Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Như Ý
Dễ tạo kẽ hở thâu tóm đất đai
Đại biểu Trần Văn Lâm (tỉnh Bắc Giang) băn khoăn với quy định cho phép nhà đầu tư được chuyển đổi sang đất ở mà không phải thông qua đấu giá, đấu thầu với các dự án nhà ở thương mại.
Điều này có thể dẫn tới tình trạng đi gom đất nông nghiệp để chuyển đổi kiếm lời. Điều này tạo ra kẽ hở để doanh nghiệp thâu tóm đất đai, đặc biệt với đất nông nghiệp quy mô lớn. Trong khi đó, việc không qua đấu giá sẽ dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước, vì không đấu giá tạo chênh lệch giá.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang dẫn chứng một dự án cụ thể ở thành phố Thủ Đức (TPHCM), có giấy chứng nhận sử dụng đất, nhưng lại là đất nông nghiệp, nhà đầu tư đang thuê và không có đất ở. Nếu sửa đổi theo dự thảo, nhà đầu tư hoàn toàn có quyền chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở không phải qua đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án. Ông cho rằng, như vậy chưa bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở... hiện những luật này chưa sửa đổi.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng lo ngại, sau khi luật này được ban hành, có thể dẫn đến tình trạng nhà đầu tư đổ xô đi thu gom đất chưa phải là đất ở, rồi chờ quy hoạch, kế hoạch được duyệt bán thu lợi. “Đó là trục lợi chính sách, chúng ta phải dự báo trước vấn đề này để có đánh giá và quy định cho rõ”, ông Tùng lưu ý.
Định giá đất sát thị trường, chênh lệch sẽ không lớn
Nói về chủ trương chuyển đổi, đại biểu Hoàng Thanh Tùng ví dụ, một nhà đầu tư đang có diện tích đất nông nghiệp rất lớn sử dụng vào việc nuôi bò sữa, nhưng sau đó khu đất lại được quy hoạch thành đô thị. Lúc đó, nhà đầu tư có quyền sử dụng đất đó để đầu tư dự án nhà ở thương mại không hay nhà nước sẽ thu hồi để đấu giá, đấu thầu?
“Đấu giá có thể thu được giá cao hơn, nhưng cũng đặt ra những vấn đề như ở Thủ Thiêm vừa qua, đấu giá đất với giá cao vô cùng bất thường. Nếu quy định được giá đất sát với giá thị trường, chênh lệch sẽ không quá lớn”, ông Tùng cho hay.
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành, Phó chủ tịch Hội đồng dân tộc cho rằng, nếu quy định không chặt chẽ, có thể sẽ hợp thức hóa cho rất nhiều trường hợp mà lợi ích không nằm về phía người dân, có thể gây hệ lụy xã hội phức tạp. Phải quy định chặt chẽ hơn, đặc biệt là khu đất ở thành phố lớn, vùng đô thị có đất xen kẹt.
Dự thảo đề xuất sửa đổi theo hướng, ngoài đất ở hợp pháp, nhà đầu tư có quyền sử dụng các loại đất khác để đầu tư xây dự án nhà ở thương mại. Điều kiện là các dự án đất này đã được quy hoạch, có trong kế hoạch sử dụng đất của cơ quan chức năng theo pháp luật về đất đai, trừ trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh…