Sản phụ liên tục tử vong: Tắc ối hay tắc trách?

> Con tử vong sau khi mẹ sinh mổ

Đang sinh… bỗng chết

Hôm qua, BV Nhân dân Gia Đinh xác nhận sản phụ Nguyễn Thị Trang, 32 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TPHCM đã tử vong tại bệnh viện sau khi sinh hạ bé trai nặng 2,9kg vào sáng 26-5.

Lãnh đạo bệnh viện đã làm tường trình gửi cho công an quận Bình Thạnh để yêu cầu giám định pháp y tìm nguyên nhân, đồng thời gửi lên Sở Y tế TPHCM báo cáo vụ việc.

Người đại diện bệnh viện cho biết đến nay nguyên nhân cái chết của chị Trang vẫn chưa được xác định và công bố. Sáng 26-5, chị Trang nhập viện trong tình trạng sức khỏe bình thường, thai nhi phát triển tốt.

Chồng chị Trang cho biết, sau khi làm các xét nghiệm, chị Trang được chỉ định mổ lấy thai. Em bé chào đời lúc 11 giờ trong tình trạng sức khỏe tốt.

Đến 14 giờ cùng ngày, các bác sĩ thông báo chị Trang bị tai biến nguy kịch đến tính mạng với lý do thuyên tắc mạch máu não và tử vong không lâu sau đó. Chồng chị Trang cho biết, chị Trang rất khỏe mạnh, không có bệnh tật gì từ trước sinh.

Mặc dù ngày 9-5 vừa qua, Hội đồng khoa học Sở Y tế TPHCM kết luận sản phụ Ngô Thị Hồng Thu 30 tuổi và con, ngụ ấp Nhị Tân 2, xã Tân Thới Nhì, huyện Hóc Môn tử vong hôm 29-4 vừa qua là do thuyên tắc ối nhưng anh Trần Minh Công, chồng chị Thu vẫn không tin được.

Ngày 24-5, anh Công tiếp tục gửi đơn lên Bộ Y tế và Công an TPHCM nhờ can thiệp bởi kết luận của Sở Y tế TPHCM chưa rõ ràng. Theo anh Công, từ lúc vợ anh nhập viện đến lúc chuyển dạ, sức khỏe rất ổn định, thai kỳ được 38,5 tuần, tim thai bình thường.

Sai khi khám, thấy tử cung chị Thu đã mở nên các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa huyện Hóc Môn đã quyết định cho chị sinh thường. 15 phút sau khi rặn sinh, chị Thu tím tái, khó thở và tử vong.

Các bác sĩ phẫu thuật thai lấy ra bé trai nặng 3,4kg nhưng đã không còn thở. Kết luận được các bác sĩ đưa ra là chị Thu bị thuyên tắc ối khiến anh Công cùng gia đình hết sức bàng hoàng.

“Vợ đang khỏe mạnh nhưng vì sợ sinh thường đau đớn nên tôi đã yêu cầu các bác sĩ ở đây mổ lấy thai nhưng họ không chịu, để bây giờ tôi phải mất cả vợ lẫn con”- anh Công nói trong đau đớn.

Tháng 3-2012, sản phụ Trần Thị Hưởng, 32 tuổi ở tỉnh Phú Yên cùng thai nhi đã tử vong sau 4 giờ nhập viện chờ sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên.

Người nhà sản phụ đã không chấp nhận với kết luận chị Hưởng bị thuyên tắc ối. Gia đình chị Hưởng cho biết, trước khi chờ sinh tại đây, chị Hưởng và thai nhi được bác sĩ thăm khám sức khỏe tốt, bình thường. Nhưng khi vào phòng sinh, cả nhà bỗng dưng nhận được hung tin.

Cứ 100 nghìn ca sinh, 75 ca chết

Trước tình trạng sản phụ liên tục tử vong trong thời gian qua, PGS. TS Vũ Thị Nhung - Chủ tịch Hội Phụ sản TPHCM, cho biết tỷ lệ tử vong do thuyên tắc ối là 61%-80%, tỷ lệ sinh sống sót là 79%.

Theo bác sĩ Nhung, trong các tai biến sản khoa thì thuyên tắc ối là nguy hiểm nhất bởi nó không thể dự phòng được và xảy ra bất kể lúc nào.

“Một khi bị tai biến thuyên tắc ối thì nước ối vỡ ra, chảy vào tĩnh mạch, tim, phổi, lên não, gây suy hô hấp cấp và bệnh nhân tử vong nhanh”- bác sĩ Nhung cho biết.

TS Nguyễn Thị Thanh Hà- Trưởng khoa Phụ sản cơ sở 4, BV Đại học Y dược TPHCM cho biết, các bác sĩ sản khoa vẫn sợ nhất là tai biến thuyên tắc ối ở sản phụ trong lúc sinh.

Theo bác sĩ Hà, trong những nguyên nhân trực tiếp gây tử vong cho sản phụ thì băng huyết là nguyên nhân hàng đầu chiếm khoảng 41%, còn lại là tiền sản giật hay thuyên tắc ối…

Trong khi đó, bác sĩ Trần Ngọc Hải- Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp BV Phụ sản Từ Dũ cho biết, tai biến trong sản khoa khiến tỷ lệ tử vong cao đã được ghi nhận từ các nước.

Bác sĩ Hải dẫn chứng hiện ở Anh và Mỹ cứ 100 nghìn ca sinh thì có 14 ca tử vong. “Còn tại Việt Nam con số này tăng lên. Trong 100 nghìn ca sinh có 75 ca tai biến tử vong. Tử vong do tai biến trong sinh mổ hay cả sinh thường là ngoài ý muốn rất khó can thiệp và tiên lượng”- bác sĩ Hải nói.

PGS. TS Vũ Thị Nhung cho biết, kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tình trạng sinh mổ cũng xảy ra nguy cơ tử vong cao hơn nhiều lần so với sinh thường.

Theo bác sĩ Nhung, tỷ lệ tử vong mẹ và tử vong con từ lúc sinh ra cho đến 28 ngày sau sinh ở các ca mổ lấy thai cao hơn 2,84 lần so với sinh thường. Vì vậy theo bác sĩ Nhung không phải trong trường hợp nào mổ lấy thai cũng là giải pháp an toàn.

Chưa sinh đã run

Chỉ trong vòng 2 tháng qua, cả nước đã có khoảng 15 trường hợp sản phụ và con tử vong khi đến sinh tại các bệnh viện, trong đó có những bệnh viện đầu ngành về sản khoa ở Việt Nam. Nguyên nhân được cho là do tai biến sản khoa khiến không ít sản phụ lo lắng.

Chị Phan Thị Diệu L., 28 tuổi ở phường Tân Thuận Tây, quận 7 cho biết, còn hai tuần nữa là đến ngày dự sinh, nhưng dồn dập nghe tin sản phụ tử vong liên tục khiến cả nhà như người trên lửa.

“Từ khi mang thai đến nay, em đều đến Bệnh viện Từ Dũ thăm khám theo lịch với kết quả thai và mẹ đều bình thường nhưng vẫn lo”- chị Diệu L., nói.

Bệnh viện Từ Dũ, Hùng Vương, Phụ sản quốc tế hay ĐH Y Dược TPHCM mỗi ngày tiếp nhận hàng nghìn sản phụ đến thăm khám. Tuy nhiên theo lãnh đạo các bệnh viện này con số ấy vẫn rất khiêm tốn so với tỷ lệ mang thai hàng trăm nghìn người ở khu vực.

Bác sĩ Trần Ngọc Hải cho biết nếu không sàng lọc để phát hiện những bất thường trên thai nhi và của sản phụ, nguy cơ tai biến còn gia tăng. Theo bác sĩ Hải, những năm 1980 tỷ lệ tử vong do tai biến sản khoa ở nước ta chiếm 250 ca/100 nghìn ca sinh.

“Con số này hiện đã giảm hơn một nửa là do sản phụ đã tiếp cận được với nền y tế rộng rãi”- bác sĩ Hải nói. Tuy nhiên, theo các chuyên gia sản khoa, có một số tai biến có thể tiên lượng và xử lý được, còn một số tai biến xảy ra đột ngột, không dự báo trước và bác sĩ giỏi mấy cũng bó tay.