Theo thống kê của Sở VH-TT, trong năm 2017, Sở đã kiểm tra 43 trường hợp sử dụng bảng quảng cáo tiếng Trung Quốc và tiếng Nga, xử lý 21 trường hợp phạt tiền 70,5 triệu đồng. TP Nha Trang kiểm tra 133 cơ sở, lập biên bản vi phạm hành chính 21 cơ sở, xử phạt 166,5 triệu đồng.
Tình trạng "Trung Quốc hóa" đồng loạt các bảng hiệu nhức nhối trên khắp các tuyến đường trong thành phố Nha Trang. Đặc biệt là các tuyến như Trần Phú, Phạm Văn Đồng, Nguyễn Thiện Thuật. Từ các quầy ăn uống, giặt là nhỏ lẻ, cho đến các chuỗi cửa hàng. Các bảng hiệu có chữ Trung Quốc hoặc chữ Nga to gấp đôi kích cỡ Tiếng Việt, thậm chí thay thế luôn Tiếng Việt. Chủ cơ sở mỹ nghệ tại tuyến đường biển hiệu "loạn" tiếng nước ngoài không đúng quy định, bị yêu cầu gỡ. "Tôi không nắm được luật gắn biển quảng cáo, thấy xung quanh người ta làm thì mình làm theo", anh Nguyễn Khắc H. “ngây thơ” giải thích.
Trước sự ồ ạt của lượng khách, đặc biệt là khách Trung Quốc, việc kiểm soát những hiện trạng như trên là điều rất khó khăn. Bởi các bảng hiệu, cửa hàng dành cho người Trung Quốc đã len lỏi vào sâu các ngõ ngách, núp bóng các cơ sở kinh doanh, nhà dân. Người Trung Quốc lợi dụng các tour 0 đồng, lưu trú trái phép tại Việt Nam lâu dài. Tuy nhiên rất khó để phát hiện, bởi hầu hết các chủ nhà cho thuê đều không khai báo. Ông Mai Văn V. (phường Phước Long, thành phố Nha Trang) vừa xây căn nhà 7 tầng và trong thời gian ngắn đã có nhóm người Trung Quốc đến thuê dài hạn. “Họ đi làm cả ngày. Đến tối mới về ngủ nghỉ. Chả biết họ làm gì cả”- ông V tiết lộ.
Từ các quán nước nhỏ, cho đến quán ăn đều gắn mác Trung Quốc, hoặc trắng trợn hơn là chỉ dành cho người Trung Quốc. Các quầy hàng ở thôn Phước Tân, xã Phước Đồng dày đặc tiếng Trung Quốc. Nhà hàng ẩm thực Tứ Xuyên đường Lương Thế Vinh, phường Phước Long chỉ chuyên phục vụ cho khách Trung. Bình quân mỗi tháng, Nha Trang đón khoảng 100.000 lượt khách từ các tỉnh của Trung Quốc đổ về. Chính sự dày đặc này mà việc quản lý rơi vào bế tắc.
Theo nhiều chủ khách sạn, du khách Trung Quốc rất thiếu ý thức trật tự và vệ sinh. Quản lý khu Hòn Chồng Center- anh Bùi Đức T. (38 tuổi) đã rất nhiều lần đau đầu với họ. “Họ ăn uống, xả rác xuống bồn cầu. Thậm chí vấy bẩn khắp khách sạn”- anh T. bức xúc. Ông Lê Đức D. (56 tuổi) sống trên đường Lê Thánh Tôn, nhà sát cạnh quán ăn vỉa hè du khách Trung Quốc thường xuyên tụ tập. Không thể chịu được sự ồn ào, nhốn nháo giữa đêm khuya, ông phải viết những tấm băng- rôn to bằng tiếng Trung “Xin đừng gây ồn” treo lên ban- công trên gác, trên cửa. “Họ tụ tập tại đây từ tối mịt đến rất khuya. Nói chuyện, cười cợt rất thiếu lịch sự. Người dân quanh đây không ai chịu nổi”- ông D phàn nàn.
Ông Nguyễn Khắc Hà, Giám đốc Sở VH- TT Khánh Hòa cho biết, các cơ sở vi phạm chủ yếu là trường hợp biển hiệu vượt diện tích, sử dụng tiếng nước ngoài, không thể hiện tiếng Việt trên biển hiệu, bảng quảng cáo; biển hiệu không đúng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Đặc biệt là trường hợp sử dụng tiếng nước ngoài không thể hiện tiếng Việt trên bảng quảng cáo không thông báo sản phẩm quảng cáo.
“Các cơ sở sản xuất kinh doanh luôn thay đổi thường xuyên. Bên cạnh đó, các tổ chức, cá nhân sử dụng biển hiệu, bảng quảng cáo sai quy định cho rằng các Công ty kinh doanh quảng cáo không tư vấn nhưng khi làm việc với Công ty quảng cáo, họ lại cho rằng có tư vấn nhưng người đặt bảng yêu cầu làm theo ý của mình, nếu không thực hiện hủy hợp đồng. Ngoài ra, khi tiến hành kiểm tra không gặp được chủ doanh nghiệp mà chỉ gặp nhân viên kinh doanh, bán hàng… Hiện muốn quảng cáo bằng tiếng nước ngoài phải xin phép Sở tuy nhiên chỉ có các công ty lớn thực hiện đúng còn các cơ sở kinh doanh nhỏ thì tự ý quảng cáo”, ông Hà nêu thực trạng.
Trước sức ép “người Trung Quốc”, ngày 11/4, đoàn thanh tra Sở Văn hóa, Thể thao Khánh hòa ra quân chấn chỉnh tình trạng những nhà hàng, quán ăn ở TP Nha Trang treo biển quảng cáo bằng tiếng nước ngoài. “TP Nha Trang phải phối hợp với các sở ngành cương quyết làm với mục tiêu cuối cùng là gỡ các bảng quảng cáo tiếng nước ngoài sai quy định để đảm bảo mỹ quan thành phố và không ảnh hưởng đến hình ảnh du lịch Nha Trang – Khánh Hòa”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo.