Quần thể núi Châu Thới được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1989. Nơi đây còn là khu vực cư ngụ của đàn khỉ rừng.
Mỗi lần đến ngôi chùa này, du khách sẽ thấy khỉ nhởn nhơ khắp khuôn viên.
Đàn khỉ rừng đuôi xám, mặt đỏ sinh sống chung quanh chùa gần 20 năm nay.
Theo những người bán hàng có thâm niên ở chùa, ban đầu từ một cặp khỉ do một người dân đem tới chùa phóng sinh, trải qua thời gian sinh sôi nảy nở, đến nay có tới 30 con.
Các thế hệ khỉ vui nhộn, chuyền cành giữa cảnh sắc thiên nhiên hữu tình.
Nghịch ngợm nhất là những chú khỉ con.
Những cặp khỉ mẹ - con cũng chạy nhảy, đu mình khắp các khu vực trong chùa.
Chúng nhanh nhẹn nhảy qua những góc cạnh kiến trúc chùa.
Lang thang khắp ngóc ngách tìm kiếm thức ăn.
Nguồn trái cây đến chủ yếu do người nhà chùa và du khách mang tới thắp hương cung cấp… Chúng có thể thoải mái lấy đồ ăn ngay trên các ban thờ.
Do một ngày có nhiều người viếng chùa nên lượng thức ăn cho chúng không bao giờ thiếu. Tuy nhiên, cũng có khi bầy khỉ tự hú nhau cướp cả đồ lễ của khách.
Việc cắn rách những hộp sữa, nước ngọt để thưởng thức cũng không phải là khó khăn đối với chúng.
Khi khát chúng cũng có thể mở uống chai nước nào đó do khách để lại.
Con khỉ đầu đàn rất hung dữ, luôn cảnh giác với những người đến gần. Vì thế, có người mang khỉ lên chùa phóng sinh, thấy có con khỉ lạ nào xuất hiện, khỉ đầu đàn sẽ huy động cả bầy tấn công, không cho gia nhập đàn.
Những chú khỉ đã trở nên quen thuộc đối với các nhà sư, người bán hàng lâu năm ở ngôi chùa này.
Dù là khỉ hoang dã nhưng do tiếp xúc thường xuyên với con người nên cả bầy cũng dạn dĩ với khách.
Người tới chùa có thể tận tay đưa thức ăn cho chúng.
"Hiện, số lượng khỉ tại chùa bị giảm dần do có nhiều người bắt trộm khi chúng di chuyển ra khỏi chùa", một người bán vé số chia sẻ. Trước đây, kiểm lâm Bình Dương đã có kế hoạch di dời đàn khỉ này để tránh tình trạng bị săn bắt bừa bãi nhưng không khả thi bởi chúng đã quen với môi trường tại chùa.
Dù hiện tại đàn khỉ núi Châu Thới đang được nhà chùa và người dân trong vùng gắng công bảo vệ nhưng khó canh giữ vì vẫn nhiều kẻ xấu tiếp tục rình rập, chờ săn bắt trộm cả ngày lẫn đêm. Trong ảnh, một con khỉ bị bắt trói bán ngay dưới chân núi Châu Thới.