Bộ GTVT hỗ trợ kinh doanh độc quyền?

TP - Một công ty liên doanh vận chuyển vừa được chỉ định kinh doanh xe buýt 2 tầng và xe đưa đón khách chất lượng cao tại sân bay ở 7 thành phố lớn trong 5 năm. Một doanh nghiệp vận tải khác cũng vừa được cơ quan chủ quản cho thí điểm kinh doanh taxi, xe ôm thông qua phần mềm trên mạng. Các chuyên gia cho rằng, đây là điều bất thường, triệt tiêu cạnh tranh…
Các loại xe du lịch 2 tầng phổ biến tại Băng Cốc (Thái Lan). Ảnh: Bảo An

Bộ GTVT vừa có văn bản gửi các bộ ngành liên quan và 7 tỉnh/thành phố phát triển mạnh về du lịch (gồm Hà Nội, Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế, Lâm Đồng, Kiên Giang và TPHCM) nhằm thực hiện Dự án Cung cấp dịch vụ vận chuyển khách du lịch bằng ô tô.

Theo đó, Bộ GTVT đề nghị các bên phối hợp với Cty Hải Vân thực hiện thí điểm dự án trong 5 năm, tại 7 tỉnh thành trên. Dự án gồm hai hạng mục: Cung cấp dịch vụ vận chuyển hành khách bằng ôtô chuyên dụng 2 tầng, thoáng nóc và dịch vụ vận chuyển khách kết nối từ trung tâm đô thị đến cảng hàng không. Theo cơ quan này, dự án xuất phát từ đề nghị của Cty Hải Vân gửi Bộ GTVT từ tháng 5/2016. Sau đó, Bộ GTVT lấy ý kiến các bộ ngành và trình Thủ tướng xem xét quyết định. Văn phòng Chính phủ tiếp tục lấy ý kiến của các bộ ngành và địa phương.

Ngày 6/12/2016, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng có văn bản đồng ý về nguyên tắc triển khai hai dịch vụ này tại 7 tỉnh thành nêu trên, thời gian thí điểm 5 năm. Bộ GTVT được giao chủ trì phối hợp với các bộ ngành và 7 địa phương hướng dẫn doanh nghiệp (DN) thực hiện thí điểm “đúng theo quy định của pháp luật, đảm bảo an toàn giao thông”; sau 6 tháng triển khai, rút kinh nghiệm cho thí điểm tiếp theo.

Công văn của Bộ GTVT có nhiều nội dung đảm bảo cho việc thực hiện dự án của Cty Hải Vân. Trong đó, Bộ GTVT đề nghị các bên liên quan “phối hợp chặt chẽ với Bộ GTVT trong việc tổ chức và quản lý thí điểm loại hình kinh doanh dịch vụ vận chuyển khách du lịch bằng xe ô tô của Cty liên doanh vận chuyển quốc tế Hải Vân, đảm bảo thực hiện đúng và hiệu quả việc thực hiện thí điểm; đồng thời không phát sinh tăng các đơn vị khi chưa được Thủ tướng cho phép” – công văn Bộ GTVT nêu.

Theo tìm hiểu của Tiền Phong, nếu như nội dung này được thực hiện, các DN khác dù muốn vẫn rất khó có cơ hội tham gia dịch vụ này, mặc dù nhiều đơn vị cũng đã xúc tiến loại hình tương tự.

Trao đổi với PV Tiền Phong về dự án này, PGS.TS Từ Sỹ Sùa (Khoa Kinh tế - Vận tải, Đại học GTVT) cho hay, ông hoàn toàn đồng tình với việc phát triển các dịch vụ vận tải du lịch chất lượng cao, đặc biệt là xe buýt 2 tầng thoáng nóc. “Dịch vụ này được các nước trên thế giới sử dụng rất hiệu quả, thu hút khách du lịch, việc phát triển là rất cần” - PGS.TS Sùa nói.

Tuy nhiên, điều ông Sùa và nhiều chuyên gia khác phân vân là vì sao lại giao cho một DN độc quyền thí điểm trên diện rộng và trong thời gian dài. “Một chương trình dự án có nhiều mục tiêu, trong đó, mục tiêu tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng cho DN là rất cần thiết. Một số trường hợp có thể chỉ định thầu nếu cần thiết. Nhưng câu hỏi đặt ra là trường hợp này có cần thiết làm như vậy không? Rõ ràng, việc để một DN tham gia như vậy là không hay, hạn chế sự cạnh tranh của các DN khác” - ông Sùa bình luận.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam Nguyễn Văn Thanh chia sẻ, khi biết đến dự án này, ông thấy có dấu hiệu “bất thường” khi các đơn vị xây dựng chỉ cho phép một DN thí điểm trên diện rộng, thời gian dài. Ông Thanh cũng đã làm việc với đại diện Bộ GTVT về điều này. 

“Rõ ràng việc này là bất thường. Chúng tôi sẽ chờ đợi, nếu có DN nào là hội viên của chúng tôi ngỏ ý muốn đầu tư dịch vụ này, chúng tôi sẽ thay mặt họ kiến nghị lên Bộ GTVT và Chính phủ” - ông Thanh khẳng định.