Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Chiều 13/12, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc lấy ý kiến nhân dân về dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Trình bày tờ trình, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết, mục đích của việc lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) nhằm phát huy quyền làm chủ, trí tuệ, tâm huyết của nhân dân trong việc tham gia xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi); tạo sự đồng thuận của nhân dân, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân trong việc sửa đổi Luật Đất đai.
Nội dung lấy ý kiến nhân dân phải toàn diện và có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào một số nội dung, chính sách lớn của dự án Luật, các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được dư luận quan tâm. Ý kiến đóng góp của nhân dân phải được tổng hợp đầy đủ, chính xác, khách quan và được nghiên cứu, tiếp thu, giải trình nghiêm túc để hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và báo cáo Quốc hội.
Đối tượng lấy ý kiến là các tầng lớp nhân dân ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài về toàn bộ dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được dư luận quan tâm. Dự kiến, thời gian lấy ý kiến nhân dân về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) bắt đầu từ ngày 3/1 đến hết ngày 28/2/2023.
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, đây là một đạo luật khó, phức tạp, tác động tới hầu hết các ngành, lĩnh vực, chủ thể trong xã hội, do đó, việc lấy ý kiến nhân dân sẽ là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ hai tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023).
Về đối tượng lấy ý kiến, dự thảo Nghị quyết liệt kê 5 nhóm đối tượng lấy ý kiến. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng việc liệt kê khó bảo đảm đầy đủ các đối tượng cần xin ý kiến. Thường trực Ủy ban này đề nghị quy định đối tượng lấy ý kiến bao gồm “các tầng lớp nhân dân ở trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài”.
Về nội dung, Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành việc lấy ý kiến nhân dân về toàn bộ dự thảo Luật và các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân được dư luận quan tâm.
Thường trực Ủy ban đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật lấy ý kiến nhân dân trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 4.
Đề xuất kéo dài thời gian lấy ý kiến
Đối với các vấn đề trọng tâm lấy ý kiến, theo ông Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc việc đưa vào Phụ lục các nội dung: Nguyên tắc áp dụng pháp luật; Quyền và trách nhiệm của Nhà nước với vai trò đại diện chủ sở hữu về đất đai; Điều tiết nguồn thu đất đai.
Đồng thời, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, trên cơ sở ý kiến đại biểu Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 4, lựa chọn những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, làm rõ các loại ý kiến, ưu điểm, hạn chế của từng loại ý kiến, tạo cơ sở để nhân dân xem xét, góp ý, trong đó quan tâm đến 11 nội dung. Trong đó có các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội; nguyên tắc “đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ” khi bồi thường về đất; nguyên tắc và phương pháp định giá đất; thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai…
Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung trọng tâm lấy ý kiến nhân dân là chế độ sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng việc sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh có tính đặc thù, do đó, việc xem đây là nội dung trọng tâm để lấy ý kiến nhân dân khó khả thi.
Về thời gian lấy ý kiến, ông Vũ Hồng Thanh cho biết, có 2 loại ý kiến khác nhau. Tuy nhiên, 100% ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành loại ý kiến thứ hai: Thời gian lấy ý kiến nhân dân từ ngày 3/1 – 28/2/2023 trùng với thời gian Tết Nguyên đán năm 2023. Do đó, việc lấy ý kiến nhân dân có thể gặp khó khăn, nên đề nghị kéo dài thời gian đến hết ngày 15/3/2023.
Đồng thời, để bảo đảm chất lượng hồ sơ dự án Luật cũng như quy trình thẩm định, thẩm tra dự án Luật, cơ quan thẩm tra đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức một phiên họp riêng về dự án Luật vào thời điểm sau ngày 20/4/2023.
Chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số;
Căn cứ, thẩm quyền, trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;
Các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, trong đó có trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án đô thị, dự án nhà ở thương mại;
Nguyên tắc “đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ” khi bồi thường về đất trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất;
Quy trình giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất ở, đất sản xuất, kinh doanh;
Việc sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư thông qua việc thỏa thuận về quyền sử dụng đất;
Việc mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân;
Việc mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa;
Việc cho phép chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hằng năm;
Nguyên tắc và phương pháp định giá đất;
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.