Tăng 5.801 cơ sở tôn giáo
Ngày 3/6, Bộ Nội vụ và Ban Kinh tế Trung ương tổ chức Hội nghị trực tuyến về cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng.
Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng, quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng là vấn đề lớn, phức tạp. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã chỉ đạo sát sao vấn đề này. Ban Tôn giáo Chính phủ cũng đã tham gia sửa đổi Luật Đất đai, các Ban Chỉ đạo Trung ương cũng tổ chức nhiều cuộc họp liên quan đến vấn đề quản lý, sử dụng đất đai trong tôn giáo.
Bộ Nội vụ cũng đang chuẩn bị sơ kết Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2018, trong đó sẽ đề xuất ban hành chủ trương, chính sách mới về quản lý đất đai trong các tôn giáo, tuy nhiên, đây là vấn đề khó và phức tạp. Việc tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW là cơ hội, là nút tháo gỡ những khó khăn, là cơ hội để tham mưu với Đảng, Nhà nước nhằm sửa đổi cơ chế quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng.
Theo báo cáo của Ban Tôn giáo Chính phủ, tính đến tháng 11/2020, các tổ chức tôn giáo sử dụng khoảng 29.801 cơ sở tôn giáo, tăng khoảng 5.801 cơ sở so với năm 2008. Số cơ sở trên bao gồm cơ sở thờ tự, cơ sở đào tạo, cơ sở phụ trợ, cơ sở hoạt động xã hội của tôn giáo. Trong đó có cả cơ sở đã được cấp và chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trong chính sách, pháp luật về đất đai liên quan đến tôn giáo với chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và thực tế sử dụng đất đai của các tôn giáo đã có nhiều bất cập. Chỉ thị số 1940 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ là một chỉ thị chuyên biệt về đất đai liên quan đến tôn giáo, nhưng mới chỉ cơ bản tháo gỡ được vấn đề đất đai tồn đọng giai đoạn trước để lại, chưa có hướng giải quyết đối với đất đai tôn giáo phát sinh, trong khi xu thế của tôn giáo là phát triển, nên nhu cầu đất cho mục đích tôn giáo là có thực.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2013, đã có nhiều quy định cụ thể đối với đất tôn giáo, tín ngưỡng nhưng vẫn chưa tìm được hướng giải quyết ổn thỏa và lâu dài. Thực tế áp dụng Luật Đất đai năm 2013 còn những điểm khó và vướng trong công tác quản lý như về hạn điền; về giao đất; về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; chưa có quy định việc tôn giáo sử dụng đất vào các hoạt động an sinh xã hội.
Cùng với đó là bất cập trong quản lý đất đai tôn giáo như bất cập trong công tác lưu trữ và quản lý hồ sơ đất đai; bất cập trong công tác sử dụng đất đai liên quan đến tôn giáo; bất cập trong việc giao đất cho các doanh nghiệp tư nhân để xây dựng khu du lịch văn hóa tâm linh liên quan đến tôn giáo; thiếu chủ động giải quyết vấn đề đất đai, cơ sở liên quan đến tôn giáo; công tác hướng dẫn, tranh thủ chức sắc, vận động quần chúng ở một số nơi chưa hiệu quả, chưa tạo được sự đồng thuận từ phía tôn giáo...
Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh phát biểu tại hội nghị
Đề xuất bổ sung một số nội dung mới
Trên cơ sở đó, cần hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đên tôn giáo, bổ sung, sửa đổi các nội dung có liên quan đến hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trong các luật chuyên ngành (khi sửa đổi), trong đó có Luật Đất đai để thống nhất, đồng bộ với Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và tạo hành lang pháp lý trong việc quản lý các hoạt động tôn giáo.
Rà soát tình hình, phân loại và hoàn chỉnh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tôn giáo, các sở ngành chức năng ở địa phương cần tổ chức khảo sát, thống kê về tình trạng đất đai, cơ sở thờ tự liên quan đến tôn giáo ở địa phương, từ đó phân loại, đánh giá về nguồn gốc đất đai, giấy tờ có liên quan, quá trình sử dụng, hiệu quả sử dụng, nhu cầu của tôn giáo, phương án giải quyết và chủ động đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết phù hợp với từng loại.
Đặc biệt, lưu ý tính tổng thể và đặc thù trong giải quyết đất đai liên quan đến tôn giáo; chủ động đáp ứng nhu cầu về đất đai để xây dựng cơ sở thờ tự chính đáng và hợp pháp của tín đồ tổ chức tôn giáo; đồng thời, làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết triệt để tình trạng phản ánh của người dân liên quan đến vi phạm đất đai...
Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng khẳng định, đất đai là sở hữu toàn dân, Đảng và Nhà nước luôn tạo điều kiện cho các cơ sở tôn giáo hợp pháp được hoạt động theo đúng quy định của pháp luật, mặc dù vậy, các cơ sở tôn giáo và tín đồ đều tăng sau mỗi năm trong khi đó quỹ đất không tăng.
Dự báo thời gian tới, Việt Nam sẵn sàng đón tất cả các tôn giáo, thậm chí là các đạo lạ, đó là xu hướng phát triển tự nhiên, có tôn giáo là có tín đồ. Do đó, về quy hoạch đất đai, cần có quỹ đất để xây dựng các cơ sở tôn giáo; xây dựng cơ chế bình đẳng trong vấn đề giao đất cho các tôn giáo; giải quyết tốt các vấn đề chồng chéo về thể chế liên quan đến đất đai tôn giáo.
Nhấn mạnh yêu cầu quản lý và khai thác hiệu quả đất đai là nguồn tài nguyên của đất nước, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh đề nghị Ban Tôn giáo Chính phủ tiếp thu ý kiến của các đại biểu, hoàn thiện báo cáo và bổ sung hoàn thiện chuyên đề theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI. Trên cơ sở báo cáo, cần đề cập cụ thể các vấn đề lớn về chính sách đất đai, có tính chiến lược để phục vụ tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW.
Đồng thời tiếp tục cập nhật, đánh giá đầy đủ nhu cầu sử dụng đất đai trong tôn giáo. Tập trung lựa chọn một số địa phương để phối hợp với Ban Tôn giáo Chính phủ trong việc tổ chức tổng kết Nghị quyết số 19-NQ/TW liên quan đến đất đai trong tôn giáo, nhất là các địa phương có nhiều lúng túng, vướng mắc trong sử dụng đất đai; tiếp tục phối hợp với Ban Chỉ đạo tổng kết Luật Đất đai năm 2013, đề xuất bổ sung một số nội dung mới liên quan đến quản lý, sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng.