều có quy chuẩn về kích cỡ, động cơ chạy bằng máy nổ sẽ được tháo bỏ trong đêm thi, và thay bằng người đẩy. Mỗi chiếc khi thi chỉ cho phép độ 20 trẻ cầm đèn ngồi trên xe, qua khán đài thì nhấc thêm đôi ba chục đứa nữa. “Trẻ con thì chúng nó thích rồi, mỗi tối diễu thử, 50 đứa ngồi lên”.