> Không quy định nghĩa vụ thay thế nghĩa vụ quân sự
Ông Lưu nói: Chúng ta không quy định nghĩa vụ thay thế vào Hiến pháp, vì Hiến pháp chỉ quy định nghĩa vụ cơ bản của công dân. Hơn nữa, nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ và là trách nhiệm thiêng liêng cao quý của mỗi công dân, cho nên Hiến pháp quy định nghĩa vụ quân sự chứ không quy định nghĩa vụ thay thế.
Còn sau này, Luật Nghĩa vụ quân sự nếu căn cứ vào thực tiễn để quy định trường hợp A hay trường hợp B một cách cụ thể thì tính để đưa vào trong luật, chứ không đưa vào Hiến pháp. Mặc dù có ý kiến đề nghị có nghĩa vụ thay thế, nhưng phương án chốt lại là không đưa vào Hiến pháp.
Mặc dù đề xuất nói trên chỉ là ý kiến xây dựng pháp luật, nhưng nếu sau này, chúng ta đưa quy định đó vào trong luật thì cũng có thể sẽ là trái với Hiến pháp, thưa ông?
Chúng ta phải khẳng định mỗi công dân có nghĩa vụ thực hiện Luật NVQS, còn việc thực hiện NVQS đó có thay thế hay không thay thế thì phải tính vào điều kiện cụ thể. Vì một bên ta đang nói tới việc thực hiện NVQS là nghĩa vụ của công dân, thiêng liêng và cao quý như vậy, mà đồng thời lại mở ra điều kiện thay thế trong Hiến pháp là không nên. Chúng tôi tiếp thu ý kiến của ĐBQH không đưa vấn đề này vào Hiến pháp.
Từ ý kiến đề xuất nghĩa vụ thay thế cho NVQS, hiện đang có cách hiểu khác nhau: Một là nộp tiền thì không phải làm NVQS; hoặc những người không làm NVQS thì phải thực hiện một nghĩa vụ khác thay thế?
Khi làm Luật NVQS sẽ tính cụ thể, vì trong Luật NVQS quy định cụ thể những điều kiện để làm NVQS, thí dụ như tuổi, điều kiện gia đình, sức khỏe… Nếu như đáp ứng đủ các điều kiện đó thì người đó thực hiện NVQS, còn nếu không đáp ứng những điều kiện đó thì không phải làm.
Còn vấn đề có thay thế bằng hình thức gì khác thì phải tính thêm, phải có tổng kết đã, chứ bây giờ tôi chưa thể nói cụ thể được. Tức là sau này khi sửa Luật Nghĩa vụ quân sự, trên cơ sở tổng kết thi hành, thì mình mới tính đến những trường hợp thực tế để xem có thể thay thế NVQS bằng nghĩa vụ khác hay không.
Hồng Phúc