Để nghĩ ngợi mãi về thứ công cụ bằng đá cuội chỉ dài cỡ gang tay người lớn, nặng chừng 2kg một đầu được đẽo nhọn, đã giúp loài người nguyên thủy vượt qua hàng triệu năm hoang vu, mờ mịt. Thứ công cụ được xem là văn minh bậc nhất của triệu năm trước ấy, dùng để săn bắt động vật, xẻ thịt, nạo da, đào đất tìm củ, tìm động vật hoặc nguồn nước, chặt cây, róc vỏ cây, ném con mồi,…
Cả hành tinh thuở hồng hoang ấy chỉ có chừng vài chục ngàn “Người đứng thẳng”, bằng lượng khán giả một trận bóng đá bây giờ. Di chuyển với tốc độ 16km một năm, họ phải mất tới 2.500 năm để có thể đi vòng quanh thế giới!
Loài người giờ đây thay nhau bước ra ngoài vũ trụ, và tưởng mình vĩ đại. Nhưng kỳ thực tôi nghĩ đa phần con người bây giờ nhỏ bé và yếu đuối nhất mọi thời đại. Loài người giờ đây ở góc độ nào đó cũng chỉ là một “bầy đàn” khổng lồ. Được cài đặt, hướng động bởi bộ điều khiển công nghệ, bởi trí tuệ nhân tạo AI do một số rất ít nào đó nghĩ ra. Bằng những lập trình - sống đơn điệu, trùng lặp, ngày càng xa rời sự vận động và nghĩ ngợi. Bằng những công thức phát triển rập khuôn,...
Tự hỏi, kỹ năng tồn tại của mỗi chúng ta có còn không? Khi chỉ cần hình dung thời nguyên thủy, mỗi cá thể người hoặc đang tiến hóa thành người đều là những “phi hành gia” thực sự trên hành tinh hoàn toàn mới mẻ có tên là trái đất!
Các nhà sinh thái học tại Đại học Sydney (Úc) đã ước tính được có đến 480 triệu động vật có vú, chim và bò sát đã chết trong các vụ cháy rừng vừa xảy ra trên đất nước này. Hơn 10 triệu ha đất bị phá hủy, riêng bang New South Wales gần 5 triệu ha rừng và cây bụi đã bị phá hủy trong đợt cháy rừng vừa qua! Có đám cháy rộng tới 60km2…
Thực ra cả hành tinh này đang âm ỉ cháy. Trái đất mới nóng thêm 1 độ C. Nhiệt độ sẽ còn tăng lên không ngừng, nếu tốc độ hủy hoại thiên nhiên, môi trường nhân danh “phát triển” của con người chưa dừng lại.
Nhớ hôm lang thang ở Rộc Tưng, tôi dừng lại thật lâu dưới cây gốc Kơnia trăm tuổi. Cây cô độc, vững chãi, hiên ngang như người bóng nguyên thủy, tiếng lá reo vang bất tận giữa trời. Vậy mà nghe người dân nơi đây kể từng có các đại gia từ Hà Nội vào đòi mua để…bứng mang về! Hình dung cây Kơnia ấy, nếu sống được, ở giữa chốn phố phường Hà Nội, sẽ trông thế nào? Như con thú hoang khổng lồ bị chiếm hữu, bị nhốt vào lồng mua vui cho một nhóm người lắm tiền.
Sự ỷ lại, bầy đàn, nhưng lại luôn tham lam chiếm hữu bằng mọi giá sẽ không cho loài người cơ may nào nữa chăng?
Biết nói gì nữa đây? Đành mượn tên cuốn sách của nhà văn Đỗ Chu, làm cái tựa cho mấy dòng này. “Thăm thẳm bóng người”…